حکومت افغانستان برای مبارزه با فقر و رشد اقتصادی کشور به زنان روستایی آموزش میدهد تا آنها فعالیتهای اقتصادی داشته باشند. وزارت زراعت بررسیهای خود را برای تطبیق این برنامه آغاز کرده تا زنان را در حوزههای کشاورزی، دامداری، پروسس و بستهبندی مواد غذایی آموزش دهد.
این وزارت از زنان بهعنوان «مدیران خاموش خانواده» در راستای ترویج فرهنگ اقتصاد مقاومتی یاد میکند و نقش آنها را در زمینهی کاهش فقر و رشد اقتصادی خانوادهها مهم و کلیدی میداند.
به باور این وزارت، تغییر شیوهی زندگی خانوادهها از جمله راهکارهای مؤثر در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی و محو فقر است اما این تغییر بدون همکاری زنان امکانپذیر نیست. وزرات زراعت میگوید که تلاش میکند در کنار احیای فرهنگ بومی با شعار سادهزیستی در میان زنان، برای آنان زمینهی کارآفرینی را فراهم کند تا زنان بتوانند نقششان را در اصلاح شیوهی زندگی امروزی و مصوونیت غذایی خانوادهها به درستی ایفا کنند.
نذیره رحمان، رییس اقتصاد خانواده در وزارت زراعت به روزنامه اطلاعات روز میگوید که زنان نقش اساسی در مدیریت اقتصادی خانوادهها و شیوهی زندگی دارند اما امروزه فقر بهدلیل عدم مستقل بودن و مصرفگرایی آنها افزایش یافته است: «در حال حاضر و با دید خوشبینانه کمتر از 20 درصد زنان در اقتصاد خانواده نقش دارند. عدم مشارکت زنان در عرصهی تولید منابع مالی بر روی رشد فقر، عدم مصوونیت و سلامت خانواده نقش دارد.»
نانآوران تنها
افغانستان یکی از کشورهای فقیر جهان است. شاخصهی فقر در این کشور54.5 درصد است و بیشتر از 13 میلیون افغان زیر خط فقر زندگی میکنند. پیش از این حسیبالله موحد، معاون ادارهی مرکزی آمار کشور کمبود نیروی مولد را با وجود رشد سرسامآور جمعیت از عوامل عمدهی فقر روزافزون اقتصادی در کشور عنوان کرده بود.
مرکز آمار همچنان گفته بود که حد متوسط جمعیت در خانوادههای افغانستان 7 نفر است و به طور معمول در این خانوادهها پدران تنها نانآوران خانوادهاند.
افزون براین، براساس معلومات ادارهی آمار کشور، از 15 میلیون نفر واجد شرایط کار در کشور کمتر از 8.5 میلیون تن مشغول کار است و بیش 7 میلیون دیگر کاملا بیکار یا در جستوجوی کارند.
بنا به گفتهی آقای موحد بیکاری باعث شده که نیمی از جمعیت کشور مصوونیت غذایی نداشته باشند و به این ترتیب افغانستان نیز از منظر شاخصهای توسعهی بشری در ردیف صد و شصت و نهمین کشورهای جهان قرار بگیرد.
معاون ادارهی مرکزی آمار افغانستان، نبود و کمبود مهارت کار بین نیروی کارجو را عامل بیکاری در افغانستان عنوان کرده بود.
تکیه بر زراعت و دامپروری
حال وزارت زراعت میگوید که این وزارت در کنار حمایت و تشویق مردم به سوی زراعت، زنان را در زمینهی کارآفرینی و خودکفایی از طریق فعالیت زراعتی و دامپروری آموزش میدهد. نذیره رحمان، رییس امور اقتصادی خانواده در وزارت زراعت میگوید: «سازماندهی و هدایت زنان به سمت کارآفرینی و اقتصاد تولیدی بهمنظور کاهش مصرفگرایی از جمله مهمترین راهکارهای توسعهی اقتصادی در کشور است که روی آن از چهار سال به این سو تمرکز شده تا در کنار مردان، زنان نیز به سوی بهبود زندگی گام بردارند.»
افغانستان یک کشور زراعتی است که اقتصاد خانوادهها هم بیشتر وابسته به زراعت است. بانک جهانی گفته است که افغانستان برای مبارزه با فقر میتواند روی زراعت و دامپروری سرمایهگذاری کند.
براساس گزارش بانک جهانی، در حال حاضر 48 درصد قشر فقیر و 42 درصد تمام جمعیت کشور در زمینهی زراعت مصروف کارند. این نهاد همچنان تاکید میکند که بخش زراعت افغانستان باید پیشرفت کند تا اقتصاد بازسازی گردد، زمینههای اشتغال به وجود آید و در نهایت مشکل عدم مصوونیت غذایي افغانها در افغانستان تا حدودی رفع شود.
در همین حال مسوولان در وزارت زراعت در گفتوگو با روزنامه اطلاعاتروز میگویند که در طول چهار سال با تطبیق پالیسی ملی زراعت و پالیسی ملی زنان در زراعت تمرکز کرده تا از زنان حمایت شود. در این پالیسی روی شاملسازی زنان بهویژه زنان روستایی در فعالیت کشاورزی بیشتر توجه شده است.
