زلمی خلیل‌زاد، نماینده‌ی ویژه پیشین امریکا در امور صلح افغانستان در جلسه استماعیه‌ی کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان ایالات متحده گفته است که «پشتکردن به افغانستان اشتباه است».
او که روز پنج‌شنبه ( ۲۶ دلو) برای شهادت درباره‌ی «چگونگی عدم اجرای توافق‌نامه دوحه توسط دولت بایدن» به کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا فراخوانده شده بود، گفت که «مبارزه برای افغانستان تمام نشده و فصل آخر افغانستان قطعا نوشته نشده است».
خلیل‌زاد افزود: «بذر ارزش‌هایی که کاشتیم، ممکن است به مرور زمان میوه دهد. این اشتباه است که به [این] کشور (افغانستان) پشت کنیم.»
او علاوه کرد که در رویکرد امریکا در قبال افغانستان در آینده باید واقعیت‌های کنونی در این کشور، منطقه و جهان در نظر گرفته شود و در عین حال، مانند جاهای دیگر، بر اساس منافع و ارزش‌های پایدار خود هدایت شود.
خلیل‌زاد در بیانیه‌ی خود درباره‌ی توافق دوحه گفت که در نوامبر ۲۰۱۸، دولت ترمپ از او خواست که به وزارت خارجه برگردد و برای توافق به هدف خروج ایمن از افغانستان، دریافت تعهد از طرف طالبان و دولت افغانستان در مورد نگرانی‌های ایالات متحده در زمینه تروریسم و مذاکره برای پایان جنگ در افغانستان کار کند.
به‌گفته‌ی او، تغییر عمده در سیاست ایالات متحده به وجود آمده بود و تصمیم رییس‌جمهور این بود که نیروهای امریکایی را از افغانستان به خانه باز گرداند.
خلیل زاد گفت که چندین عوامل در این تصمیم نقش داشت، از جمله این‌که جنگ برای طولانی‌مدت در افغانستان ادامه خواهد داشت و پیشرفتی نخواهد داشت.
دوم این‌که به‌گفته‌ی او، ایالات متحده باید روی رقابت قدرت‌های بزرگ، یعنی چین، روسیه و تهدید ایران تمرکز می‌کرد و افغانستان دیگر در جنگ علیه تروریسم نقشی اساسی نداشت.
همچنین به‌گفته‌ی خلیل‌زاد، هدف امریکا برای تبدیل افغانستان به یک دولت مدرن و دموکراتیک غیرواقعی ارزیابی می‌شد و علی‌رغم تلاش‌های گسترده ایالات متحده، این کشور مشکلات حکومتی بزرگ و سطوح گسترده‌ای از فساد داشت.
او اضافه کرد که امریکا با خروج از افغانستان نیز با خطرات مواجه بود و بزرگ‌ترین خطر، تهدید بالقوه نیروهای ایالات متحده در هنگام خروج بود.
به‌گفته‌ی او، خطر دوم این بود که افغانستان بار دیگر به بستری برای تهدید تروریستی علیه امریکا و متحدانش تبدیل شود.
این مقام پیشین امریکا علاوه کرد که پس از بیش از یک سال مذاکره، در ۲۹ فبروری ۲۰۲۰، به دو توافق رسید: یکی با طالبان و دیگری با دولت افغانستان.
به‌گفته‌ی او، این دو توافق‌نامه یک چارچوب و نقشه راه برای خروج ایالات متحده، مقابله با تروریسم، مذاکرات بین‌الافغانی بین طالبان و دولت افغانستان، آتش‌بس دائمی و روابط آینده ایالات متحده و افغانستان ارائه می‌کردند.
او بیان کرد که خروج نیروهای امریکایی از افغانستان طی ۱۴ ماه، عدم استفاده از خاک افغانستان علیه امریکا، مذاکرات بین‌الافغانی و عدم حمله طالبان به نیروهای امریکایی حین خروج از مفاد توافق دوحه بود.
به‌گفته‌ی خلیل زاد، مرحله اول خروج نظامیان خارجی انجام شد و طالبان به آنان حمله نکردند و همچنین مذاکرات صلح میان دولت افغانستان و طالبان هم آغاز شد؛ اما پیشرفت نداشت.
او در ادامه گفت که پس از روی‌کارآمدن دولت بایدن، برنامه خروج نظامیان امریکایی با تأخیر چهارماهه انجام شد، اما این عقب‌نشینی مشروط به توافق سیاسی بین طالبان و دولت افغانستان بود.
او افزود که ارزیابی امریکا این بود که دولت افغانستان در قدرت باقی می‌ماند و نیروهایش از آن دفاع می‌کنند، اما به‌گفته‌ی او، این فرض اشتباه بود و با پیشرفت عقب‌نشینی نیروهای باقیمانده امریکایی، وضعیت به سرعت به نفع طالبان تغییر کرد و این گروه توانست یکی پس از دیگری ولایات را تصرف کند.
نماینده‌ی پیشین امریکا علاوه کرد که موفقیت در متقاعدکردن طالبان برای خودداری از ورود به کابل و مذاکره با دولت برای دستیابی به یک توافق سیاسی برای یک دولت انتقالی با فرار اشرف غنی از هم پاشید.