دیروز 12 جون روز جهانی مبارزه با کار کودکان بود. سازمان بین المللی کار (ILO) در سال ۱۹۹۹ میلادی کنوانسیون مربوط به منع و اقدام فوری علیه کار کودکان را تصویب کرد. این سازمان اعلام کرد که از شرکتها و فروشگاهها انتظار دارد کار کودکان را در زنجیرهی تأمین محصولات شان متوقف کنند.
در افغانستان اما کودکان کار از کارهای شاق گرفته تا با آزار و اذیت جنسی دست به گریبان است. وزارت کار و امور اجتماعی میگوید که در حال حاضر 1.2میلیون کودک مصروف کارهای شاقه هستند.
مهناز دختر بچهی هفت ساله یکی از کودکان کار است سه سال از عمرش را در خیابانها کار کرده و برای تأمین مصارف روزانهاش، روزانه فاصلهی نسبتاً طولانی را میپیماید.
مهناز صنف سوم مکتب است میگوید که پدرش به دلیل خریداری « موتر دزدی شده» زندانی شده است. او شش خواهر و یک برادر دارد.
این دختر بچهی کوچک با خواهر 9 سالهاش روزانه مقداری «ساجق» را از دکان خریده و در بازار و کنارجادهها به فروش میرسانند.خودش میگوید که هر دوی شان روزانه 100 تا 200 افغانی کار میکنند. از این مقدار پول تنها 50 افغانی فایده برای مهناز و خواهرش میماند. او میگوید که روزانه از پولی که او و خواهرش بدست میآورند، پنج قرص نان میخرند و باقی مانده پول شان را برای پرداخت کرایه خانهی که در آن زندگی میکنند جمع آوری میکنند.
مهناز آرزو دارد که روزی پولدار شده و برای تمام کودکان خیابانی کمک کند: «میخواهم اول پولدار شوم برای تمام کسانی که در روی سرک هستن کمک شوم تا اونا از روی سرک جمع شوند.»
این کودک کار از آزار و اذیت برخی از مردان در خیابانها نیز شکایت دارد. او میگوید که برخیها از او تقاضا میکنند که در بدل خرید سودایش برای لحظاتی با آنان باشد: «شما که در بیرون کار میکنید کسی شما را آزار و اذیت میکند؟ بله! یک وقتی خسته میفروختم، در مقابل رستورانت آی خانم یک نفر موترش را روشن کرد گفت که چهقدر خسته تو مانده، باز حساب کردیم 20 دانه مانده بود گفت کل خستهها را میخرم بیا چند دقیقه در موترم بنشین، از پیشش فرار کردم، خستههایم داخل موتر ماند، یک سنگ به شیشه موترش زدم. شیشه موترش شکست. خودم گریختم. بازم حیا نکرد آن آدم خواهرم را هم گفته بود. خواهرم هم فرار کرده و با سنگ به صورتش زده بود.»
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در تازهترین گزارش خود دربارهی وضعیت کودکان کار در کشور اعلام کرد که نزدیک به 16درصد کودکان مورد آزار و اذیت جنسی قرار گرفتهاند. در این گزارش کمیسیون که به تاریخ 14حمل امسال منتشر شد، آمده بود که ۴۰درصد کودکان کار با فشار و تهدید رو به رو هستند.
یافتههای این نهاد نشان میدهد که ۳۳ درصد آنان در جریان کار مورد ضرب و شتم قرار میگیرند؛ ۳۹ درصد تحقیر و توهین میشوند و بیشتر از ۲۸ درصد نیز مجبور به کارهای میشوند که بالاتر از توان آنان است.
همچنین در گزارش کمیسیون حقوق بشر آمده بود که بیش از ۹۰ درصد این کودکان بیشتر از ۳۵ ساعت در هفته کار میکنند. این کمیسیون افزوده که بیشتر از ۶۰ درصد این کودکان، بیش از ۷ ساعت در روز کار میکنند و بیشتر از ۱۰درصد آنان در برخی از ساعات شب نیز مشغول کار هستند.
براساس گزارش کمیسیون حقوق بشر، کودکان کار افغانستان بین ۷ تا ۱۸ سال سن دارند و بیش از ۸۰ درصد آنان نیز بالاتر از ۱۲ سال هستند.