Photo: Social Media

یک‌دست‌سازی قومی-مذهبی در معارف بامیان

براساس شواهد میدانی، با تسلط گروه طالبان بر افغانستان زنان، اقلیت‌های مذهبی و گروه‌های قومی با دشواری‌های بزرگی در زندگی فردی و جمعی خود روبه‌رو شده‌اند. زنان از آموزش، کار و گشت‌وگذار و تفریح به‌حیث ابتدایی‌ترین حقوق‌شان محروم و اقلیت‌های مذهبی و افراد متعلق به اقوام غیرپشتون نیز با تشدید تعارض قومی توسط طالبان، به حاشیه رانده شده‌‌اند. طالبان آنان را به‌گونه‌ی گسترده از نهادهای اجتماعی و ادارات حکومتی کنار گذاشته‌اند.

ولایت عمدتا هزاره‌نشین بامیان نیز از این روند تصفیه در امان نمانده است. این ولایت در گذشته شامل شبکه‌ی «شهرهای یادگیرنده» و «شهرهای خلاق» سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی ملل متحد (یونیسکو) بوده است. اما اکنون، براساس یافته‌های روزنامه اطلاعات روز، طالبان زنان و هزاره‌های این ولایت را مرحله‌وار از تشکیلات و رهبری ریاست معارف این ولایت کنار زده‌اند. هم‌اکنون تنها یک زن در این ریاست کار می‌کند و متباقی تمام کارکنان زن اخراج و یا آماج تنزیل‌ بست در مکاتب و مدارس دینی شده‌اند. هزاره‌ها نیز پست‌های کلیدی در ریاست معارف و آمریت‌های معارف اکثر ولسوالی‌ها را از دست داده‌اند. قبل از تسلط طالبان، مسئولان معارف اکثرا از طریق آزمون رقابتی کمیسیون اصلاحات اداری گماشته شده بودند. اکنون به‌جای آنان، اعضای طالبان و افرادی مقرر شده‌اند که به طالبان نزدیک‌ اند. عبدالاحمد زاهد، آمر منابع و اداره‌ی ریاست معارف طالبان در پاسخ روزنامه اطلاعات روز در این مورد برکناری و حذف زنان را رد کرد و در مورد حذف هزاره‌ها از تشکیلات این اداره هم گفت که هنوزهم اکثریت کارکنان این ریاست هزاره‌ها اند. او در مورد گماشته‌شدن افراد متهم به فساد چیزی نگفت.

از راست به چپ، آمران تعلیمات اسلامی، انکشاف مسلکی آموزگاران و تضمین کیفیت، رییس معارف و  مدیر منابع بشری معارف طالبان در بامیان

اول: ریاست

آخرین رییس معارف حکومت پیشین در بامیان محمدایوب امیری بود. او هزاره‌تبار است و تا پنج ماه پس از تسلط طالبان در این پست کار کرد. طالبان او را در ماه جدی ۱۴۰۰ برکنار و به‌جای او، اسلام‌الدین عثمانی را تعیین کردند. عثمانی در زمان ریاست خود، دست به برکناری جمعی هزاره‌ها از معارف بامیان و استخدام اعضای خانواده‌اش در این اداره زد. او همچنین متهم به حیف‌ومیل بودجه‌ی ریاست معارف بامیان شد. پس از عثمانی، طالبان ناظر جعفری را رییس این اداره کرد. جعفری هزاره‌تبار و از ولسوالی پنجاب است. او در زمان مأموریت خود به‌عنوان رییس معارف طالبان در بامیان متهم شد که اموال این اداره را حیف‌ومیل کرده است. در ماه ثور سال گذشته، یک انتحاری طالبان که قصد جان او را کرده بود، با موتر مملو از مواد منفجره در این ریاست بازداشت شد. جعفری آن را کار «مخربان» و به‌صورت ضمنی، تلاشی برای برهم‌زدن «وحدت و هماهنگی» میان اعضای طالبان خواند. او پس از تقرر رحمت‌الله قندیلی در ریاست معارف طالبان در بامیان، برای مدتی معاون تدریسی آن ریاست بود و سپس به آمریت معارف شهر نیلی در دایکندی تبدیل شد.

