منبع: لوس آنجلس تایم
برگردان: اقبال غرجی
آتشبس بین نیروهای امنیتی افغانستان و فرماندهان طالبان در جنوب و شرق ممکن پیشزمینههای صلح ملی را مساعد سازد. گفتوگوهای پروسهی صلح بین دولت مرکزی و شورشیان طالب ممکن به بنبست برسند، اما مذاکرات صلح ولایتی در مناطق قبایلنشین افغانستان به خاطر دست یافتن به صلح در جریان است.
نظر به گفتههای قوای ائتلاف بینالمللی، دیپلماتها و مشاوران قبلی دولت افغانستان، در برخی از مناطق قبایلنشین افغانستان قوماندانان اردو و پولیس ملی افغانستان در اعلان آتشبس با طالبان موافقت نمودهاند. این درحالی است که بعد از دوازده سال جنگ، مناسبتهای خانوادگی و قومی توانستهاند مسیر صلح را با اینگونه هموار بسازند.
در اکثر موارد، مشاوران قبلی مقامهای بلندرتبهی امینی میگوید، طالبان از طرف مردم قبایلنشین تحت فشار جدی قرار دارد. در موارد دیگر، از آنجایی که قوماندانهای نیروهای افغانستان آموزش و تجهیزات بیشتر از طرف مشاوران بخش نظامی امریکا دریافت میکنند، با استفاده از وقت در صدد پاشاندان بسیج طالبان میباشد.
قدرتهای محلی در اعلان آتشبسها مهرههای اصلی شمرده میشوند، که مذاکره بر سر این مسئله برای چند هفته و یا حتا ماهها ادامه مییابد. بزرگان قبیله هم با فرماندهان طالب و هم با افسران نظامی افغانستان رابطهی خانوادگی و یا قومی دارند و آنها مورد اعتماد هر دو جانب میباشند و تضمین میدهند که با آتشبس هر دو جانب در امن و امان زندگی میکنند.
فرماندهان نیروهای نظامی امریکا از قبل گفته بودند که جنگهای چریکی در افغانستان با پیروزی نمیرسند و آنها میگویند که گفتوگوهای صلح یگانه راه برای خاتمهی جنگ میباشد و آتشبسهای محلی– ممکن یا ناممکن – نتواند که مسیر صلح را هموار سازند.
یک افسر بلندرتبهی قوای ائتلاف در یک مصاحبه گفته است: «ما هرگز نیرویهای امنیتی افغانستان را ندیدهایم که تا آخرین لحظه در مقابل طالبان در جنگ ایستادگی کرده باشند». او میگوید که آتشبس «در بعضی از موارد شاخصهی بعضی از گزینهها در مورد صلح میباشد که در حال اتفاق افتادن است.
در ماههای اخیر از زمانیکه مسئولیتهای امنیتی افغانستان را نیروهای این کشور از نیروهای امریکای و بینالملی به عهده گرفتهاند، اعلام آتشبس بین نیروهای امنیتی افغانستان و شورشیان طالب در حال افزایش است. از آنجایی که رهبری مسئلهی امنیتی به دست خود افغانها است، مهلتهای بیشتر وجود دارند که نیروهای افغان با شورشیان مذاکره کنند.
مارشال بریک نیل، مقام نظامی بریتانیا، کسی که رهبری آموزش نیروهای افغانستان را برای کمک به نیرویهای بینالمللی یا آیساف به عهده دارد، میگوید: «من فکر میکنم هرچیز که برای فرماندهان نظامی افغانستان ارائه شدهاند، آنها به گونهی درست نسبت به اوضاع در زمینه عمل میکنند».
مارشال تأکید میکند که آیساف در آتشبسها نقش ندارد و همچنان در زمینه مشوره نمیدهد. او میگوید، افسران نیروهای افغان «ناحیه را به کلی شناسایی میکنند» و با شورشیان به خاطر حفاظت زندگی مردم سازش میکنند و این تضمین کنندهی یک حرکت خوب و محفوظ برای مردم محل میباشد.
