منبع: گاردین
برگردان: حمید مهدوی
در جنگی که پر از ناکامیهاست، مأموریت مبارزه با مواد مخدر ایالات متحده در افغانستان برجسته است. در جریان سالهای اخیر تولید افیون به شکل تدریجی افزایش یافته و سال گذشته به بالاترین میزانش رسید. با این حال، برندهی تلاشهای مبارزه با مواد مخدر، مردم افغانستان نیستند، بلکه شرکت اجیر و بدنامیست که قبلا به نام بلک واتر مشهور بود.
آماری که اخیراً نشر شده، نشان میدهد که این شرکت امنیتی خصوصی، با نام تجارتی جدیدش که از سال 2001 بدینسو به اکادمی مشهور است، بیش از یکچهارم یک میلیارد دالری را که در تلاشهای وزارت دفاع امریکا در راستای از بینبردن مواد مخدر در افغانستان به مصرف رسیده است، به دست آورده و این مبلغ، حدود 21 درصد 1.5 میلیارد دالر پول قراردادهایی را تشکیل میدهد که پنتاگون از سال 2002 بدینسو برای این کار اختصاص داده است.
این شرکت، دومین دریافتکنندهی بزرگ پولهایی است که به شکل سخاوتمندانه در زمینهی مبارزه با مواد مخدر در افغانستان به مصرف رسیده است. تنها غول دفاعی، نوردروپ گرمن، با دریافت 325 میلیون دالر از بلک واتر پیشی دارد. نظر به گزارش سربازرس ایالات متحدهی برای «بازسازی» افغانستان، 309 میلیون دالری را که اکادمی از مالیهدهندگان امریکایی به دست آورد، برای «آموزش، تجهیز و حمایت لوجیستیکی از نیروهای امنیتی افغانستان، از جمله وزارت داخلی و پولیس مرزی افغانستان، که عملیات مبارزه با مواد مخدر را انجام میدهند»، پرداخت شده بود.
نظر به یک سلسله تحقیقات رسمی تازه، تلاشهای مبارزه با مواد مخدر ایالات متحده با ریشهکن ساختن تجارت افیون که عمیقا ریشه دوانیده است، فاصلهی زیادی دارند و بیهوده ثابت شدهاند. جنبههای دیگر میلیاردها دالری که ایالات متحده در جریان سیزده سال گذشته در افغانستان سرازیر کرده است، حتا به رونق مواد مخدر کمک کرده است.
در ماه دسامبر، سازمان ملل متحد گزارش داد که از سال 2001 بدینسو، زمینهایی که برای کشت تریاک استفاده میشود، 60 درصد گسترش یافته است و به 209 هزار هکتار رسیده است. هیرویین و مورفین افغانستان که ارزش آن 3 میلیارد دالر تخمین شده است، حدود 15 درصد تولید ناخالص داخلی افغانستان را تشکیل میدهد. سازمان ملل متحد گزارش داد: «با توجه به رشد در کشت تریاک، باید فرض برآن باشد که درآمد طالبان از تجارت غیر قانونی مواد مخدر یک عامل مهم در ایجاد دارایی برای این گروه باقی مانده است». در همان ماه، سربازرس کل ایالات متحده برای افغانستان هشدار داد که با پایان یافتن جنگ و فرار پولهای کمکی از کشور، تجارت تریاک قطعا افزایش خواهد یافت. با این حال، سربازرس کل همچنان اظهار داشت که پروژههای ایالات متحده در زمینهی بازسازی، بهویژه پروژههایی که به «بهبود آبیاری، جادهها و کمکهای زراعتی» اختصاص یافته بودند، احتمالا انفجار در کشت تریاک را رهبری میکردند.
سربازرس کل دریافت که «در یک دههی گذشته، تکنولوژی مقرون به صرفهی چاه عمیق، 200 هزار هکتار بیابان در جنوب غرب افغانستان را به زمینهای زراعتی تبدیل کرد». وی همچنان نتیجهگیری کرد که «بخش بزرگی از زمینهایی که به زمینهای زراعتی تبدیل شده است، به کشت تریاک اختصاص داده شده است».
اکادمی یا بلک واتر پیشین، در افغانستان تاریخ بدنامی دارد. نظر به گزارش مجلس سنای امریکا، بلک واتر زمانی یک شرکت سایه را راه انداخته بود تا فعالیتهایش را مخفی نگهدارد؛ به طوری که کشتار افراد ملکی عراقی و افغان توسط کارمندان این شرکت، مانع قراردادهای آن نشود.
ایریک پرینس، بنیانگذار بلک واتر، این شرکت را فروخت و سپس در سال 2010، به «Xe» تغییر نام داد. این شرکت، تحت مالکیت جدید، گهگاهی به فعالیت اصلی اش در زمینهی آموزش کارمندان ارتش و پولیس اشاره میکند؛ اما هرگز خودش را از قراردادهای امنیتی محروم نکرده است.
در سال 2010، بلک واتر یکی از جمله شرکتهایی بود که توسط وزارت خارجهی ایالات متحده در یک قرارداد 10 میلیارد دالری برای محافظت از دیپلماتهایش در سراسر جهان انتخاب شده بود. زمانی که مأموران بلک واتر در سال 2007 در میدان نیسور در بغداد بر افراد ملکی عراقی آتش گشود، دقیقا همین مأموریت را انجام داد و این شرکت را به شرکت بدنامی در زمینهی امنیت خصوصی تبدیل کرد. در سال بعد، مدیر عامل این شرکت که به تازگی انتصاب شده بود، گفت: «ما از [ارائهی] خدمات امنیتی عقبنشینی نمیکنیم».
یک سخنگوی شرکت مادر اکادمی، کانستیلیز گروپ، گفت که شرکت فعلی از اصل بلک واتر جدا شده است. تام مکین، یکی از سخنگویان کانستلیز گروپ گفت: «از آن زمان، مالکان جدید از طریق یک مدیریت جدید با پشتکار تلاش کردهاند به [شرکت] شهرت شایستگی و مسئولیتپذیری بدهند. بسیاری از انتقادات را درک میکنم، ما تا بدست آوردن اعتماد آنها راه درازی در پیش داریم و برای برخیها، هرکاری کنیم دیدگاه آنها را تغییر نخواهد داد. صرف میتوانم تکرار کنم که ما برای عملی کردن آنچه را قول داده ایم بسیار متعهد هستیم».