منبع: دویچه وله
برگردان: حمید مهدوی
تلفات جنگی، ترک خدمت- گزارش تازه‌ی ایالات متحده نشان می‌دهد که تعداد نیروهای امنیتی افغانستان کاهش یافته است. این در حالی است که آن‌ها با حمایت اندک نیروهای خارجی، با طالبان مقابله می‌کنند. اما ظاهراً مشکل «محاسبه» نیز وجود دارد.
در این گزارش که در 3 ماه مارچ توسط جان سوپکو، سربازرس ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان نشر شد، آمده است که از ماه فبروری سال گذشته بدین‌سو، تعداد نیروهای اردوی ملی افغانستان بیش از 15500 تن یا 8.5 درصد کاهش یافته است و به 169203 تن و از ماه آگست 2001 تا کنون، به کم‌ترین تعداد رسیده است. اما در این گزارش هم‌چنان آمده که ارتش ایالات متحده، تعداد نیروهای ملی امنیتی افغانستان را با تفاوت قابل ملاحظه‌ای زیاد برآورد کرده است.
اما آیا تعداد نیروهای امنیتی افغانستان رو به کاهش است؟ ظاهرا یک تعداد عوامل وجود دارند. نظر به گزارش «سیگار»، که یک نهاد بازرسی حکومت ایالات متحده برای مصارف و پروژه‌ها در افغانستان است، یکی از دلایل آن این است که ارتش ملی افغانستان هم‌چنان «تلفات جنگی جدی» را متحمل می‌شود.
نظر به داده‌های که جدیدا محرمانه ساخته شده‌اند، در دوره‌ی زمانی بین ماه اکتوبر 2013 تا ماه سپتامبر 2014، بیش از 1300 تن از نیروهای ارتش ملی افغانستان کشته شده و 6200 تن دیگر زخم برداشته‌اند. هم‌چنین برآورد شده است که نیروهای پولیس، تلفات مشابه یا حتا اندکی بیش‌تر از آن را متحمل شده‌اند.
تحلیل‌گران می‌گویند، یکی از عوامل مهم پشت این تحول، با خروج نیروهای جنگی خارجی ارتباط دارد. با ختم مأموریت آیساف در سال گذشته، در کشوری که هنوز جنگ و بازخیر شورشیان آزارش می‌دهد، مسئولیت کامل تأمین امنیت به ارتش و پولیس افغانستان واگذار شد.
مقارن با این وضع، مأموریت آموزش و حمایت ناتو در سال 2015 آغاز شد. اما روی‌هم‌رفته، 13000 نیرویی که در افغانستان می‌مانند، در جنگ شرکت نخواهند کرد، بلکه به نیروهای نوپای افغانستان مشاوره و آموزش خواهند داد و در جنگ با تروریسم، از آن‌ها حمایت محدود خواهند کرد.
محدودیت‌های ظرفیتی
مایکل کوگلمن، کارشناس مستقر در افغانستان، به دویچه وله گفت: «طالبان این را می‌دانند و با شدید نگهداشتن جنگ، آن‌ها را آزمایش می‌کنند». کوگلمن اظهار داشت، آنچه که اوضاع را بدتر می‌کند این است که نیروهای افغانستان، باوجود پیشرفت‌ها در سال‌های اخیر، از ناحیه‌ی محدودیت‌های کلیدی ظرفیتی، به ویژه پشتیبانی هوایی، رنج می‌برد. این تحلیل گر گفت: «این بدان معناست که وقتی بر واحدها آتش گشوده می‌شود، آن‌ها الزاما نمی‌توانند به پوشش هوایی تکیه کنند تا آن‌ها را با چتر پایین کند. این امر می‌تواند میزان تلفات را افزایش دهد و باعث شود روحیه‌ی [نیروها]، ضعیف شود».
وزارت دفاع افغانستان در یک بیانیه‌ی مطبوعاتی تأیید کرد که از آغاز سال جاری، نیروهای محلی‌ای که حمله‌ی گسترده‌ای را در جنوب جنگ‌زده‌ی کشور انجام می‌دهند، تلفات سنگین را متحمل شده‌اند. اما به نظر می‌رسد که عامل دیگری نیز در کاهش ناگهانی تعداد نیروها سهم داشته است. این کشور جنوب آسیا [افغانستان]، در حفظ سربازانش مشکلات فزاینده‌ای دارد.
سیگار در گزارشش نوشت که «فرسایش نیروها هم جنان یک چالش کلان برای نیروهای ملی امنیتی افغانستان است» و اضافه کرد که بین ماه سپتامبر 2013 و ماه سپتامبر 2014، بیش از 40 هزار کارکنان از فهرست ارتش ملی افغانستان حذف شدند. در حالی که وزارت دفاع افغانستان به پرسش‌های دویچه وله پاسخ نگفت؛ اما این وزارت در بیانیه‌ی گفت که برخی از سربازان وقتی به مرخصی می‌روند، بیش از حد انتظار در خانه‌های‌شان می‌مانند.
مشکلِ مشخص‌کردن کمیت
ترک خدمت و حفظ نیروها، مشکلات مداوم ارتش افغانستان از زمانی بوده است که تلاش‌های ائتلاف برای بازسازی آن آغاز شد. جیسن کمپبل، کارشناس امنیت جهانی در موسسه «RAND Corporation»، توضیح می‌دهد که به طور مثال، اگر سربازان در یک بخش خطرناک کشور یا دور از ولایت مربوطه‌شان مستقر باشند، احتمالا ترک خدمت آن‌ها افزایش می‌یابد.
