منبع: وال استریت ژورنال
نویسنده: یاروسلاو تروفیموف
برگردان: حمید مهدوی
بسیاری از افغانها نگرانند مقاومت در برابر طالبان پایدار نباشد
فصل جنگ سال جاری، نخستین فصل جنگی است که نیروهای امنیتی افغانستان تا کنون علیه طالبان تقریبا به تنهایی جنگیدهاند. تاکنون، آنها ایستادگی کرده و عقب نشینی نکردهاند و این یک مسئله است. این که حکومت کابل تا چه زمانی میتواند به این ایستادگی و مقاومت ادامه بدهد، بهویژه اگر رییس جمهور باراک اوباما برنامه خروج تمام نیروهای باقی مانده امریکایی در سال جاری را عملی کند، مسئله دیگری است.
در سال جاری، طالبان در برخی از مناطق روستایی پیشرفت کرده اند؛ به شمول تعداد زیادی از روستاهایی که در جریان افزایش نیروها در سالهای 2009 تا 2011 با بهای سنگین جان امریکاییها و انگلیسیها، پس گرفته شدند.
اما ستیزهجویی نمیتواند پیروزیهای تماشایی را به رخ بکشد که مسیر جنگ را تغییر داده باشد. مراکز تمام 34 ولایت افغانستان در کنترل حکومت است و به همین ترتیب اکثریت قاطع مرکز ولسوالیها. نظر به گفته مقامهای نظامی افغانستان و ایالات متحده امریکا، میزان کلی خشونت با میزان خشونت در سال گذشته قابل مقایسه است. توانایی حفظ وضع متزلزل موجود، حتا پس از خروج بیش از 120 هزار تن از نیروهای به رهبری امریکا، به خودی خود یک دستآورد مهمی را نشان میدهد. جنرال محمد ایوب سالنگی، معین امنیتی وزارت داخله در مصاحبهای گفت: «دشمن برای امسال برنامههای کلانی داشت. آنها انتظار خروج نیروهای ائتلاف را میکشیدند و امیدوار بودند چندین ولسوالی و حتا ولایتها را به تصرف شان درآورند.» «آنها موفق نشدند. نیروهای امنیتی افغانستان قویتر و بیش از هر زمان دیگری متعهدتر اند».
اما همزمان با این که تلفات نیروهای افغانستان افزایش مییابد و ائتلاف به رهبری آمریکا از حمایتاش بیشتر میکاهد، بسیاری از تحلیلگران افغانستان و خارجی نگرانند که این دستآوردها پایدار نخواهند بود. عمر حامد، کارشناس افغانستان در لندن گفت: «همه میتوانند شکنندگی حکومت را ببینند.» «آنها کمکهای کافی را از متحدان غربی شان دریافت کردهاند تا اطمینان دهند که فورا از کار باز نخواهند ماند و بنابراین در چشم انداز دو ساله، بسیار بعید خواهد بود که کابل سقوط کند. اما، با گذر زمان، جریان این منابع به ناچار قطع خواهد شد».
روی هم رفته، زمانی که اتحاد جماهیر شوروی سابق از افغانستان خارج شد، ارتش و پولیس حکومت موکلش در کابل توانست برای بیش از دو سال دوام آورد و حتا حملاتی را راه اندازی کرد و صرف در چند هفته نخست بهار سال 1992 به طور ناگهانی سقوط کرد.
سناریوی مشابهی در عراق آشکار شد و پس از خروج نیروهای امریکایی در دسامبر سال 2011، حکومت بغداد کنترل اکثریت مناطق کشور را برای دو و نیم سال حفظ کرد. سپس، ارتش عرق از هم پاشید و یک سال قبل بخش زیادی از کمربند عرب سنی این کشور را یک سال به دولت اسلامی (داعش) واگذار کرد. یک مقام ارشد پیشین افغانستان هشدار داد: «در افغانستان، همه چیز به طور ناگهانی و بدون هشدار سقوط میکند».