قندیلی پشتون‌تبار و از ولسوالی گیلان غزنی است و حدود هفت ماه پیش در تاریخ ۲۳ اسد به کارش در ریاست معارف بامیان آغاز کرد. او قبل از تسلط طالبان بر افغانستان، در پیشاور پاکستان زندگی می‌کرد و علوم دینی را هم در مدارس این کشور خوانده است. منابع در ریاست معارف طالبان در بامیان که نمی‌خواهند هویت‌شان افشا شود، می‌گویند رحمت‌الله قندیلی هنوز با زبان فارسی بلدیت ندارد. «۹۹.۹ درصد مراجعه‌کنندگان در بامیان دری صحبت می‌کنند، اما قندیلی اصلا دری را نمی‌فهمد. به این خاطر، او به مشکلات و چالش‌ها در بامیان رسیدگی نمی‌تواند.» منابع مدعی اند که رییس معارف طالبان برای بامیان با کار اداری نیز نابلد است و توانایی لازم برای پیشبرد کار در ریاست معارف را ندارد.

جریان آموزش دینی به کارمندان. عکس: شبکه‌های اجتماعی

براساس گفته‌های منابع، قندیلی از اعضای تندرو طالبان است و «تبعیض شدید مذهبی» علیه شیعه‌ها و هزاره‌ها دارد. از انتحار برادرش در اکثر سخنرانی‌های خود به افتخار یاد می‌کند و بارها بامیانی‌ها را متهم به گرویدن به آیین مسیحیت کرده است. یک منبع گفت که قندیلی در تاریخ پنجم جدی در هنگام افتتاح «لیسه‌ی پسرانه قاضان» پیروان کیش اسماعیلیه را «کفار» خواند. طالبان در بامیان مسئولیت بیش از ۵۰۰ صنف آموزشی محلی را هم از بنیاد آقاخان، مربوط به رهبر کیش اسماعیلیه گرفته‌اند. یک منبع تأیید کرد که قندیلی در جلسه‌ی اداری معارف بامیان در تاریخ ۲۲ دلو گفته این بنیاد مذهب اسماعیلیه را در این صنف‌ها و مکاتب بامیان «ترویج» کرده‌ است.

براساس اطلاعات بدست آمده از منابع محلی، قندیلی همه روزه به کارمندان ریاست معارف از ساعت ۱:۳۰ تا ۲:۳۰ پس‌ازچاشت فقه حنفی به زبان پشتو آموزش می‌دهد. براساس گفته‌های منابع، او معتقد است که سیستم معارف و به‌ویژه مکاتب در بامیان تحت تأثیر گرایش‌های ضداسلامی قرار دارد. او تأکید کرده است که طالبان در پی تقویت مدرسه‌های بنیادگرایانه‌اند. طالبان تا اکنون شمار زیادی از مدیران و آموزگاران شیعه‌مذهب و هزاره را از مکاتب در مناطق سنی‌مذهب تبدیل و یا برکنار کرده‌اند. در آخرین مورد، قندیلی فهرست تمامی کتاب‌ها در کتاب‌خانه‌های مکاتب بامیان را از مسئولان مکاتب درخواست کرده است. منابع می‌گویند این اقدام به هدف جمع‌آوری کتاب‌هایی از معارف بامیان انجام شده که به ظن طالبان دارای محتویات خلاف شریعت اند.

دوم: آمریت‌ها

پس از ریاست، معینیت منابع و اداره و آمریت‌های تضمین کیفیت، تعلیمات عمومی (معینیت تدریسی)، تعلیمات اسلامی و انکشاف مسلکی کلیدی‌ترین سمت در واحدهای دومی معارف در ولایت‌ها است. سایر ادارات در ریاست معارف، زیرمجموعه‌ی آن‌ها است. از مجموع آمران در ریاست معارف بامیان، معاون اداری پشتون، آمر تعلیمات اسلامی پشتون، آمر تضمین کیفیت تاجیک، آمر انکشاف مسلکی آموزگاران قرلق و آمر تعلیمات عمومی هزاره اند؛ درحالی‌که قبل از تسلط طالبان و در اوایل تسلط این گروه، آمران تعلیمات اسلامی، تعلیمات عمومی و آمر منابع و اداره هزاره بودند. از این میان آمر تعلیمات عمومی زن بود. همچنین در آمریت‌های تازه‌تأسیس تضمین کیفیت و انکشاف مسلکی هزاره‌ها کنار زده شده‌اند.

