تایمز – انتونی لوید
ترجمه: جلیل پژواک
مقامات طالبان و دولت افغانستان به تایمز گفته‌اند که صدها تن از جنگ‌جویان طالب در آکادمی‌های نظامی ایران تحت نظارت نیروهای ویژه‌ی این کشور «آموزش‌های پیشرفته» می‌بینند. این اقدام به عنوان بخشی از افزایش قابل ملاحظه‌ی حمایت ایران از شورشیان دیده می‌شود.
مقیاس، کیفیت و طول دوره‌ی این آموزش‌ها بی‌پیشینه است و نه‌تنها نشان‌دهنده‌ی تغییر در درگیری نیابتی ایالات متحده و ایران در داخل افغانستان است، بلکه نشانه‌یی از تغییر بالقوه در توانایی و اراده‌ی ایران در متاثرکردن نتیجه‌ی جنگ افغانستان نیز است.
یکی از مشاوران سیاسی طالبان در شورای کویته در پاکستان می‌گوید: «پیشنهاد آموزش از سوی ایرانیان همراه با دو درخواست از طرف این کشور مطرح شد؛ اول اینکه ما باید بیشتر روی حمله به منافع امریکا و ناتو در افغانستان تمرکز داشته باشیم و دوم اینکه نیروهای بیشتری را برای حمله به داعش اختصاص دهیم.»
این مشاور 38 که از ولسوالی سنگین ولایت هلمند است و پیش از این به عنوان بمب‌ساز برای این گروه خدمت کرده و خواسته در این گزارش نامی از او گرفته نشود، می‌گوید؛ گفتگوها میان طالبان و ایران در مورد فرستادن شورشیان به یک دوره آموزشی شش ماهه که توسط نیروهای ویژه ایران انجام می‌شود، در بهار سال جاری هنگامی که رییس‌جمهور ترمپ در حال آماده‌شدن برای خروج از توافق هسته‌یی سال 2015 با ایران بود، شروع شد. طالبان باهوش‌ترین و توان‌مندترین جنگ‌جویان خود را انتخاب کرد و آن‌ها را در ماه مِی در قالب گروه‌های کوچک به ایران فرستاد. این جنگ‌جویان در ایران با مقامات نظامی ایران ملاقات کردند و به اردوگاهای آموزشی شان منتقل شدند.
گفته می‌شود یکی از این اردوگاه‌ها در کرمانشاه یکی از ولایات غربی ایران موقعیت دارد. مقامات دستگاه اطلاعاتی افغانستان می‌گویند که احتمال دارد اردوگاهای دیگری نیز وجود داشته باشد. منابع طالبان ادعا می‌کنند که در سال جاری حدود 300 ویزای ایرانی در هر یک از 34 ولایت افغانستان در دسترس کادرهای این گروه قرار گرفته است.
یک فرمانده 25 ساله‌ی طالبان با نام مستعار نوید که در ماه گذشته در یک خانه‌ی امن در خاک افغانستان با تایمز مصاحبه کرد، گفت: «آموزش من در کرمانشاه 10 روز قبل از ماه رمضان آغاز شد.» نوید در زمان مصاحبه برای تعطیلات عید رخصتی گرفته بود.
او گفت: «بین 500 تا 600 نفر از ما در مراحل آموزشی مختلف در ایران به سر می‌برند. ما همه چیز را از تاکتیک گرفته تا مهارت‌های رهبری، مهارت‌های سربازگیری، بمب‌سازی و آموزش سلاح را یاد می‌گیریم. مربیان ما همه نیروهای ویژه ایران هستند هرچند بسیاری از آن‌ها به نظر می‌رسد که می‌توانند به زبان پشتو به عنوان زبان دوم صحبت کنند. آن‌ها همرنگ ما لباس می‌پوشند و با ما رفتار خوبی دارند.»
نوید که از تحصیلات خوبی برخوردار است، به تناسب مهارت در بمب‌سازی و تاکتیک‌های افراز کمین، با دنیای فناوری اطلاعات و رسانه‌های اجتماعی نیز آشنایی دارد. او نمونه‌یی از نسل جدید جنگ‌جویان طالب دانسته می‌شود. او در سال 2015 به مقام فرماندهی رسیده و از سوی یک مقام عالی‌رتبه برای صحبت با تایمز انتخاب شده است و به عنوان بخشی از آمادگی [نیروی انسانی] این گروه برای تشدید درگیری، در صورتی که تلاش‌ها برای راه‌اندازی مذاکرات صلح به شکست بیانجامد، دیده می‌شود.
حکایت او با گفته‌های مقامات نظامی ارشد افغانستان و افسران اطلاعاتی این کشور که هشدار داده‌اند با نزدیک‌شدن تحریم‌های امریکا، ایران در حال گرفتن آمادگی برای هدف قرار‌دادن منافع ایالات متحده در افغانستان است، مطابقت می‌کند.
یک معاون فرمانده قول‌اردوی ارتش ملی افغانستان می‌گوید: «هر روز طالبان قوی‌تر می‌شوند و قلمرو تحت تاثیر آن‌ها وسیع‌تر می‌شود. اما در عین‌حال نفوذ پاکستان بر طالبان تضعیف شده می‌رود. پاکستان دوطرفه بازی می‌کند و در زمینه‌ی اعتماد کم می‌آورد. این به خاطر حمایت ایرانی‌ها از طالبان است که [این گروه] توانسته‌‌اند اقدامات اخیر را انجام دهند. این حمایت تنها شامل دادن سلاح ـ معمولا تسلیحات ساخت روسیه و پیشرفته ـ نیست، بلکه آموزش و مشاوره را نیز در بر می‌گیرد. تا کنون انتخاب ایران این بوده که اقدام آن‌چنانی انجام ندهد، اما تاثیر آنچه را که انجام داده از همین حالا هم بزرگ است.»
ایران مدت‌هاست که در قبال افغانستان سیاست دوجانبه اختیار کرده است. این کشور از لحاظ تاریخی متحد دولت کابل و دشمن طالبان است، اما در سال‌های اخیر نیروی قدس، نیروی ویژه سپاه پاسداران انقلاب ایران بیشتر از پیش از طالبان حمایت کرده است. آن هم در حالی که رابطه این گروه با پاکستان، متحد و پشتیبان اصلی‌اش، شروع به فرسایش کرده است.
اردوگاه کرمانشاه در غرب ایران ظاهرا یک مجتمع نظامی دایمی و مجهز به خوابگاه، اتاق‌های درسی، سالن‌های غذاخوری، مکان تیراندازی، ورزشگاه و مسجد است. درس‌ها پس از نماز صبح شروع می‌شود و تا نزدیک غروب ادامه دارد.
نوید گفت که اکثر طالبان در آن‌جا بین 18 تا 35 سال سن دارند و همه قبل از اینکه برای دوره‌های آموزشی مهارت‌های خاص از جمله ساخت بمب، ارتباطات ساحوی، فناوری اطلاعات، تک‌تیراندازی، سربازگیری، کمین و نفوذ انتخاب شوند، آموزش پایه پیشرفته را پشت سر می‌گذارند.
او گفت: «ارتباطات با ایران بسیار جدیدتر از پاکستان است و خیلی زود است که در مورد آن قضاوت کنیم. اما ما از آن خوشحال هستیم. ما پس از پایان آموزش‌ها در آن‌جا به واحدهای مان در این‌جا در افغانستان بازخواهیم گشت. البته بعد از آن فرماندهان ما تصمیم خواهند گرفت که با چه کسی بجنگیم.»