تلفات فزاینده نیروهای افغانستان نشانهای است که نشان میدهد جنگ با کمرنگ شدن توجه جامعه جهانی چقدر سخت شده است. نظر به گفته مقامهای افغانستان، اکنون که ایالات متحده دیگر به طور معمول [از نیروهای افغانستان] حمایت هوایی نمیکند، مجروحان را از میدان نبرد انتقال نمیدهد یا به آنها در میدان نبرد معلومات استخباراتی را در اختیار شان قرار نمیدهد، تلفات ارتش و پولیس در سال جاری بیش از 40 درصد افزایش یافته است. بی بی زهره، فرمانده پولیس محلی در ولسوالی سنگین ولایت هلمند، گفت: «پولیس در ناامیدی به سر میبرد. نیروهای ما مهمات ندارند، آنها تیل کافی ندارند تا موترهای شان را به حرکت بیاورند و پول ندارند که از تانک تیل محلی، تیل بخرند».
بنبست سیاسی در کابل نیز نیروهای افغانستان را از کار بازداشته است. تقریبا یک سال پس از آنکه رییس جمهور غنی قدرت را در اختیار گرفت؛ پس از آنکه آخرین نامزد وزیر رییس جمهور توسط پارلمان رد شد، پست حیاتی وزارت دفاع هنوز خالی است. جنرال ویلسن شوفنر، معاون ارتباطات رییس ستاد ائتلاف به رهبری امریکا، اظهار تاسف کرد: «نداشتن وزیر دفاعی که رای اعتماد گرفته باشد، نگرانی است که باعث کندی در کار میشود».
ستیزهجویی به طور ویژهای در شمال افغانستان پیشرفت هشدارآمیزی داشته است؛ جایی که تهدید طالبان با ورود شبه نظامیان جنبش اسلامی از بکستان همراه شده است. جنبش اسلامی ازبکستان توسط حملات سال گذشته پاکستانیها از استحکامات شان در منطقه قبایلی وزیرستان شمالی به مرز افغانستان آواره شدند و اخیرا رهبری این گروه بهجای طالبان به ابوبکر البغدادی، رهبر داعش، بیعت کرده است.
ایالات متحده در حال حاضر در افغانستان صرف 9800 سرباز دارد؛ اکثریت آنها روی مشاوره یا مبارزه با تروریزم تمرکز کردهاند. رییس جمهور اوباما وعده داده است تقریبا تمام آنها را تا اواخر سال 2016 از افغانستان بیرون کند. با این حال، در حال حاضر، حتا این نیروی محدود حیثیت حمایت حیاتی از حکومت افغانستان را دارد. حنیف اتمر، مشاور امنیت ملی افغانستان در مصاحبهای گفت: «خروج نیروها به طور قابل توجهی توانایی شرکای بین المللی را در زمینه آنچه که آنها میتوانند برای کمک به افغانستان انجام بدهند، محدود کرده است.» «اما در میدان نبرد هرچه دارند سخاوتمندانه با ما شریک میکنند. رهبری آنها انعطاف پذیری نشان دادهاند که ما بهخاطر آن سپاسگزار هستیم».
ایالات متحده، به طور خاص، هنوز به طور مکرر حملات هوایی انجام میدهد؛ هرچند موافقتنامهی امنیتی میان این دو کشور استفاده از حملات هوایی را به شدت محدود کرده است.
مقامهای افغانستان میگویند، امیدوارند که حکومت اوباما را متقاعد سازد تا به استفاده از برخی از قابلیتهای ایالات متحده در کشور، به ویژه پشتیبانی هوایی، مبارزه با تروریزم و استخبارات، حتا پس از پایان یافتن ضرب الاجل آخر 2016 واشنگتن، ادامه بدهد. آقای اتمر گفت: «ما به نمایندگی از تمام منطقه میجنگیم.» «اگر به تنوع شبکههای تروریستی بنگرید که ما در منطقه افغانستان داشتهایم، آنها تقریبا هر کشوری را در این منطقه تهدید میکنند و گسترش آنها بزرگترین تهدید به جامعه جهانی است».