همزمان با تقرر رحمت‌الله قندیلی به ریاست معارف بامیان، عبدالاحمد زاهد نیز به‌حیث آمر منابع و اداره‌ی این ریاست تعیین شد. او از مُقر غزنی و از افراد نزدیک به قندیلی است. قبل از تقررش در معارف، در دادگاه استیناف طالبان در بامیان کار می‌کرد. او در حکومت پیشین هم کارمند ادارات دولتی در غزنی بود. یکی از منابع گفت: «[زاهد] به‌خاطری که در گذشته در ادارات [دولتی] بوده، با رفتار اداری آشنا است. به همین خاطر در همه بخش‌ها دخالت می‌کند.» در ریاست معارف به او لقب «همه‌کاره‌ی رییس» را داده‌اند. براساس گفته‌های منابع، این فرد در خارج از حیطه‌ی صلاحیتش، کارمندان را «بازجویی» و «توبیخ» می‌کند. خود او این ادعاها را رد می‌کند.

کارمندان چند بار از رفتار «توهین‌آمیز» زاهد در نزد قندیلی و عبدالله سرحدی، والی طالبان برای بامیان شکایت کرده‌اند. به این شکایت‌ها رسیدگی نشده است. قبل از زاهد عبدالباسط صدیقی، تاجیک‌تبار و محمدعوض حیدری، هزاره‌تبار، آمر منابع و اداره‌ی ریاست معارف بامیان بودند.

آمریت تعلیمات اسلامی ریاست معارف طالبان در بامیان را محمداسلام عابد به‌ عهده دارد. او پشتون‌تبار و از ولسوالی کهمرد بامیان است. رابطه‌ی نزدیک با عبدالله سرحدی، والی طالبان برای این ولایت دارد. عابد قبلا ملاامام مسجد بود و در دوران ریاست رحمت‌الله قندیلی به‌دنبال تبدیلی فاروق‌الله فاروقی از آمریت تعلیمات اسلامی به آمریت معارف ولسوالی کهمرد، به این پست گماشته شده است. فاروقی تاجیک‌تبار و از ولسوالی شیبر است. قبل از فاروقی، آمر تعلیمات اسلامی ابوالحسن نبی‌زاده بود. او هزاره‌تبار و دارای مدرک ماستری است.

ادارهآمر کنونی- جنسیت -قومیتآمر/آمران قبلی تا اوایل تسلط طالبان – قومیت – جنسیت
معینیت منابع و ادارهعبدالاحمد زاهد- مرد – پشتونعبدالباسط صدیقی – تاجیک – مرد، محمدعوض حیدری، هزاره، مرد
آمریت تعلیمات اسلامیمحمداسلام عابد – پشتون – مردفاروق‌الله فاروقی – تاجیک – مرد، ابوالحسن نبی‌زاده – هزاره – مرد
آمریت تضمین کیفیتنورالحق احمدی – تاجیک – مردتازه‌تأسیس
آمریت انکشاف مسلکیمؤمن نظری – قرلق – مردتازه‌تأسیس
آمریت تدریسیعنایت‌الله بیگزاد – هزاره – مردمحمدعالم فاضل – تاجیک – مرد، فوزیه محبی – هزاره – زن

