نجیب‌الله سعادت-هرات
هفته‌ی گذشته ولایت هرات شاهد برگزاری آزمون بست‌های 5 و 6 خدمات ملکی بود، آزمونی که در هرات بی‌پیشینه بوده است. در این آزمون 16 هزار پسر و دختر فارغ از صنف دوازده، لیسانس و فوق‌لیسانس برای به‌دست آوردن 1600 بست به رقابت پرداخته‌اند.
قرار است از هر ده نفر صرفاً یک نفر در این آزمون کامیاب شود. از میان این داوطلبان 1170 تن آن‌ها در بست‌های معلمی، 461 تن در بست‌های خدمات ملکی و 37 تن دیگر در تربیه‌ی معلم جذب خواهند شد. کسانی که بالاترین نمرات را در این آزمون اخذ کنند می‌توانند بعد از سپری کردن مصاحبه و طی‌مراحل اسنادشان کامیاب شوند.
چالش شفافیت
نادر نادری رییس کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی که به‌خاطر برگزاری این آزمون به ولایت هرات سفر کرده بود از شفافیت این پروسه سخن گفت و افزود که دیگر افراد به‌وسیله‌ی واسطه و پادرمیانی بزرگان مقرر نخواهند شد. آقای نادری افزود که برای پیش‌گیری از تقلب و کوتاه شدن دست واسطه‌ها در روند استخدام تمامی اشتراک‌کنندگان این آزمون انگشت‌نگاری شده‌اند و نمرات آن‌ها با به‌کارگیری دستگاه‌های برقی مشخص خواهد شد.
رییس کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی افزود که این آزمون رقابتی باعث کوتاه کردن دست زورمندان از تعیین و تقرر‌ها بر اساس واسطه می‌شود.
به همین ترتیب، نجیب‌الله عمری وزیر تحصیلات عالی کشور که به هرات سفر کرده بود، از شفافیت در این پروسه سخن گفت. عمری وعده داد که این پروسه بر اساس الگوبرداری از کانکور سراسری کشور طراحی شده و به‌گونه‌ی شفاف برگزار خواهد شد.
محمدآصف رحیمی، والی هرات نیز از شفافیت در این پروسه سخن گفت: «کسانی که در این پروسه شامل‌اند، بدون تلفون، بدون واسطه و بدون راهکارهای غیرعادلانه باهم رقابت می‌کنند. این جای مسرت و خوشی است که ما شاهد این پروسه هستیم.»
تشابه سؤالات آزمون‌های ولایات
کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی در وب‌سایت رسمی خود نوشته است که به‌منظور معیاری‌‌سازی و تخصصی ساختن امتحان‌های استخدامی، بورد کمیشنران کمیسیون مستقل اصلاحات اداری و خدمات ملکی فیصله کرده تا سؤالات آزمون‌های استخدامی توسط متخصصان هر رشته تدوین و تنظیم شود.
نادر نادری، رییس کمیسیون مستقل اصلاحات اداری و خدمات ملکی، در نشست بورد کمیشنران این کمیسیون گفته بود که نیاز است تا برای هر دور از آزمون‌های استخدامی، متخصصان موضوعی مأمور شوند تا شیوه‌ی برگزاری امتحان هر چه بیشتر به سمت تخصصی شدن برود؛ اما با وجود وعدهای رییس کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی مبنی بر دقت در سؤالات آزمون‌های ولایات مختلف دیده شده که سؤالات برخی از ولایت‌ها مشابه بوده و تغییری در آن‌ها دیده نمی‌شود.
با این‌حال سلیم اسحاق‌زی یکی از کسانی است که در ولایت فراه در بخش تربیه‌ی معلم این آزمون را سپری کرده است. او به روزنامه‌ی اطلاعات روز می‌گوید که سؤالات آزمون معلمی ولایت قندهار با سؤالات آزمون تربیه‌ی معلم در این ولایت یک‌سان بوده است. به گفته‌ی وی، اکثر سؤالات بخش اداری قندهار و فراه نیز مشابه بوده است.
محمدعیسی رحیمی رییس اصلاحات اداری و خدمات ملکی زون غرب در گفت‌وگو با روزنامه‌ی اطلاعات روز، می‌پذیرد که آزمون برگزار شده در ولایت فراه با چالش‌های جدی روبه‌رو بوده است.
آقای رحیمی دلیل این موضوع را وضعیت بد امنیتی در این ولایت می‌داند.
پست‌های اعلام‌نشده‌یی که به رقابت گذاشته شد
در آزمون‌هایی که تاکنون کمیسیون اصلاحات اداری برگزار کرده است، بست‌هایی وجود دارد که بی‌رقیب است و یک نفر در آزمون آن اشتراک کرده است. یعنی بستی از سوی این کمیسون اعلام نشده بوده، اما روز برگزاری آزمون اشتراک‌کننده‌یی داشته است که تنها بوده و بی‌رقیب که این خود نوعی از فساد و یا بی‌دقتی را در اذهان بقیه تداعی می‌کند. هر چند نادر نادری در هرات گفت که برگزاری این آزمون در هرات به‌گونه‌ی شفاف باعث تغییر دید مردم نسبت به حکومت وحدت ملی خواهد شد و از خشم جوانان نسبت به این حکومت کاسته خواهد شد، اما دیده می‌شود که این موضوع باعث خشم اشتراک‌کنندگان این آزمون شده است. در کنار این، در تعداد بست‌های اعلام‌شده نیز تناقض‌های جدی‌یی دیده می‌شود. به‌گونه‌ی مثال در بخش کدر آموزشی ولایت هرات کمیسیون اصلاحات اداری 113 پذیرش داشته و طبق لیستی که اعلام کرده گفته شده 113 نفر در بست 5 لازم داشته اشت؛ اما در روز برگزاری آزمون تعداد پذیرش در این بست دو نفر گفته شده است.
گل‌احمد امینی یکی از کسانی است که در این آزمون شرکت کرده است. او به روزنامه‌ی اطلاعات روز می‌گوید که در زمان برگزاری آزمون، هنگامی‌که لیست پذیرش را دریافت کرده است، متوجه شده است که در این بست دو نفر لازم است در حالی‌که زمان اعلام بست‌ها 113 نفر گفته شده بود.
