نجیب‌الله سعادت ـ هرات
با وجود هشدارهای جدی امنیتی و حملات گسترده‌ی طالبان در گوشه و کنار هرات بر مراکز رأیدهی در غرب کشور در 28 و 29 میزان نزدیک به 3صد و50 هزار باشنده‌ی این ولایت رأی شان را به صندوقها ریختند تا 17 نامزد را به نمایندگی از هرات به مجلس نمایندگان کشور بفرستند.
به اساس گفته‌های مسوولان کمیسیون مستقل انتخابات هرات، از مجموع ۳۰۰ مرکز رأیدهی در ۱۹ ولسوالی هرات در ۲۸۶ مرکز رأیدهی انتخابات برگزار شده است.
فرستادن اشتباهی فهرست رأیدهندگان از یک مرکز به مرکز دیگر، ناکارایی دستگاهای بیومتریک، آشنایی نداشتن کارمندان انتخاباتی با دستگاهای بیومتریک از عمده‌ترین چالشهای روز انتخابات در هرات بوده است.
بعد از افتتاح روند رأیدهی توسط مقام‌های محلی هرات در مکتب سلطان غیاث‌الدین غوری، روند رأیدهی در تمامی مراکز رأیدهی در سراسر هرات آغاز شد اما درهمان ساعات نخست رأیدهی، این روند با پالش جدی مواجه شد.
مراکز رأیدهی در پل رنگینه، مکتب فتح، مکتب تجربوی و مهری هروی در سطح شهر هرات و مراکز رأیدهی گزه در ولسوالی غوریان، چهارسنگ ولسوالی ادرسکن، مکتب فتح انجیل و ده‌ها مرکز دیگر در ولسوالیهای فارسی، گذره، کشک کهنه، شیندند، کهسان و اوبه از مراکزی بودند که فهرست رأیدهندگان در آن به گونه اشتباهی فرستاده شده بود.
شماری از ساکنان هرات بعد از مشاهده‌ی این وضعیت، تذکره‌های‌شان را پاره کرده و دوباره به خانه‌های‌شان بازگشتند.
ناصر احمدیان یکی از رأیدهندگان میگوید که در مرکز رأیدهی مکتب شمعان در سطح شهر هرات ثبت نام کرده اما در روز رأیدهی نامش در فهرست رأیدهندگان درج نبوده است. او به روزنامه اطلاعات روز میگوید: «من در مکتب شمعان ثبت نام کرده بودم چون خانهام در نزدیکی این مرکز است اما در روز رأیدهی نامم در فهرست رأیدهندگان نبود و من از رأی‌دادن محروم شدم.»
در همین حال، فعالان مدنی در هرات روند انتخابات را در این ولایت پرچالش ارزیابی میکنند. جواد عمید، فعال مدنی در هرات میگوید که روند رأیدهی در بسیاری از مراکز رأیدهی در سطح شهر و ولسوالیهای این ولایت پرچالش بوده است.
وی میگوید که اکثر مراکز رأیدهی در سطح شهر و ولسوالیهای این ولایت در کنار چالشهای تخنیکی با چالشهای جدی امنیتی مواجه بوده که اصل «فراگیر بودن» انتخابات را زیر سووال برده است.
طالبان در ولسوالی گلران هرات با شلیک راکت تلاش کردند تا مانع اشتراک مردم به پای صندوق‌های رأیدهی شوند. در ولسوالیهای ادرسکن، شیندند، اوبه، کشک‌کهنه و فارسی هرات نیز از ابتدای صبح حملات طالبان بالای مراکز رأیدهی آغاز شد. به گفتهی مسوولان امنیتی هرات، طالبان «تمام توان» شان را برای برهم زدن انتخابات به کار گرفته اما سرانجام «موفق» نشده است.
جنرال عابد، فرمانده یکی از فرماندهان ارتش ۲۰۷ ظفر در یک نشست خبری در هرات گفت که در روز انتخابات در ۱۷ ولسوالی این ولایت جنگ بوده است. وی افزود که طالبان مسلح از «تمام قدرت» شان برای برهم زدن امنیت انتخابات استفاده کرد اما نیروهای امنیت به‌گونه‌ی «موفقانه» حملات این گروه را دفع کرده است.
حضور گسترده‌ی زنان در هرات
با وجود چالشهای امنیتی در شهر و ولسوالیهای هفده‌گانه هرات، شمار رأیدهندگان زن در این ولایت بی‌پیشنه گفته شده است.
احمدشاه قانونی رییس کمیسیون مستقل انتخابات در هرات میگوید که هرات بالاترین سهم‌گیری در حوزه غرب و دومین میزان مشارکت در افغانستان را داشته است. به گفتهی مسوولان کمیسیون انتخابات هرات از مجموع ۳۳۰ هزار رأی‌دهنده در ولایت هرات ۱۲۰ هزار آن را زنان تشکیل میدهند.
بر اساس آمار کمیسیون انتخابات، 539 هزار و 141 تن از باشندگان هرات برای رأیدهی ثبت نام کرده بودند که 239 هزار و 818 نفر آن زنان بوده است. از این شمار تنها 120 هزار زن در روز انتخابات رأی داده است.
از هرات ۲۸ کاندیدای زن برای احراز حداقل ۵ کرسی با همدیگر رقابت میکنند و یکی از دلایل حضور گسترده‌ی زنان در هرات در روز انتخابات همین مورد گفته شده است.
سوسن احسان بهبودزاده، یکی از کاندیدای مجلس نمایندگان از ولایت هرات، حضور زنان را در سطح شهر پررنگ اما در ولسوالیهای این ولایت کمرنگ عنوان میکند. به باور خانم بهبودزاده، یکی از دلایل اساسی عدم حضور زنان در ولسوالیهای این ولایت، ناامنی و تهدیدات طالبان بوده است.
عکس: شبکه‌های اجتماعی
در کنار اینها، استفاده از بیومتریک و عکس‌برداری از چهره‌ی زنان نیز باعث شده است که زنان در جامعه‌ی سنتی هرات حاضر به رأیدهی نشوند.
با این همه، گراف فعلی حضور زنان در انتخابات از دید فعالان حقوق زن در هرات چشمگیر بوده است.
مریم جامی الاحمدی، فعال حقوق زن در هرات حضور زنان در انتخابات را چشمگیر دانسته و مدعی است که اگر امنیت این ولایت تامین شود، اشتراک زنان در انتخابات افزایش خواهد یافت.