در آستانهی عید فطر، ریاستجمهوری اعلام کرد که به موجب پیشنهاد لویهجرگهی مشورتی صلح و به نشانهی حسن نیت افغانستان در مصالحه با طالبان، حدود 900 زندانی گروه طالبان به حکم ریاستجمهوری بهمناسبت عید فطر از زندانهای افغانستان آزاد خواهد شد. روند آزادی این تعداد از زندانیان طالبان، با رهایی بیش از صد زندانی این گروه از زندان پلچرخی کابل، آغاز شد. بر مبنای برخی گزارشهای تأییدنشده، قبل از آن، این روند با رهایی حدود صد زندانی طالبان از ولایتهای لغمان، پکتیا و هرات آغاز شده بود. رهایی جنگجویان و فرماندهان طالبان از زندانهای افغانستان، اتفاق تازه و بیپیشینهای نیست. سه سال پس از ظهور مجدد گروه طالبان از حوزهی قندهار و آغاز شورشگری این گروه در برابر نظام قانون اساسی افغانستان، وقتی نخستین تلاشها برای مذاکره با طالبان آغاز شد، رهاسازی زندانیان طالبان از زندانهای افغانستان نیز روی دست گرفته شد. صدها جنگجوی زندانی طالبان بهدستور رییسجمهور پیشین، از زندانهای افغانستان آزاد شدند. آزادسازی زندانیان طالبان از زندانهای افغانستان، همواره با استدلال ترغیب این گروه برای امتناع از جنگ، مذاکره با حکومت و پذیرش مصالحه صورت گرفته است. در طول ده سال و با آزادسازی صدها زندانی این گروه از زندانهای کشور، نه تنها شورشگری و جنگ پایان یا دستکم کاهش نیافت که اکنون طالبان بر حدود نیمی از قلمرو افغانستان مسلط شده است. تجربهی افغانستان در ده سال گذشته نشان داده است که جنگجویان طالب آزادشده از زندانهای افغانستان، به میدانهای جنگ برگشته و به صفوف شورشگری و خشونت، انسجام و قدرت داده است.
رهایی زندانیان طالبان، در منافات تمام با تغییر استراتژی ارتش و دیگر نهادهای امنیتی افغانستان از حالت تدافعی به تهاجمی قرار دارد. از یکسو، مشاور امنیت ملی رییسجمهور غنی ادعا میکند که با حفظ وضعیت موجود و تداوم مواضع تهاجمی نیروهای امنیتی، تا چهار ماه آینده، کمر طالبان در میدانهای جنگ شکسته خواهد شد؛ ولی در سوی دیگر، رییسجمهور غنی، حکم رهایی قریب به 900 جنگجوی زندانی طالب را صادر میکند. پرسش این است که اگر قرار باشد تا چهار ماه آینده، کمر طالبان در میدانهای جنگ شکسته شود، چه نیازی به رهایی زندانیان این گروه و التماس به طالبان برای مذاکره و پذیرش مصالحه است؟ در ده سال گذشته، تجربهی افغانستان بارها ثابت کرده است که سیاست تضرع، رهایی زندانیان و عقبکشاندن مواضع ارتش از میدانهای جنگ به حالت دفاعی، کمکی به کشاندن طالبان به میزهای مذاکره نکرده و این گروه، به حسن نیت حکومت افغانستان برای مذاکره و صلح، وقعی نمیگذارد. واکنش طالبان به رهایی زندانیان این گروه از زندانهای افغانستان به صراحت توضیح میدهد که این گروه به اقدام حکومت افغانستان نهتنها ارزشی در راستای نشان دادن حسن نیت و تمایل به مذاکره قایل نیست که رهایی این زندانیان را صرفا یک امر عادی توسط حکومت افغانستان میداند و ادعا میکند که باید این روند بهعنوان یک اقدام عادی و بدون هیچ ارزش و اعتباری در روند مذاکرات صلح افغانستان اتفاق بیفتد.
حکومت ادعا میکند که رهایی زندانیان طالبان به موجب پیشنهاد لویهجرگهی مشورتی صلح صورت گرفته است. پیشنهاد لویه جرگه مشورتی صلح اما، نه رهایی یکطرفهی زندانیان طالبان از طرف حکومت افغانستان که تبادلهی دوطرفهی زندانیان میان حکومت افغانستان و طالبان بود. در هفتههای اخیر، قطعات خاص نیروهای امنیتی افغانستان، با عملیاتهای پیچیدهی نظامی به زندانیان طالبان هجوم برده و زندانیانی را که عمدتا از نیروهای امنیتی افغانستان هستند، از زندانهای طالبان آزاد میکنند؛ اما حکومت افغانستان در یک اقدام عجیب، بهصورت تضرعآمیز، زندانیان این گروه را دسته-دسته آزاد میکند. آزادکردن زندانیان طالبان بهحکم رییسجمهور و آزادسازی زندانیان نهادهای امنیتی توسط نیروهای قطعات خاص، در پیشنهادات لویهجرگهی مشورتی صلح جایی نداشت. در مراسم اختتامیهی لویهجرگهی مشورتی صلح، رییسجمهور غنی اعلام کرد که 175 زندانی طالبان را به نشانهی حسن نیت، احترام به پیشنهادات لویهجرگهی مشورتی صلح و به میمنت و مناسبت عید فطر آزاد میکند. در عمل اما، قرار است پنج برابر آنچه اعلام شده بود، از زندانهای افغانستان آزاد شود.
تجربهی دهسالهی افغانستان از مماشات و تضرع با طالبان و و رهایی زندانیان این گروه از زندانهای افغانستان نشان میدهد که اینگونه اقدامات کمکی به کشاندن طالبان به مذاکرات و پذیرش صلح نمیکند. در صورتی اقدام ارگ ریاستجمهوری میتوانست قابل قبول و حسن نیت رهگشا باشد که طالبان در اقدام بهمثل و بهموجب پیشنهاد لویهجرگهی مشورتی صلح، زندانیان نیروهای امنیتی افغانستان را آزاد کرده و در واکنش به آزادشدن زندانیانشان توسط حکومت، آن را حسن نیت حکومت در راستای صلح تعبیر میکردند.