کبیر مبارز
کمیتهی دفاع از حقوق زنان افغانستان، نهادی تازهتشکیل است که پنجشنبه هفتهی گذشته (5 مارچ) نشستی را برای معرفی برنامهها واهدافش به بهانهی تجلیل از هشتم مارچ (روز جهانی زن) و و 35مین سالگرد سیدا (کنوانسیون رفع همهی اشکال تبعیض علیه زنان) برگزار کرد.
در خبرنامهی این کمیته آمده است: «دستآوردهای مردم و دولت افغانستان 13 سال بعد از سقوط طالبان چشمگیر است؛ اما موقعیت امروز افغانستان نیز بسیار چالشبرانگیز است و امکان عقبگرد در دستآوردها وجود دارد. دستآوردهایی که زنان در طی این 13 سال نصیب شدهاند، در چارچوب مداخلهی بینالمللی، حمایتهای جهانی بعد از کنفرانس بن اول و قانون اساسی بوده است که منجر به ایجاد نهادها و چهارچوبهای رو به جلو، مترقی و دموکراتیک شد که از جمله تأسیس وزارت امور زنان، کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، دفتر معاون وزارت امور جوانان (DMoYA)، معرفی قوانین و مقررات جدید؛ مانند تخصیص حداقل 25 درصد سهمیه برای زنان در پارلمان، شوراهای ولایتی و ولسوالیها و قانون منع خشونت علیه زنان که متأسفانه در پارلمان تصویب نشده و این قانون با فرمان رییس جمهوری افغانستان نافذ است، پیوستن به کنوانسیونهای بینالمللی؛ مانند CEDAW، اساسنامهی رم از ICC و تهیهی طرح بلندمدت برای بهبود وضعیت و افزایش مشارکت سیاسی زنان؛ مانند NAPWA و طرحهایی از این دست».
این کمیته ضمن اینکه از دستآوردهای چند سال اخیر در عرصههای مختلف ابراز امیدواری کرده است؛ اما در بخشی از بیانیهی مطبوعاتیاش نوشته است: «اما متأسفانه در همین مدت برخی اقدامات واپسگرایانه، دستآوردهای دموکراتیک زنان افغانستان را نیز به چالش کشیده است، از جمله عدم تصویب قانون منع خشونت علیه زنان در پارلمان، نقش سمبولیک زنان در شورای عالی صلح، کاهش سهم 25 درصدی زنان در انتخابات ولایتها به 20 درصد و حذف همین سهمیه از انتخابات ولسوالیها، کاهش میزان مشارکت زنان در ادارات و مناصب دولتی، مقاومت در برابر انتصاب دستکم یک قاضی زن در دادگاه عالی، افزایش خشونت علیه زنان و معافیت از مجازات عاملان و آمران خشونت و اقداماتی که برخی بازیگران قدرتمند برای محدودکردن حضور زنان در عرصههای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی انجام میدهند».
مسئولان این کمیته میگویند که با توجه به دستآوردهایی که افغانستان در سالهای گذشته داشته است، این کمیته ایجاد شده است تا برای حفظ این دستآوردها و بالابردن سطح این دستآوردها رایزنیهای گستردهای با نهادهای بینالمللی و دولتی شروع کند و برای اهدافی که این کمیته تعریف کرده است، فعالیت و مبارزه کند.
مسئولان این کمیته اهداف و برنامههایشان را چنین خلاصه میکنند: «دفاع از دستآوردهای دموکراتیک زنان و سهمیهی حداقلی 25 درصد زنان در انتخابات (مجلس نمایندگان، سنا، ولایتها، ولسوالیها و روستاها)؛ دادخواهی برای افزایش مشارکت سیاسی زنان در نهادهای انتخاباتی و انتصابی و سایر نهادهای تصمیمگیرنده و تصمیمساز؛ دفاع از مشارکت و حضور معنادار و مؤثر زنان در گروه مذاکرهکنندۀ صلح با طالبان؛ حضور مؤثر زنان در سطوح ملی و محلی تصمیمگیری و سازوکارهای حل منازعات؛ رایزنی برای افزایش قدرت اجرایی وزارت امور زنان؛ رایزنی برای تصویب قانون منع خشونت علیه زنان و نظارت بر تعهدات بینالمللی دولت در زمینهی حقوق زنان، از جمله کنوانسیون رفع همهی اشکال تبعیض علیه زنان (CEDAW)؛ همکاری با مدافعان حقوق زنان برای منع خشونت علیه زنان».
کمیتهی دفاع از حقوق زنان در حالی کارش را آغاز میکند که قبل از این صدها نهاد برای حمایت از حقوق زنان ایجاد شده و اکثریت این نهادها عملاً هیچ تأثیری بر وضعیت حقوق زنان در افغانستان نداشتهاند. اما مسئولان این کمیته گفتهاند که آنان کار خواهند کرد و برای تغییرات اساسی به میدان آمدهاند. تفاوت این کمیته با سایر نهادهای فعال در عرصهی حقوق زن، هدف مشخص آن است: گرفتن 25 درصد کرسیهای انتخابی و انتصابی برای زنان افغانستان.