آمریت تضمین کیفیت در ماه جدی سال جاری در چارچوب تشکیلات ریاست معارف ولایت‌ها ایجاد شد. وزارت معارف طالبان در لایحه‌ای، اولویت در تعیین کارمندان این اداره را به متقاضیانی داد که در بست‌های مشابه در ادارات لغوشده کار می‌کردند. مطابق این لایحه، باید اعضای آمریت نظارت در آمریت تضمین کیفیت جذب می‌شدند. آمر نظارت سید علی احسانی بود و هفت نفر هزاره نیز در عضویت آن شامل بودند. هیچ کدام‌ از این افراد در آمریت تضمین کیفیت جذب نشدند. منابع اما می‌گویند که قندیلی و عبدالاحمد زاهد، با انتصاب احسانی ممانعت و به‌جای او، نورالحق احمدی را تعیین کردند. «احمدی ۱۴ پاس (دارای تحصیلات نیمه‌عالی) است و شرایط جذب در انکشاف مسلکی معلمان را نداشت. با زاهد معامله کرد و در ازای ۸۰ هزار افغانی رشوه، آمر تضمین کیفیت شد.»

نورالحق احمدی تاجیک‌تبار و از ولسوالی سیغان است. او در ماه عقرب امسال به کارش در آمریت تضمین کیفیت ریاست معارف طالبان در بامیان آغاز کرد. از سال ۱۳۹۵ تا هنگام تقررش در این پست، او آمر نظارت تعلیمی معارف سیغان بود. احمدی در ماه قوس سال ۱۳۹۶ به اتهام تجاوز جنسی بر یک دانش‌آموز دختر دارالعلوم بامیان توقیف شد. در آن هنگام، رسانه‌های محلی گزارش دادند که او با پرداخت ۳۷۰ هزار افغانی رشوه به پولیس، خود را از بند آزاد کرده است. به‌دنبال آن، سه نیروی پولیس به ‌اتهام دریافت رشوه از احمدی بازداشت شدند. سرانجام احمدی در تاریخ سوم جدی در شهر بامیان بازداشت و پس از سپری‌کردن حدود چهار ماه حبس، دوباره آزاد شد. منابع می‌گویند که دفتر امرالله صالح، معاون نخست ریاست‌جمهوری پیشین او را در آن زمان از زندان آزاد کرد و او دوباره به کارش برگشت. همچنین براساس گفته‌های منابع، احمدی یک پرونده‌ی «اختلاس» از پول شهادت‌نامه‌ها نیز در ریاست تفتیش معارف بامیان دارد.

آمریت انکشاف مسلکی آموزگاران با ترکیب اعضای نظارت و تربیه‌ی آموزگار نیز جدیدا در تشکیلات واحدهای دومی معارف در ولایت‌ها ایجاد شده است. در بامیان آمریت این اداره را مؤمن نظری به عهده دارد. او قرلق‌تبار و از پروان است که در تاریخ هفتم حوت سال جاری به‌حیث آمر انکشاف مسلکی آموزگاران معرفی شد. رتبه‌ی علمی نظری «شوونیار» است و مدرک ماستری دارد. منابع می‌گویند که او به‌دلیل گرایش مذهبی تندروانه به اهل سنت و گرایش قومی به قوم تاجیک توسط ریاست معارف طالبان تأیید شده است. در مقابل او، میرحسین فرهت کاندیدا بود. او هزاره‌تبار و رتبه‌ی علمی‌اش شوونمل، رتبه‌ی علمی بالاتر از شوونیار است. سطح تحصیلات او نیز ماستری است. ضمنا فرهت قبل از ایجاد این آمریت، آمر تدریسی و سرپرست تربیه‌ی معلم بامیان بود. مطابق رهنمود وزارت معارف طالبان مبنی بر تعیین اعضای آمریت انکشاف مسلکی، باید اعضای آن «براساس محل وظیفه‌ی قبلی» در تربیه‌ی معلم تعیین می‌شد. ضمنا به‌جز یک زن به‌حیث کارمند خدماتی، دیگر هیچ زنی از جمله استادان زن در تشکیلات آمریت انکشاف مسلکی آموزگاران تعیین نشده‌اند.