در یک سال گذشته 176 هزار و 64 زن در 355 ولسوالیِ در 34 ولایت تحت پوشش برنامهها و پروژههای این وزارت قرار گرفتهاند. خانم رحمان گفت: «این زنان شامل برنامههای ایجاد باغچههای خانهگی، سبزخانههای قطرهیی، ایجاد فارمهای کوچک مرغداری، توزیع بز و گاو شیری، ایجاد فارمهای کوچک زنبورداری، توزیع وسایل پروسس مواد غذایی و ماشینهای خشککنندهی میوه و سبزی و برنامههای آموزشی شدهاند.»
باغچههای خانگی
براساس معلومات وزارت زراعت، آبیاری و مالداری برای 125 هزار و 371 خانم باغچهخانگی ایجاد شدهاست. مسوولان میگویند که این زنان ابتدا آموزشهای مرتبط به بهرهبرداری از باغچههای خانگی قطرهیی را فرا گرفته و سپس باغچههای خانگی برای شان ایجاد شدهاست. در این باغچهها در مجموع 16 نوع تخم سبزیجات (بامیه، پیاز، بادرنگ، فاصلیه، ملی سفید، کرم، بادنجان سیاه، پالک، زردک، گشنیز، تراتیزک، کدو تابستانی، ملی سرخک، گندنه، سیر و رومی) کشت میشود. بنابر گفتهی مسوولان، حالا افزون بر تغییر رژیم غذایی خانوادهها زنان مقداری از محصولاتشان را که از این باغچهها بهدست میآورند، به فروش نیز میرسانند.
فارمهای مرغدار
درحال حاضر 212 هزار زن در بخشهای فارمهای مرغداری کوچک و متوسط مصروف کارند. این فارمها شامل فارمهای پرورش مرغهای تخمی و پرورش مرغهای گوشتی است. به گفتهی مسوولان درامد این زنها از فعالیت کشاورزی، بخش عمدهی نیازمندیهای اقتصادی آنها را تأمین میکند.
پیش از این محمداشرف غنی، رییسجمهور کشور دستور داده بود که از محصولات فارمهای مرغداری کشور در مینوی غذایی ادارههای دولتی بهویژه در مینوی غذایی سربازان ارتش استفاده شود.
پیشتازی زنان در صنعت زعفران
به گفتهی مسوولان اکنون بالای 80 درصد از نیروی کار صنعت زعفران افغانستان را زنان تشکیل میدهند.
مسوولان وزارت زراعت میگویند که میزان درامد هر زن شاغل ماههانه 150 تا 200 دالر امریکایی است. نذیره رحمان، رییس اقتصاد خانواده در وزارت زراعت میگوید: «آموزش زنان و سهم گیری آنا در زمینهی تولید فراوردههای زراعتی، پرورش دام و بستهبندی مواد غذای در تغییر مینوی غذایی و رشد اقتصادی خانوادههای آنان تأثیر مثبت داشته است.»
در همین حال اکبر رستمی، سخنگوی وزارت زراعت، آبیاری و مالداری میگوید که در سال جاری کار روی ایجاد 21 هزار فارم مرغهای تخمی برای زنان بیبضاعت در روستا نیز جریان دارد.
صنایع دستی
مسوولان وزارت زراعت، آبیاری و مالداری تأکید میکنند که برای چرخش چرخهی اقتصاد، لازم است که زنان مولد شوند و بخش از محصولات مصرفی داخلی را با حمایت دولت فراهم کنند. این مسوولان میگویند که دولت از اشتغالزایی با تکیه بر ظرفیتهای داخلی و صنایع دستی حمایت میکند.
پیش از این اتاق تجارت و صنایع زنان افغان گفته بود که بالاتر از 8 درصد زنان تجار توانسته برای بیش از 40 هزار نفر در افغانستان زمینهی کار را فراهم کند.
در همین حال نذیره رحمان میگوید بهمنظور توسعهی اقتصادی در جهت تحقق اقتصاد مقاومتی، کاهش میزان بیکاری و فقر، سهمگیری زنان درفعالیتهای اقتصادی خانواده و در کل کشور مهم است: «تشویق زنان به سوی کارآفرینی وجلوگیری از مصرفگرایی در واقع هدایت کردن زنان به سمت تولید است تا چرخهی اقتصادی به سوی بهبود بچرخد.»
او همچنان تاکید کرد که توسعهی اقتصاد خانواده، مستلزم ترویج صحیح و کامل اقتصاد خرد بین زنان است تا آنها در پنج سال آینده، نقش کلیدی در توسعهی اقتصادی کشور را عهدهدار شوند.
حکومت افغانستان در تلاش تطبیق برنامهی حمایت از زنان روستایی در عرصهی تولید پیداآوریهای زراعتی و مالداری است. به باور مسوولان حکومتی، اجرایی شدن برنامهی حمایت از زنان روستایی باعث میشود که فقر کمتر شده و اقتصاد خانوادهها بهبود یابد.