خانه‌‌یی که در آن فرمانده علی پور مهمان بوده و در اثر گلوله باری نیروهای امنیتی قسما تخریب شده است/ عکس از شبکه‌های اجتماعی

عملیات کور در غور؛ کشتار غیرنظامیان و امتناع مسوولان از پاسخگویی

زهرا جویا

چهار روز از اقدام بی‌فرجام حکومت برای بازداشت یک فرمانده محلی در غور می‌گذرد؛ عملیاتی که با کشته و زخمی‌شدن عمدتا غیرنظامیان و نظامیان و مخالفت شدید مردم، ظاهرا پایان یافته است. هنوز اما حکومت در مورد چگونگی کشته‌شدن غیرنظامیان و آمار تلفات پاسخی نگفته است.

مسوولان دفتر ولایتی کمیسیون مستقل حقوق بشر در ولایت غور می‌گویند که در اثر تیراندازی نیروهای امنیتی هشت غیرنظامی، به شمول دو زن و یک کودک کشته و ۱۸ تن دیگر زخمی شده‌اند.

مبارک رضایی، رییس دفتر ولایتی کمیسیون مستقل حقوق بشر در غور به روزنامه‌ی اطلاعات روز گفت که این نهاد هنوز بررسی خود در مورد این رویداد را آغاز نکرده است و احتمال دارد که آمار تلفات این رویداد افزایش یابد.

یکی از قربانیان حادثه‌ی روز شنبه (۱۴ میزان) در ولایت غور یک زن ۴۴ساله است که به گفته‌ی خانواده و باشندگان ولسوالی لعل‌وسرجنگل در اثر تیراندازی نیروهای امنیتی جان ‌باخته است. رضا نظری، برادرش می‌گوید که از او، یک کودک چهارماهه به جا مانده است.

بامداد روز شنبه، زمانی که هنوز هوا تاریک بود، صدای تیراندازی باشندگان روستای اسدآباد ولسوالی لعل‌وسرجنگل را شوکه و از خواب بیدار کرد. آن‌ها در نخست فکر می‌کردند که گروه طالبان به گونه‌ی گسترده بر منطقه‌شان حمله کرده‌ است، اما پس از چند ساعت تیراندازی، زمانی که هوا روشن شده بود، دیدند که نیروهای امنیتی با توپ و تانگ به این منطقه ریخته اند.

به نقل از شاهدان این رویداد، پس از این، باشندگان روستا نزد نیروهای امنیتی می‌روند و از آنها می‌خواهند که تیراندازی را متوقف کنند. زمانی که نیروهای دولتی به خواست مردم توجهی نمی‌کنند، شماری از مردم دست به اعتراض می‌زنند و در مقابل تانک آن‌ها می‌ایستند. به گفته‌ی شاهدان در این هنگام نیروهای امنیتی در واکنش به اعتراض مردم محل به گونه‌ی مستقیم، به سمت آن‌ها تیراندازی می‌کنند که در اثر آن شماری کشته و زخمی می‌شوند.

رضا نظری، باشنده‌ی روستای اسدآباد ولسوالی لعل‌وسرجنگل که در اثر تیراندازی نیروهای امنیتی خواهرش را از دست داده است، به روزنامه‌ی اطلاعات روز گفت که نیروهای امنیتی به گونه‌ی غیرقانونی بر غیرنظامیان تیراندازی کرده‌اند.

آقای نظری گفت که او خود شاهد کشته‌شدن سه غیر نظامی بوده است: «صبح بسیار زود [وقت] صدای تیراندازی می‌آمد. همه نگران بودند. ما فکر کردیم که طالبان حمله کرده است.  به فرماندهی پولیس تماس گرفیتم، اما پاسخی نداد. بعد به امنیت ملی تماس گرفتیم، پاسخی نداد. از خانه بیرون شدم که سه نفر به طرف بالا می‌رود. من به دنبال آن‌‌ها رفتم، دیدم که تعداد مردم محل زیاد شدند. تیراندازی به حدی شدت گرفت که نتوانستیم پیش برویم. ناگذیر پشت دیوار مسجد ایستاد شدیم. گلوله از هر سمت به دیوار می‌خورد. وقتی هنوز تیراندازی ادامه داشت، باشندگان محل یک کودک زخمی را به شفاخانه انتقال دادند، هنوز آن کودک به شفاخانه نرسیده بود که خواهر خودم زخمی شد.»

نظری می‌گوید که خواهرش را به بیمارستان انتقال داده و ساعات بعد، در شفاخانه درگذشته است.