آمریت تدریسی ریاست معارف طالبان در بامیان را عنایت‌الله بیگزاد به عهده دارد. او هزاره‌تبار و از شهر بامیان است. در حکومت پیشین در مجلس سنا کار می‌کرد. براساس گفته‌های منابع، او توسط حبیب‌الله آغا، وزیر معارف طالبان به پیشنهاد شورای علمای شیعه در این مقام گماشته شده است. قبل از او، محمدعالم فاضل و در اوایل تسلط طالبان هم فوزیه محبی آمر تدریسی بود. فاضل تاجیک‌تبار و فوزیه محبی هزاره‌تبار است.

آمریت‌های معارف ولسوالی‌ها

طالبان در پی تسلط خود، از مجموع هشت آمریت معارف ولسوالی و شهر بامیان، آمران معارف هفت ولسوالی را تغییر داده‌اند. از این میان، یک زن را از آمریت معارف برکنار و در چهار آمریت دیگر، به‌جای هزاره‌ها و سادات، افراد سنی‌مذهب تاجیک‌تبار را گماشته‌اند. نسرین محسنی، نخستین آمر در واحد سومی معارف در بامیان بود. او در حمل ۱۴۰۰ از طریق آزمون رقابتی کمیسیون اصلاحات اداری به آمریت معارف یکا‌ولنگ نمبر۱ راه یافت. طالبان پس از تسلط‌شان، او را برکنار و به‌جایش، سیدضیاء شکیب‌زاده را گماشته‌اند. در آمریت معارف شهری بامیان نیز این گروه ابوالحسن نبی‌زاده را برکنار و به‌جایش محب‌الله صمیم را تعیین کرده‌ است. نبی‌زاده قبل از آن آمر تعلیمات اسلامی بود. محب‌الله صمیم مدرک تحصیلی ندارد. او تاجیک‌تبار است و قبلا ملاامام یک مسجد در کهمرد بود.

در آمریت معارف سیغان به‌جای سید جوهر عمل، مجیب‌الرحمان عبیده تاجیک‌تبار، در آمریت یکاولنگ نمبر۲، سید واحد عمل، پسر سید جوهر عمل به‌جای داوود صفری هزاره‌تبار و در آمریت شیبر، نورمحمد نوری تاجیک‌تبار به‌جای سلطان‌علی حیدری هزاره‌تبار توسط طالبان گماشته شده‌اند. در آمریت معارف ورس هم به‌جای شیرحسین فایق، حسین‌داد حصین تعیین شده است. انور محمدی، آمر معارف پنجاب تنها آمری است که از زمان جمهوریت در این مقام مانده است. هر سه‌ی این افراد هزاره‌تبار اند. در ولسوالی کهمرد هم به‌جای نثاراحمد عبیدی، طالبان فاروق‌الله فاروقی را تعیین کرده‌اند. آنان تاجیک‌تبار اند.

آمریت‌های معارف ولسوالی‌هاآمر کنونی – جنسیت – قومیتآمر/آمران قبلی تا اوایل تسلط طالبان – جنسیت – قومیت
معارف شهری بامیانمحب‌الله صمیم – تاجیک – مردامان وابل – هزاره – مرد، ابوالحسن نبی‌زاده – هزاره – مرد
یکاولنگ نمبر۱سید ضیاء شکیب‌زاده – سید – مردنسرین محسنی – هزاره – زن
یکاولنگ نمبر۲سید واحد عمل – سید – مردمحمدداوود صفری – هزاره – مرد
سیغانمجیب‌الرحمان عبیده – تاجیک – مردسید جوهر عمل – سید – مرد
شیبرنورمحمد نوری – تاجیک – مردسلطان حیدری – هزاره – مرد
کهمردفاروق‌الله فاروقی – مرد – تاجیکنثاراحمد عبیدی – تاجیک- مرد
ورسحسین‌داد حصین – هزاره – مردشیرحسین فایق – هزاره – مرد
پنجابانور محمدی – هزاره – مردانور محمدی – هزاره – مرد

با این‌حال، منابع تأیید می‌کنند که ابوالحسن نبی‌زاده در یک مدرسه‌ی دینی دخترانه و سلطان‌علی حیدری هم در یک مدرسه‌ی دینی گماشته شده‌اند. «فرستادن آنان به مدرسه، تلاشی است برای برکناری‌شان. این افراد اجازه نمی‌یابند [تا] در مدارس تدریس کنند. غیرحاضر و سرانجام منفک می‌شوند. این اقدام، شیوه‌ی برکناری کارمندان در معارف بامیان است.» طالبان در آمریت دارالعلوم اتفاق، دارالعلوم مرکزی بامیان مولوی فرقانی تاجیک‌تبار را به‌جای قاسم رضایی هزاره‌تبار تعیین کرده‌اند.