پنتاگون در گزارش ماه گذشته به کانگرس گفته است، «محلی ساختن» بیش از حد آتشبسها در مناطق تحت کنترول طالبان در جنوب، مشخصاً در قسمتهای شمالی ولایت هلمند، چیزی عادی است. یک مشاور قبلی رییس جمهور حامد کرزی روند اعلام آتشبس در خوست، ولایت مرزی افغانستان با پاکستان را نیز تصدیق نموده است.
در گزارش پنتاگون آمده است: «این اقامتهای موضعی و اغلب شخصیتمحور، تحت نفوذ جوانان مناطق روستایی میباشد».
به نقل از گزارش، در بعضی از موارد آتشبس ممکن منعکس کنندهی ترس نیروهای امنیتی افغانستان ناشی از گمانهزنی در بین قوای افغان است که طالبان قدرت گرفته است. در موارد دیگر، گفته شده است «ممکن بعضی از فرماندهان شورشیان محلی نیز نظر به شناختی که از قوت و قابلیتهای نیرویهای امنیتی افغانستان دارند، علاقهمند توافق به آتشبس میباشند».
یک سال پیش یک مشاور آیساف در یک بررسی گفته بود که بعد از خروج نیروهای خارجی از افغانستان در سال آینده، آتشبس بیشتر رایج میگردد. نظر به این بررسی، «آتشبس برای زنده ماندن همهی طرفها، از جمله شورشیان، در فرایند غیرمتمرکز آن تا نزدیک شدن به 2015 ادامه مییابد». در این مطالعه آمده است که در تقویم مسلمانان تاریج آتشبس بر میگردد به سال 628 قبل از میلاد که در این پیمان صلح بین حضرت محمد (ص) و قبیلهی قریش به خاطر زیارت محفوظ مسلمانان از مکه بود.
مطالعهی آیساف میگوید: «آتشبس بین نیروهای امنیتی محلی و شورشیان باید مجاز شمرده شده و تشویق گردد و گفته است که آنها روحیهی اصلی و مصئولیتهای ملی را درک کردهاند». منبع میافزاید: «عدم مجودیت اطمینان عمیق دربارهی آینده، متوسل به عمل تاریخی آتشبس بین مخالفان و موافقان دولت میگردد که تا با استفاده از فرصت، فضای جدید را به وجود بیاورد».
اگرچه فرمان چنین آتشبسها غیررسمی است، اما نظر به نتیجهگیری این بررسی، در اینجا به صورت قطعی غیررسمی شمرده نمیشود، به خاطری که «تمایل به چنین موافقتها از لحاظ اتصال فرهنگی جهت احترام و دلایل دیگر» لازم است.
نظر به گفتههای دو مشاور قبلی دولت، دوازده سال جنگ با داشتن تلفات سنگین در تابستان سال گذشته هم شورشیان و هم نیروهای افغان را خسته ساخته است. به استناد این بررسی، جنگ به بنبست رسیده است؛ دولت به حمایت ایالت متحده تنها بالای کابل و شهرهای بزرگ کشور کنترول دارد و طالبان سیستم حکومتی خودشان به اساس حکم و شریعت اسلامی در روستاها و مناطق قبایلنشین و بهویژه در شرق و جنوب تطبیق میکند.
یک دیپلمات غربی مقیم در کابل پایتخت افغانستان میگوید: «هر دو طرف از روند کنونی خسته شدهاند و به این نقطه پی بردهاند که ما به آخر این بازی رسیدهایم». یک مشاور ارشد سابق ریس جمهور حامد کرزی که تا حال هم ملاقاتهایی با ایشان دارد، گفته است که آتشبس بعد از اینکه بزرگان قومی با طالبان که از جاهای دیگر به روستاهایشان میآیند، روند اعلام آتشبس را منحیث یک گزینهی خردمندانه انتخاب میکند.