شواهد دیگری نیز حکایت شده است که سربازان گهگاهی موقتا ترک خدمت می‌کنند. کمپبل می‌گوید دلیل معمول برای ترک موقتی خدمت این است که زمان مرخصی که برای سربازان تعیین شده می‌شود، زمان اضافی برای سفر به روستا یا از روستا را شامل نمی‌شود و با توجه به این که در بسیاری موارد سفر باید توسط کامیون یا بس صورت بگیرد، در برخی مواقع سربازان، پیش از این که زمان مرخصی آن‌ها رسما شروع شود، واحدهای‌شان را ترک می‌کنند.
این کارشناس افغانستان گفت، در ضمن، مواردی وجود دارد که در آن سربازان واحدهای‌شان را ترک می‌کنند تا در کشت فصلی کوکنار، که در مقایسه با سرباز بودن درآمد بیش‌تر دارد، سهیم شوند یا بدون طی کردن مجاری رسمی، به مسایل خانوادگی‌شان می‌رسند. او اضافه کرد که این‌ها دلایلی اند که نشان می‌دهند چرا ترک خدمت یکی از مشکلات در تعیین دقیق کمیت نیروهاست.
با این‌حال، کمپبل باور دارد که کاهش اخیر در تعداد نیروهای ارتش ملی، بیش‌تر به فضای عمومی بلاتکلیفی و عدم اطمینانی مرتبط است که ریشه در ختم مأموریت جنگی ناتو در کشور دارد. کمپبل گفت: «در حالی که فصل جنگ 2015 فرا می‌رسد و توانایی نیروهای ائتلاف در فراهم کردن حمایت‌های اولیه رو به کاهش است، چشم‌انداز مقابله با شورشیان به طور کاملا مستقل، احتمالا برای بسیاری‌ها تاریک است».
شک و تردید طولانی
روحیه‌ی ضعیف، با شک و تردیدهای دیگر در مورد میزان تجهیزات کمکی و حمایت مالی جامعه‌ی جهانی در آینده، که نیروهای امنیتی افغانستان در آینده‌ی قابل پیش بینی به آن نیاز خواهد داشت، ضعیف‌تر شده است. کوگلمن گفت: «طالبان می‌دانند که نیروهای امنیتی در مخاطره قرار دارند و آن‌ها با محکم‌تر کوبیدن ضربه‌ی شان، بهره برداری می‌کنند». وی اضافه کرد، این یکی از دلایلی است که حملات طالبان در ماه‌های سرد سال گذشته، زمانی که معمولا جنگ ارام می‌شود، به شکل غیرمعمول تشدید شده بود.
دلیل دیگر نگرانی، چگونگی بهره برداری طالبان از روحیه‌ی ضعیف نیروها با تلاش‌های نفوذی‌شان است. «این، قبلا یک مشکل بود و احتمالا در ماه‌های آینده به مشکل بزرگتری تبدیل خواهد شد». با این حال، کارشناس استدلال می‌کنند که بهترین اقدامی که ارتش ملی افغانستان می‌تواند در حال حاضر روی دست بگیرد این است که مطمئین شود معاش تمام سربازان پرداخت شده است، آن‌ها در فصل جنگ آینده با توانایی عمل می‌کنند و از تلفات فاجعه‌باری که به طالبان اجازه‌ی پروپاگند پیروزی خواهد داد، جلوگیری می‌کنند.
دردسر عمیق
هم‌چنان، «سیگار»، در گزارشش اشاره کرد که معلوماتی را که ناتو در مورد توانایی، فرسایش، تجهیزات و حفظ پرسونل در نیروهای ملی امنیتی افغانستان تهیه کرده است، متناقض است. نظر به گزارش «سیگار»، صرف چند ساعت قبل از این‌که قرار بود ضمیمه‌ی گزارش سه ماهه‌ی آن‌ها نشر شود، جنرال جان کمپبل، فرمانده امریکایی در افغانستان، گفت که «به دلیل «اشتباه در محاسبه»، تعداد نیروهای ملی امنیتی افغانستان که ارتش [امریکا] بین ماه آپریل تا اکتوبر سال 2014 برای «سیگار» تهیه کرده بود، نادرست بود».
با اشاره به تفاوت در محاسبه، از جان سوپکو، سربازرس ویژه برای بازسازی افغانستان، نقل قول شده بود که «از آن‌جایی که گزارش‌دهی دقیق در مورد توانایی نیروهای ملی امنیتی افغانستان یک عامل مهم قضاوت در مورد توانایی افغانستان در حفظ امنیت و سرعت خروج نیروهای امرکیایی از این کشور است، و ایالات متحده بر اساس این آمار برای آموزش، تجهیز و حفظ نیروهای افغانستان پول پرداخت می‌کند؛ این تفاوت‌ها عمیقا دردسرساز است».
اما واشنگتن تایمز گزارش داد که جنرال کمپبل، در اظهاراتش در 4 ماه مارچ در سنای آمریکا، یک روز قبل از نشر گزارش «سیکار»، گفت که دلیل این تفاوت‌ها در تعداد نیروهای افغانستان، تاحدی نبود ارتباطات کافی در زمان بازرسی و نبود کارمند کافی برای تهیه معلومات دیگر به بازرسان امریکایی بود.
اما از آن‌جایی که قرار است مطابق به برنامه‌ی کنونی باراک اوباما، حضور نظامی امریکا در افغانستان در اواخر سال 2016 پایان یابد، جمع آوری معلومات دقیق در مورد توانایی نیروهای افغانستان حیاتی است، هرچند اشتون کارتر، وزیر دفاع امریکا و دیگر اعضای حکومت ایالات متحده اشاره کرده‌اند که در مورد سرعت خروج نیروهای امریکایی از کشور تجدید نظر می‌کنند.