مدیریت‌ها در ریاست معارف

هزاره‌ها و زنان از مدیریت‌های ریاست معارف بامیان نیز توسط طالبان کنار زده شده‌اند. براساس بررسی‌های اطلاعات روز، چهار مدیر هزاره، از جمله یک زن توسط این گروه برکنار و به‌جای آنان افرادی از قوم‌های تاجیک و پشتون گماشته شده‌اند. هاجر ابراهیمی تا اوایل تسلط این گروه مدیر عمومی پلان بود. او هزاره‌تبار است. طالبان به‌جای او رحمت‌الله محمدی را که تاجیک‌تبار است، مدیر تعیین کرده‌اند. در مدیریت عمومی منابع بشری هم صفی‌الله خراسانی به‌جای محمدعلی جعفری گماشته شده است. جعفری هزاره‌تبار و خراسانی تاجیک‌تبار است. به‌گفته‌ی منابع، خراسانی در زمان ریاست ناظر جعفری، به ‌اتهام «دلالی» پاسپورت از ریاست معارف بازداشت و سپس توسط شاهین مسافر، فرمانده پیشین امنیه‌ی طالبان برای بامیان آزاد شد.

این گروه همچنین در مدیریت عمومی تدارکات حکمت‌الله خالد را به‌جای خلیل رفعت و در مدیریت عمومی نشرات هم شمس‌الله شمس را به‌جای محسن مصدق گماشته است. خالد پشتون‌تبار و از محافظان رییس معارف طالبان در بامیان، شمس‌الله شمس، تاجیک‌تبار و رفعت و مصدق هزاره‌تبار است. اخیرا سید محمدعلی قاسمی نیز از مدیریت عمومی تفتیش برکنار و به‌جایش رحمت‌الله محمدی تاجیک‌تبار گماشته شده است. منابع تأیید می‌کنند که رییس کنونی معارف طالبان در بامیان بست‌های جدیدی را نیز برای نزدیکانش و به‌ویژه افراد پشتون‌تبار ایجاد کرده است.

حذف زنان

در تمامی تشکیلات ریاست معارف در بامیان، اکنون تنها یک زن در بخش توزیع شهادت‌نامه‌ها کار می‌کند. متباقی تمامی کارکنان زن از این اداره برکنار شده‌اند. در آخرین مورد، طالبان ۱۱ کارمند زن در معارف بامیان را به مدارس دینی تبدیل کرده‌اند. آنان در این ریاست در بخش‌های پلان، مدیریت تربیت بدنی، مدیریت تشکیل و مالی و نتایج کار می‌کردند.

همچنین منابع تأکید کردند که به‌دلیل رویکرد زن‌ستیزانه‌ی مدیران ارشد طالبان در بامیان، شمار رجوع‌کنندگان زن به‌گونه‌ی بی‌پیشینه کاهش یافته است. «زنان رجوع‌کننده در مواردی هم با آزارواذیت جنسی توسط مسئولان [ارشد طالبان در معارف] قرار می‌گیرند.»

افزون بر این، یک منبع در ریاست معارف بامیان می‌گوید طالبان به‌تازگی تصمیم گرفته‌اند تا بیش از ۵۰ آموزگار زن در لیسه‌ی پسرانه مرکز بامیان را تبدیل کنند. براساس گفته‌های او، معاون منابع و اداره‌ی معارف این گروه در بامیان این موضوع را در تاریخ ۱۵ حوت به فیروز، آمر این مکتب مطرح کرده است. استدلال برای تبدیلی آنان برکناری آموزگاران زن و عدم اجازه‌ی تدریس توسط آنان به دانش‌آموزان پسر خوانده شده است. اما منبع تأکید کرد که این اقدام به‌ هدف برکناری جمعی این زنان گرفته شده است. «در مرکز بست خالی آموزگاران زن وجود ندارد. این زنان به‌دلیل محدودیت‌ها در ولسوالی‌ها رفته نمی‌توانند و در نتیجه برکنار می‌شوند.»

