فصل جنگی 2016 با افزایش ناامنی در افغانستان هنوز با حرارت جنگ گرمتر میشود. مراکز جمعیتی کلان از قبیل لشکرگاه و قندوز در محاصرهی نیروهای طالبان هستند در حالیکه دولت اسلامی (داعش) به سختی تلاش میکند در لایت ننگرهار برایش جای پایی بسازد و آن را حفظ کند. اخباری که روزانه در افغانستان در گردش است بهندرت خبرهای خوب است. اما اینهمه داستان نیست، مانند هر فصل جنگی دیگر، بعضا از خطر و هرجومرج خبرهای خوشی پدید میآیند. در مورد فصل جنگی 2016 این داستان، داستان کماندوهای افغانستان است: اولین، آخرین و بهترین خط دفاع.
افغانستان دچار فصل جنگی تلخ و خونینی شده است و تلفات ملکی در حال افزایش است، در حالیکه هر دو طرف جنگ تلاش میکنند برای هرگونه مذاکرات بالقوه در آینده خودرا در موقعیت مساعدی قرار بدهند. هدف و وسیلهی چانهزنی اصلی درهی هلمند است، جایی که محل تولد طالبان و ملا عمر، رهبر خلوتنشین پیشین آنها، حکایت شده است. هلمند میزبان فعالیتهای مالی گستردهی طالبان از طریق توزیع و قاچاق تریاک است و قبلا شاهد خونینترین و بیرحمترین صحنههای جنگ افغانستان بوده است. در اخبار روزانه همچنان سقوط قریبالوقوع این ولایت پیشبینی میشود، اما این ولایت همچنان تحت کنترل کابل است و عمدتا در نتیجهی (حضور) کماندوهای افغانستان دوام میآورد.
کماندوهای افغانستان که در قندهار، هلمند و کابل به خارج از پایگاهها اعزام میشوند انعطافپذیر و سبکاند و قابلیت انجام حملات شبانه و اعزام شدن سریع به مناطق تحت تهدید را دارند. واکنش سریع و انعطافپذیر این واحد به ارتش افغانستان اجازه داده است تا در حالت تهاجمی بماند، عملیات طالبان را مختل کند و برای مناطق تحت تهدید نیروهای کمکی سریع فراهم کند. کماندوهای افغانستان در حفظ مراکز ولایتهای کلان از قبیل قندوز و لشکرگاه حیاتی بودهاند، جایی که این نیروهای بهشدت آموزشدیده و با انگیزه توانستهاند در ولسوالی ناوه و قندوز محاصرهی طالبان را عقب بزنند. در ماه جولای، در واکنش به حملهی داعش در کابل که[بیشتر از] 80 تن را کشت و [بیشتر از] 200 تن دیگر را زخمی ساخت، کماندوهای افغانستان به کمک حمایت هوایی نیروهای امریکایی و افغان عملیاتی را در ولایت ننگرهار رهبری کردند و این کماندوها بیش از 100 ستیزهجو را کشتند و یک مرکز اصلی عملیاتهای داش در ولسوالی کوت را تصرف کردند.
در افغانستان، بیش از هر نیروی دیگری، به واحد کماندوهای این کشور تکیه و اعتماد میشود. این واحد که در کمپ مورهید (Camp Morehead) در کابل آموزش دیدهاند، متشکل از تقریبا 11500 سرباز است در حالی که تعداد نیروهای عادی ارتش و پولیس این کشور به تقریبا 320000 تن می رسد. مکتب اکسلنس (The School of Excellence) به جنگجویان ویژهی آن انجام حملات تهاجمی، حملات هوایی و عملیاتهای هدفمند را آموزش میدهد.
بهطور سنتی کماندوهای افغان آموزش میبینند تا عملیاتهای 72 ساعته انجام بدهند، اما در این اواخر عملیاتها تا 20 روز دوام کرد و این واحد بهشدت با ارزش را تحت فشار قرار داده و خسته ساخت. تسهیلات کماندوها در فصل جنگی جاری محدود شده است، هرچند این واحد در بازپسگیری مناطق استراتژیک و انجام عملیاتهای تهاجمی مختلکننده علیه نیروهای طالبان (از قبیل حملات شبانهی اخیر در بغلان) نقش حیاتی بازی میکند.
بهدلیل نرخ بلند فرار در واحدهای پولیس و ارتش سنتی، کماندوهای افغان مجبور شدهاند تا فشار بخش بزرگی از جنگ را تحمل کنند. جو دانکن، فرمانده گروه مشورتی عملیات ویژه که فرماندهی عملیات ویژهی ارتش افغانستان را حمایت میکند گفت: «همهی چیزهایی را که شما در اخبار در مورد آن میخوانید – واحدهایی که نمیگذارند اوضاع خیلی بد شود» – کماندوها و نیروهای ویژه هستند. «کماندویی را نمییابید که سلاحشان بگذارند و از جنگ امتناع بورزند». عبدالقهار آرمان، سخنگوی قول اردوی 209 ارتش افغانستان در شمال گفت: «ما بدون آنها هیچ کاری انجام داده نمیتوانیم».
وابستگی شدید به واحدهای کماندوهای افغانستان بحث برانگیز است. در حالی که صرف 9800 مشاور امریکایی و ناتو در این کشور حضور دارند، توجه به نیروهای افغانستان و نظارت از آنها بیشتر به کماندوها معطوف شده است. با وجودی که میزان تلفات در مقایسه با سال 2014 دوبرابر شده است، کماندوی افغانستان اما 90 درصد نیروهایش را حفظ کرده است، چیزی که قابلیت اطمینان بودن و انگیزهی آنها برای مقابله با وحشیترین جنگهای این کشور را برجسته میسازد.
کماندوها در سال 2016 حیاتی بودهاند و با رهبری عملیاتها را در ننگرهار، قندوز و هلمند و انجام عملیات سریع خردکننده که به نیروهای عادی اجازه میدهد تا در میدان نبرد سیل جاری کنند و میدان را از وجود دشمن پاک سازند، همچنان واحد با ارزشی در افغانستان خواهند بود. آیندهی کابل تاحدود زیادی به این وابستگی دارد که چگونه این نیروی حیاتی را مدیریت میکند، آموزش میدهد، مجهز میسازد و به آنها استراحت میدهد. این نیروها با سرعت فعلی عملیات خودش را خسته خواهد ساخت، اما با صرف 11500 سرباز آنها بهترین خط دفاع علیه تقریبا 35000 جنگجوی طالب و چندین هزار جنگجوی داعش هستند.
دیپلمات/شاون سنو
ترجمه: حمید مهدوی