اکونومیکتایمز/دایپنجن روی چاودری
ترجمه: جلیل پژواک
تلاشهای چندجانبه بههدف ایجاد ثبات در افغانستان شدیدا جریان دارد. بهدنبال نمایشگاه سرمایهگذاری هند و افغانستان در دهلینو و ملاقات اعضای سازمان شانگهای در مسکو، قرار است نشست چهارجانبهی ایالات متحده، چین، افغانستان و پاکستان در شانزدهم اکتبر، بهمیزبانی عمان برگزار شود.
نشست چهارجانبهی عمان در پی اعلام استراتژی جدید امریکا از سوی دونالد ترمپ و اعمال فشار جدی روی پاکستان برای سرکوب طالبان و نابودی زیرساختهای تروریسم، راهاندازی میشود.
عمان میخواهد نقش بر قرارکنندهی تعادل در منطقه را بازی کند و شاید قدرتی باشد که میتواند طالبان را به میز مذاکره بکشاند. اخیرا عمان زمینهی رهایی یک کشیش کاتولیک، تام یوزونیل هندی را فراهم کرد که در ماه مارچ سال گذشته در یمن توسط دولت اسلامی یا داعش، ربوده شده بود. این کشور همچنین بهنوعی، نقش واسطه بین شاهنشینان حوزهی خلیج و ایران را بازی کرده است.
هرچند که هند در نشست چهارجانبهی عمان دخیل نیست اما با توجه به مسایل امنیتی که هند در افغانستان با آن درگیر است، از این نشست بهطور دقیق نظارت خواهد کرد. روز چهارشنبه در جلسهی گروه تماس سازمان شانگهای در افغانستان، هند دیدگاههای خود در مورد وضعیت افغانستان را به اشتراک گذاشت.
مقامات هند میگویند که این دیدگاهها، شامل این موارد میشود: چالشهای امنیتی ناشی از تروریسم که از آنسوی مرز هند روی این کشور اعمال میشود، نیاز برای تقویت اردوی ملی افغانستان و نیروهای امنیتی آن، نیاز به صلح ملی که منجر به آشتی ملی شود و تحت کنترل افغانستان در محیط عاری از خشونت و ترور باشد، و همکاریهای دوامدار برای توسعهی اقتصادی-اجتماعی این کشور، بر اساس اولویتهای مردم افغانستان و تضمین ارتباطات بیشتر و یکپارچگی منطقهیی برای این کشور.
گروه هماهنگی نشست چهارجانبه از چهار کشورِ اشتراککننده، در تلاش احیای روند صلح میان دولت افغانستان و طالبان است. این گروه اولین نشست خود را در 11 جنوری 2016 در اسلامآباد برگزار کرد. هرچند با موفقیتی اندک، این گروه تلاش کرده است تا مسیر مذاکرات مستقیم بین حکومت افغانستان و طالبان را تسهیل کند.
گفتوگوها و تلاشها برای شروع مذاکرات، بعد از اعلام خبر مرگ بنیانگذار و رهبر طالبان، ملامحمد عمر، در سال 2015 شکست خورده است. ایالات متحده از پاکستان که متهم به پناهدادن به فرماندهان طالبان افغان است، میخواهد که بیشتر نفوذش را روی این گروه بهکار گیرد و آنها را به میز مذاکره بکشاند. هند امیدوار است که دولت ترمپ فشار بیشتری روی پاکستان اعمال کند تا این کشور علیه زیرساختهای تروریسم در خاک خود، عمل کند. وضعیت افغانستان با سفری که قرار است ریکس تیلرسون در ماه جاری به هند داشته باشد، یک موضوع کلیدی در دستور کار بحثها خواهد بود.
در حالیکه ایالات متحده معتقد است که طالبان چالش اصلی در افغانستان است، روسیه که امتیازات بالایی در افغانستانِ محاط به خشکه دارد، نگرانیاش را در مورد رشد دولت اسلامی ابراز کرده که میتواند تاثیراتش را روی وضعیت آسیای مرکزی و منطقهی حیاتی روسیه، گسترش دهد. هند با هر دو کشور، روسیه و ایالات متحده، همکاری میکند، تا منافع خودش در افغانستان را تضمین کند.