همچنین در فهرست تشکیلات آمریت تازه‌تأسیس انکشاف مسلکی آموزگاران که در اختیار اطلاعات روز قرار داده شده، به‌جز یک زن، اسم هیچ زن دیگری در آن دیده نمی‌شود. مطابق رهنمود تشکیلات این آمریت، باید تمامی کارکنان آمریت تربیه‌ی معلم شامل تشکیلات انکشاف مسلکی آموزگاران می‌شد. یکی از منابع تأیید کرد که در آمریت تربیه‌ی معلم ده زن استاد بود. به‌گفته‌ی او، این زنان همه هزاره‌تبار اند. قبل از این هم استادان زن در تربیه‌ی معلم سیدجمال‌الدین افغان در کابل گفته بودند که از تشکیلات وزارت معارف حذف شده‌اند.

«حلقه‌ی فساد»

منابع می‌گویند که رحمت‌الله قندیلی همزمان با تقررش در ریاست معارف بامیان، یک «حلقه‌ی فساد و اخاذی» را در این ریاست شکل داده است. این حلقه را عبدالاحمد زاهد مدیریت می‌کند. «نورالحق احمدی، آمر تضمین کیفیت، صفی‌الله خراسانی، مدیر منابع بشری و فیروز، آمر لیسه‌ی ذکور مرکز در این حلقه شامل اند.» به‌گفته‌ی منابع، تمامی تعیینات در معارف بامیان توسط این حلقه انجام می‌شود. از هنگامی که قندیلی به ریاست معارف بامیان رسیده، در آمریت اسلامی، تشکیلات مدیریت‌های عمومی نهادهای آموزشی و تحصیلی، نهادهای آموزشی خصوصی و اجرائیه‌ی آموزش‌های اسلامی و اعضای علمی آن ایجاد شده است. همچنین بست‌های آمریت تضمین کیفیت و مدیریت عمومی نظارت و ارزیابی و اعضای نظارت آن نیز اخیرا در ساختار ریاست معارف افزوده شده است. اعضای علمی در آمریت اسلامی شش نفر و اعضای نظارت در آمریت تضمین کیفیت هم پنج نفر اند.

براساس گفته‌های منابع، «حلقه‌ی فساد» معارف طالبان در بامیان در تعیین آمران، مدیران و اعضای این دو آمریت، تمامی لوایح و مقررات را نقض کرده‌اند. آنان در این پست‌ها یا افرادی را از دوستان و نزدیکان‌شان گماشته و یا هم در بدل تقررشان رشوه گرفته‌اند. یک منبع گفت: «هر بست ۷۰ تا ۱۰۰ هزار افغانی قیمت دارد.» منبع دیگر هم افزود: «به‌جز از نزدیکان این چند نفر (قندیلی، زاهد، خراسانی، احمدی و فیروز)، اگر کسی [دیگر] مقرر و یا تبدیل شوند، مجبور به پرداخت رشوه می‌شوند.»

به‌گفته‌ی منابع، تشکیل این حلقه هم براساس فساد بنا یافته است. عبدالاحمد زاهد از نزدیکان قندیلی است. براساس ادعای آنان، نورالحق احمدی با دادن رشوه به زاهد به آمریت تضمین کیفیت و صفی‌الله خراسانی با قراردادن یک دربند حویلی خود در اختیار قندیلی به مدیریت منابع بشری رسیده‌اند. فیروز زاهد هم از طریق خراسانی به این حلقه پیوسته است. یک منبع که خود مجبور به پرداخت رشوه شده است، توضیح داد: «مرا اول از تشکیلات بیرون کردند. بعد صفی‌الله خراسانی و نورالحق احمدی با من تماس گرفتند و پیشنهاد خرید یک بست را در مقابل پول کردند. مجبور شدم پول دادم. بعد در بست جدید مرا تبدیل کردند. پول من میان خراسانی، نورالحق، زاهد و قندیلی تقسیم شد.» براساس ادعاهای منابع، این حلقه از تمامی کسانی که تبدیل‌بست شده، «رشوه» گرفته است.

