وزارت خارجه‌ی ایران می‌گوید، ضروری است که جامعه‌ی جهانی و سازمان‌های بین‌المللی به این نکته توجه کنند که «افغانستان کنونی تحمل پذیرش ناکامی تازه را ندارد».
این وزارت امروز (چهارشنبه، ۲۰ جدی) با نشر بیانیه‌ای، «ملاحظات خود را در زمینه‌ی وضعیت پیش‌رو» در افغانستان بیان کرده است.
در بیانیه‌ی این وزارت آمده است که «مطالعه‌ی تحولات افغانستان از زمان استقلال تا اکنون مؤید آن است که عدم موفقیت در آزمون پیش‌رو، اثرات مخربی را بر صلح و امنیت بین‌الملل برجای خواهد گذاشت».
وزارت خارجه‌ی ایران با اشاره به توجه بیشتر سازمان ملل متحد به افغانستان در ماه‌های اخیر، گفته است که ضرورت حل‌و‌فصل مسأله‌ی افغانستان و تلاش برای تسریع مشارکت این کشور در سازوکار جهانی، ایجاب می‌کند که «پیش از بنای دوگانگی ساختاری و ایجاد مأموریت‌های تازه؛ با مطالعه‌ی تجارب آزموده قبلی و ارائه گزارش عملکردی از آن‌ها، دامنه‌ی تمرکزگرایی در ایفای مسئولیت‌های بین‌المللی در مشورت با محیط همسایگان افغانستان تقویت شود».
این وزارت «دروازه ورود افغانستان به جامعه‌ی جهانی» را محیط منطقه‌ای و همسایگی دانسته است و افزوده است که به همین دلیل این کشور در اجلاس فرمت مسکو در کازان روسیه، پیشنهاد ایجاد گروه تماس منطقه‌ای در امور افغانستان را داد.
در بیانیه‌ی وزارت خارجه‌ی ایران آمده است: «این پیشنهاد یک گام اصولی و روند معقول برای نتیجه‌بخشی به هرگونه ابتکار جدید است.»
وزارت خارجه‌ی ایران افزوده است: «شکی نیست [که] راه برگزیده‌ی افغانستان در مسیر همگرایی با همسایگان خود، ترتیباتی را مشخص خواهد ساخت که تضمین‌کننده‌ی کامیابی مأموریت‌های تازه در ساختار و سازمان نظام بین‌الملل است.»
وزارت خارجه‌ی ایران «توجه به واقعیات و مشکلات مزمنی که امروز گریبانگیر افغانستان و جامعه جهانی شده است» را یک ضرورت مهم دیگر دانسته و افزوده است: «گشودن پرونده‌های تازه بدون سامان‌بخشیدن به موضوعات ریشه‌دار گذشته، همچون مهاجرت، آوارگان، مواد مخدر و تروریسم به حل مسأله‌ی افغانستان منجر نخواهد شد.»
این وزارت پیشنهاد کرده است که «پیش از نگرش‌های تازه و جنسیت‌زده» تلاش شود تا در حل پرونده‌های جاری نتایج اطمینان‌بخشی به‌دست آید.
در بیانیه‌ی وزارت خارجه‌ی ایران آمده است: «جمهوری اسلامی ایران همچنین باور دارد در این مسیر، کمک به شکل‌گیری و موفقیت یک حاکمیت معین از افراد صالح متعلق به اقشار متنوع جامعه افغانستان به ترتیبی که اصولی روشن، تعهداتی مسئولانه و برنامه‌ای مطلوب برای عبور افغانستان از مشکلات دهه‌های اخیر را موجب گردد، سازنده‌ترین گام از ناحیه این کشور در مسیر تعامل، همگرایی و همکاری سازنده با کشورهای منطقه و جهان است.
وزارت خارجه‌ی ایران گفته است که ثبات و امنیت در افغانستان و منطقه مستلزم آن است که سازمان ملل متحد در انجام وظایف و مسئولیت‌های خود توجه و اهتمام ويژه‌ای نسبت به مسائل، مشکلات و شرایط انسانی داشته باشد.
این وزارت افزوده است که بر اساس چنین نگرشی، ایران در دوونیم سال اخیر کوشید «با درک شرایط دشوار افغانستانِ پس از اشغال و برای کاهش آلام مردم این کشور در مرحله‌ی گذار، مسیری را بپیماید که مردمان شریف آن بتوانند در برابر شدائد و مصائب حاصل از دوران اشغال بیگانه تاب‌آوری داشته باشند».
وزارت خارجه‌ی ایران تداوم حضور میلیون‌ها مهاجر و پناه‌جوی افغانستان در آن کشور و حمایت از تجارت و بازرگانی، تسهیل تردد، ارائه‌ی خدمات در بخش صحت و کمک به آسیب‌دیدگان حوادث طبیعی را «نمایانگر رویکرد سازنده و اهداف انسانی سالیان اخیر جمهوری اسلامی ایران نسبت به افغانستان» دانسته است.
این بیانیه در حالی صادر شده است که به تازگی شورای امنیت سازمان ملل متحد با صدور یک قطع‌نامه، دبیرکل این سازمان را مؤظف کرده است که یک نماینده ویژه جدید در امور افغانستان تعیین کند تا پیشنهادات «ارزیابی مستقل افغانستان» را اجرایی کند.
در این قطع‌نامه تأکید شده است که برای اجرایی شدن این پیشنهادات باید با همه‌ی کشورها و گروه‌های ذی‌نفع در مسأله‌ی افغانستان، از جمله کشورهای همسایه و منطقه مشوره صورت گیرد.
ایران در بیش از دو سال اخیر با وجود این‌که بر تشکیل حکومت فراگیر در افغانستان تأکید کرده است، با طالبان نیز تعامل گسترده داشته است و هیأت‌های عالی‌رتبه‌ی دو طرف به تهران و کابل سفر کرده‌اند.
علاوه بر این، این کشور به تازگی با طالبان توافق کرده است که در چارچوب گروه تماس منطقه‌ای برای افغانستان، نشست نمایندگان ویژه‌ی کشورهای منطقه در امور افغانستان در کابل برگزار شود.