باشندگان ولسوالی لعل‌وسرجنگل مدعی اند که نیروهای امنیتی یکی از افراد علی‌پور را ابتدا بازداشت کرده و پس از «شکنجه»‌ی زیاد، کشته‌اند.

محمد حسین شجاعی، از افراد نزدیک به علی‌پور روز شنبه پس از آنکه از محل محاصره می‌گریزد، به دست نیروهای امنیتی می‌افتد و در نهایت کشه می‌شود.

خانواده‌ی شجاعی که  روز سه‌شنبه جسد او را از ولایت غور به ولایت بامیان انتقال داده، می‌گویند که نشانه‌های «شکنجه» را در بدن او دیده‌اند. آنان مدعی اند که محمد حسین شجاعی توسط گلوله به قتل نرسیده است.


جسد محمد حسین شجاعی، از افراد فرمانده علی‌پور/ عکس از شبکه‌های اجتماعی

حیدر شهیدانی، پسرعموی شجاعی به روزنامه‌ی اطلاعات روز گفت که جسد محمد حسین شجاعی روز سه‌شنبه (۱۷ میزان) در مرکز ولایت بامیان توسط نزدیکان‌اش به خاک سپرده شده است. به گفته‌ی خانواده و دوستان آقای شجاعی، نیروهای امنیتی او را پس از بازداشت به گونه‌ی «بی‌رحمانه» ضرب و شتم کرده و توسط ریسمان از عقب موتر روی زمین کشاله کرده‌اند.

محمد حلیمی، یکی از عالمان دین که جسد آقای شجاعی را تدفین کرده است، می‌گوید که نشانه‌های کشاله‌شدن را در بدن وی دیده است: «خانواده‌ی شجاعی از من خواستند که جسد را ببیبنم. در پشتش خراشیدگی‌های عمیق دیده‌ می‌شد. او را به عقب موتر بسته بوده و روی زمین کشیده است. با برچه به سر و صورتش زده بودند.»

عملیات بازداشت فرمانده علی‌پور، معروف به «قمندان شمشیر»، از فرماندهان نیروهای خیزش مردمی در ولایت میدان‌وردک، روز شنبه (۱۴ میزان) با متواری‌شدن این فرمانده، ناموفقانه پایان یافت.

عبدالحی خطیبی، سخنگوی والی غور به روزنامه‌ی اطلاعات روز می‌گوید که دستور بازداشت این فرمانده خیزش‌ مردمی از سوی وزارت داخله، از مرکز کشور صادر شده بود.

به گفته‌ی آقای خطیبی این فرمانده، متهم به رهبری «افراد مسلح غیرمسوول» و «آزار و اذیت مردم» در شاهراه غور-کابل است.

طرفداران آقای علی‌پور، اما این اتهام‌ها را غیرواقعی می‌دانند و می‌گویند که فعالیت‌ آقای علی‌پور در مسیر شاهراه میدان وردک-بامیان متمرکز است. به قول آنان، او سه سال قبل پس از آن گروه «مقاومت مردمی» را شکل داد که در چندین مورد، مسافران در این شاهراه توسط طالبان و در برخی موارد هم توسط مردم ولسوالی جلریز ولایت میدان وردک، به رگبار بسته شدند و یا هم گروگان گرفته شدند.

حسن نصر، دستیار فرمانده علی‌پور گفت که نیروهای امنیتی از اوایل جمعه‌شب، محل اقامت آقای علی‌پور را محاصره کرده بودند. او گفت که بر اساس اطلاعات آنان در این درگیری ۱۰ تن از غیرنظامیان کشته و ۲۰ تن دیگر زخمی شده‌اند.

گفته می‌شود که در جریان درگیری نیروهای امنیتی با مردم ملکی، دو سرباز پولیس نیز کشته شده‌اند.

ریاست اجرایی کشور پس از این رویداد با نشر خبرنامه‌یی گفته است که هیأتی برای بررسی این رویداد به ولایت غور می‌فرستد و پس از بررسی، نتایج آن را با مردم شریک می‌کند.

در همین حال اما، وزارت داخله اعلام کرده است که این نهاد فرمانده علی‌پور را بازداشت می‌کند. هنوز این وزارت در مورد کشته‌شدن غیرنظامیان پاسخی نگفته است. روزنامه‌ی اطلاعات روز با تماس‌های مکرر موفق نشد که پاسخ این وزارت را در مورد تلفات غیرنظامیان در رویداد غور بگیرد.