جلیل تجلیل
در تظاهرات مسالمتآمیز دیروز که در برابر دروازهی مجلس نمایندگان راهاندازی شده بود، فعالان مدنی، مهاجرین اخراج شده و دانشجویان دانشگاه کابل خواهان توقف اخراج اجباری مهاجرین افغان شدند. تظاهرات کنندگان از کشورهای مختلف که در آن مهاجرین افغانی به سر میبرند خواست تا از خروج اجباری و ردِ مرز آنان جلوگیری نمایند. علی کریمی، یک تن از مهاجرین اخراج شده گفت: «از کشورهایی که در آن مهاجرین افغانی به سر میبرند، تقاضا مینمایم تا از اخراج اجباری آنان جلوگیری نمایند». کریمی یکتن از مهاجرانی است که پس از پنج سال اقامت در دنمارک، به کابل فرستاده شده است.
علی کریمی همچنان گفت: «تفاهمنامهای که میان وزارت مهاجرین و کشورهای اروپایی به امضا رسیده سبب شده است تا آنان را اخراج شوند». به گفتهی کریمی، وی تنها مشکل رد مرز شدن ندارد، بلکه وزارت مهاجرین کشور از پذیرفتن وی به عنوان یک تبعهی افغانستان نیز خودداری نموده و هیچگونه همکاری لازم را با وی ننموده است. در اثر ضربات شدیدی که از سوی پولیس دنمارک به وی وارد شده، سه مهرهی کمرش نیز بهشدت آسیب دیده است. وی تنها مهاجری نیست که در مهاجرت رنج و آسیب دیده، بلکه صدها تن از شهروندان افغانستان هر روز با این مشکل مواجه میباشند. سید حسن، یکی دیگر از مهاجران اخراج شده از کشور دنمارک میگوید که امضای تفاهمنامهی وزارت مهاجرین سبب شده است که وی رد مرز شود. به گفتهی سید حسن، دولتمردان افغانستان با امضای این تفاهمنامه به کشورهای اروپایی گفته است که تمام امکانات برای مهاجرین افغانی مهیا است و باید آنان برگردانده شوند. این در حالی است که وضعیت مهاجرین اخراج شده در کشور نگران کننده است و بدون مصروفیت و سرپناه مناسب به سر میبرند.
علی کریمی و سید حسن ضمن این که با مشکلات متعدد مواجهاند، نداشتن تذکرهی تابعیت را از عمدهترین مشکلاتشان میدانند. به گفتهی این دو نفر، آنان متولد کشور ایراناند و پس از این که درخواستی آنان از سوی کشور دنمارک پذیرفته نشد، هیأت هفت نفرهای از سوی حکومت افغانستان آنان را به عنوان مهاجرین افغانی پذیرفته و خواهان برگرداندنشان به افغانستان شده است. به گفتهی علی، وزیر مهاجرین نه تنها که جهت اخذ تذکرهی تابعیت و سرپناه با آنان همکاری نکرده، بلکه محافظانش وی را در مقر وزارت نیز تهدید و لتوکوب نمودهاند. وی میگوید که وزارت مهاجرین او را به عنوان تبعهی افغانستان نمیپذیرد.
رضا رضایی، یکتن از باشندگان ولایت بغلان که پس از شانزده سال به افغانستان برگشتانده شده نیز از وزارت مهاجرین شکایت نمود و گفت: «من شانزده سال بیرون از کشور بودم. سیزده سال در ایران و سه سال دیگر را در کمپ دنمارک. خانوادهی من در دنمارک است. کشور دنمارک من را نظر به تقاضای وزارت امور مهاجرین اخراج کرد و من از سرنوشت خانوادهام هیچخبری ندارم». گفتنی است که تنها مهاجرین کشورهای اروپایی با چنین مشکل مواجه نیستند، بلکه مهاجرین ساکن کشورهای همسایه نیز با چنین مشکلاتی مواجهاند.