در کنار عبدالاحمد زاهد، رحمت‌الله خالد در مدیریت تدارکات نیز از نزدیکان قندیلی است. براساس گفته‌های منابع، خالد در اوایل، محافظ قندیلی بوده است. رییس معارف طالبان در بامیان با ایجاد یک بست در مدیریت عمومی مرکز ساینس، هم یک فرد دیگر پشتون‌تبار به‌نام «شیر» را گماشته است. همچنین رحمت‌الله قندیلی نثاراحمد عبیدی را از آموزگاری در یک مکتب در کهمرد «خلاف مقرره‌ی امور ذاتی» معارف به‌حیث «خدمتی» در ریاست معارف آورده است. منابع می‌گویند: «[مطابق مقرره‌ی امور ذاتی] صلاحیت آوردن خدمتی از صلاحت وزارت است، نه رییس.» براساس ادعای آنان، این فرد در جریان سفر قندیلی به ولسوالی ورس از مسئولان و آموزگاران مکاتب، «با تهدید» تحفه جمع‌آوری کرده است.

منابع مدعی اند که بیشترین سهم را از رشوه، عبدالاحمد زاهد دریافت می‌کند. منبعی که مجبور به پرداخت رشوه شده، گفت: «زاهد زمینه‌ساز اصلی فساد است. همه‌ی تعیینات و تبدیلات تحت نظر او انجام می‌شود. به میزان اختیاراتش، سهمش هم زیاد است.» مطابق گفته‌های منابع، نورالحق احمدی و صفی‌الله خراسانی با وجود داشتن پرونده‌ی فساد در ادارات طالبان، از طریق پرداخت رشوه به زاهد در معارف بامیان استخدام شده‌اند.

همچنان منابع مدعی اند که قندیلی، زاهد، احمدی و خراسانی حدود ۳۰ آموزگار را با گرفتن رشوه در بست‌های خالی تعیین کرده‌اند. آموزگاران تعیین‌شده در ماه اسد ۱۴۰۱ آزمون‌های استخدامی‌شان را سپری کردند. در دور نخست، کمیته دایر شد و آموزگاران با بلندترین نمره تعیین شدند. این بار اما به‌گفته‌ی منابع، کمیته تشکیل نشده است و این افراد آموزگارانی را با «۶۰ نمره» استخدام کرده و در عوض، آموزگارانی با «۱۸۰ نمره» را استخدام نکرده‌اند.

صفی‌الله خراسانی نیز دست‌کم چهار نفر از وابستگان و دوستانش را در معارف بامیان استخدام کرده و یا هم ترفیع داده است. شمس‌الله شمس در مدیریت عمومی نشرات برادرزن و پسرکاکا، گل‌علم، مدیر اجرائیه‌ی تعلیمات اسلامی همسر خواهر و صدرالدین سیرت، عضو آمریت تضمین کیفیت پسر کاکای خراسانی اند. شمس قبل از آن، مدیر سوادآموزی معارف کهمرد، گل‌علم معتمد در ریاست معارف و سیرت عضو نظارت مدیریت شهری معارف بامیان بودند. همچنین فیروز زاهد، آمر لیسه‌ی مرکز بامیان از دوستان و شریکان خراسانی است. براساس ادعای منابع، زاهد و خراسانی از متهمان غصب زمین در شهرک معلمان شهر بامیان اند و خراسانی در همین شهرک حویلی خود را در اختیار رحمت‌الله قندیلی قرار داده است. اسامی آنان در فهرست غاصبان زمین در نهادهای عدلی و قضایی حکومت پیشین ثبت است.

فیروز زاهد در آمریت لیسه پسرانه‌ی مرکز بامیان به‌جای اسدالله امانی تعیین شده است. امانی هزاره‌تبار است و فیروز تاجیک‌تبار.