لیزا شوستر، از فعالان حقوق مهاجرین در اروپا که در تظاهرات دیروزی شرکت نموده بود، گفت: «من بیش از بیست سال را با مهاجرین کشورهای مختلف جهان کار کردهام و مشکلات مهاجرین افغانی را در اروپا درک میکنم». وی از رد مرز شدن مهاجران افغانی در وضعیت فعلی اظهار تأسف نمود و گفت: «من شرم دارم که در چنین وضعیت مهاجرین افغانی از اروپا اخراج میشوند». وی ضمن تقاضای بازنگری دربارهی برگرداندن مهاجرین گفت: «کشورهایی که کنوانسیون جهانی مهاجرت را امضا نمودهاند، در زمینهی حمایت از مهاجرین بیشتر تلاش نمایند». به گفتهی خانم شوستر، مهاجرت یک پدیدهی عام و طبیعی است، جرم پنداشته نمیشوند، بلکه بازگرداندن آنان به گونهی اجباری، جرم است. وزارت مهاجرین پس از امضای تفاهمنامههای مختلف با کشورهایی چون ناروی، سویدن، دنمارک، هالند، استرالیا و اتریش سبب شد که بسیاری از مهاجرین توسط کشورهای متذکره به گونهی اجباری به کشور برگردانده شوند.
لیلا حیدری، رییس کمپ مادر نیز از برگرداندن مهاجرین اظهار نگرانی نمود و گفت: «عدهی زیادی از مهاجرینی که به گونهی اجباری رد مرز شدند، به خاطر نداشتن سرپناه و جای مناسب معتاد شدهاند». وی از کشورهایی که در آن مهاجرین افغانی به سر میبرند و بهخصوص استرالیا خواست تا در زمینهی قانون جدیدی که برای متوقف ساختن مهاجرین روی دست گرفته، بازنگری نماید و از مهاجرین حمایت نماید. استرالیا پس از این که سیلی از مهاجرین به سوی آن کشور رو آوردند، قانونی را به تصویب رساند که از ورود مهاجرین غیرقانونی به آن کشور جلوگیری نماید.
زرغونه روشن، یکتن از فعالان مدنی نیز سیاست حکومت افغانستان را در قبال مهاجرین ناکارا و ناکام خواند و گفت: «از دولت افغانستان میخواهیم دیگر در قبال مهاجرین بیتفاوت ننشسته، مسئولیت وجدانی و انسانی خویش را ادا نماید». به گفتهی خانم روشن، مهاجرین در بسا موارد به عنوان ابزار و آلهای در دست بعضی از کشورها قرار گرفته که جهت خواست و برنامههای سیاسیشان از آنان استفاده مینمایند. این در حالی است که بارها جمهوری اسلامی ایران جهت فشار بر حکومت افغانستان و برآورده شدن خواست و برنامههای سیاسیاش از مهاجرین به عنوان آلهی فشار استفاده نموده است.
وزیر مهاجرین که دیروز از سوی مجلس نمایندگان بنابر مشکلات مهاجرین استیضاح شده بود، در مجلس حضور یافت و به پرسشهای نمایندگان مردم جواب ارائه نمود. وی پس از ارائهی توضیحات رضایت اکثر نمایندگان مجلس را به دست آورد و تنها 29 تن از نمایندگان با بلند کردن کارتهای سرخ جوابهای وی را ناکافی خواندند.
شروع مجلس استیضاح دیروز با کمپاینهای گسترده به نفع وزیر مهاجرین کشور همراه بود. منور شاه بهادری در شروع مجلس از یک کمپاین کلان پرده برداشت که قبل از فاش شدن و نهاییسازی دوباره خاموش ساخته شد. ارسال پیامکها به تمام اعضای مجلس نمایندگان از سوی شمارهی ناشناخته جهت حمایت و تغییر در ذهنیت نمایندگان مجلس از جملهی کمپاینی بود که انجام شد. سرانجام جماهیر انوری با کسب رضایت نمایندگان توانست در سمتش باقی بماند.