- لیاقت لایق
در ماه‌های اخیر درشت‌ترین آمارهای که از کشته‌شدن جنگ‌جویان طالبان و هدف قرارگرفتن پایگاه‌های آنان ارایه شده، مربوط به ولایت غزنی بوده است. مسئولان امنیتی گفته‌اند که غزنی در سال جدید در مرکز توجه آنان قرار دارد و تا پاک‌شدن این ولایت از وجود «دشمن» این عملیات به‌شمول عملیات ویژه‌ی هوایی به کمک نیروهای حمایت قاطع ناتو ادامه خواهد داشت. والی غزنی در 8 جوزا اعلام کرد که صرف در مدت یک ماه 394 جنگ‌جوی طالب به‌شمول شماری از فرماندهان و اعضای خارجی آنان کشته شده‌اند.
در کنترل‌گرفتن ولسوالی‌های ده‌یک و خواجه عمری، از نزد طالبان در مدت کم‌تر از یک ماه اخیر از دست‌آوردهای دیگری نیروهای امنیتی است که مورد تحسین شهروندان قرار گرفته است. اما آنچه که نگرانی شهروندان را برانگیخته، موجودیت ایستگاه‌های بازرسی دایمی و موقتی طالبان در شاهراه‌ها و نیامدن تغییر در امنیت مسیر شماری از ولسوالی‌های این ولایت به‌شمول ولسوالی های ده‌یک و خواجه عمری است. به گفته‌ی شماری از ساکنان غزنی، امنیت در این مسیر ها «بدتر» هم شده است.
طالبان در شاهراه کابل-غزنی-قندهار و همچنان در مسیرهای جغتو-ناهور و قره‌باغ-جاغوری که چندین ولسوالی را به مرکز شهر و همچنان ولایات جنوبی کشور را به مرکز وصل می‌کند، هرازگاهی عابران را از موترها پیاده می‌کنند، مورد بازپرسی قرار می‌دهند و بعضا به قتل می‌رسانند. برخی از این‌گونه موردها در چند کیلومتری مرکز شهر غزنی اتفاق افتاده است.
در آخرین مورد، طالبان در 8 جوزا، دانشجویی را در مسیر جغتو- ناهور و در شهرک «شهرستانی‌ها» که مربوط به حوزه‌ی پنجم امنیتی شهر غزنی است، تیرباران کردند. خالق‌داد اکبری عضو شورای ولایتی ولایت غزنی به اطلاعات روز می‌گوید که این رویداد در 6 کیلومتری حوزه‌ی امنیتی شهر غزنی و چندقدمی پایگاه پولیس اتفاق افتاده است.
باج‌گیری از موترهای باربری و اختطاف در برابر پول از کارهای دیگر طالبان در این مسیرها است. بنابر آنچه که شماری از نمایندگان شورای ولایتی غزنی و کارشناسان امور نظامی گفته‌اند، این مسیرها بزرگ‌ترین منبع درآمدزایی طالبان را شکل می‌دهد. حمیدالله نوروز، عضو شورای ولایتی ولایت غزنی درآمد این گروه‌ها را روزانه صدهاهزار افغانی تخمین می‌کند.
امنیت مسیرهای ولسوالی‌ها و شاهراه‌ها چه وقت تأمین می‌شود؟
بنابر برنامه‌ی امنیتی که اداره‌ی محلی غزنی، بیش‌تر از یک ماه پیش به اطلاعات روز شرح داده بود، تامین امنیت شاهراه‌ها و مسیرهای ولسوالی‌ها پس از سرکوب طالبان و از بین‌بردن پناه‌گاه‌های‌شان، در مرحله‌ی دوم امنیتی، قرار دارد. مرحله‌ای که در آن زمان مقام‌های محلی غزنی گفته بودند، «شروع شده» و یا به‌زودی «شروع خواهد شد».
عارف نوری، سخن‌گوی والی غزنی در 22 ثور به اطلاعات روز چنین گفته بود: «اکنون نیروهای امنیتی در چندین مسیر خواجه عمری، قیاق-جغتو که پنج ولسوالی را به مرکز شهر وصل می‌کند، اعزام شده و روند ایجاد پایگاه‌ها در شماری از این مسیرها شروع شده است. هم چنان در مسیر قره‌باغ-جاغوری نیز روند ایجاد پایگاه‌ها تا دو روز دیگر آغاز خواهد شد.»
اکنون که بیش از یک ماه از این وعده می‌گذرد، شماری از اعضای شورای ولایتی و ساکنان غزنی می‌گویند که مسیرهای جغتو-ناهور و همچنان قره‌باغ-جاغوری کاملا در اختیار طالبان است و هیچ پایگاه نیروهای امنیتی وجود ندارد.
خالق‌داد اکبری، عضو شورای ولایتی ولایت غزنی با انتقاد از عملکرد نیروهای امنیتی و دفاعی می‌گوید که حمله‌های هوایی به پناه‌‌گاه‌های طالبان و به کنترل درآوردن شماری از ولسوالی‌ها هیچ تاثیری روی بهبود امنیت به‌ویژه امنیت مسیر ولسوالی‌ها نداشته است: «نا امنی در مسیرهای قره‌باغ-جاغوری و جغتو-ناهور به حدی است که ماموران دولتی از زمین سفر نمی‌توانند و نیروهای امنیتی و محلی در ولسوالی‌ها از طریق هوا اکمال می‌شوند.»
آقای اکبری دلیل عدم ایجاد پایگاه‌ها را کمبود در تشکیلات و امکانات امنیتی در این ولایت می‌داند و می‌گوید که وعده‌های رییس‌جمهوری در افزودن نیروها در سطح ولایت درجه‌یک غزنی عملی نشده است.
به گفته‌ی حمید الله نوروز، عضو دیگر شورای ولایتی غزنی، پایگاه‌های امنیتی مسیرهای ولسوالی‌های، خواجه عمری، جغتو، اندر، ده‌یک، و قره‌باغ در حمله‌ی ماه اسد سال گذشته‌ی طالبان به مرکز شهر غزنی از بین برده شده و تا کنون دوباره ایجاد نشده است: «طالبان این مسیرها را ماین‌گذاری و تخریب می‌کنند و در بخش‌های از آن ایستگاه‌های بازرسی ایجاد کرده‌اند. در برابر آنان هیچ مانعی نیست.»
همچنان آقای نوروز می‌گوید که پایگاه‌های امنیتی در شاهراه کابل-غزنی نیز اخیرا غیرفعال شده و طالبان روزانه سه-چهار بار به جاده‌ها برآمده و از عابران بازجویی می‌کنند.
شماری از این ایست‌های بازرسی از سوی طالبان در مسیرهای بعضی از ولسوالی‌های غزنی در برخی موقعیت‌ها مشخص و دایمی است، اما هیج اقدامی برای از بین‌بردن آن از سوی نیروهای امنیتی صورت نمی‌گیرد. این‌که چرا، آقای اکبری می‌گوید که بارها این مسأله را با مسئولان مطرح کرده‌اند، اما تا هنوز پاسخ نگرفته‌اند.
به گفته‌ی شماری از کارشناسان، عملکرد نیروهای امنیتی در مسیرهای ولسوالی‌ها پرسش‌برانگیز است. عبدالمالک حبیبی، یکی از بزرگان قومی می‌گوید، با آن‌که طالبان از پناه‌گاه‌های‌شان مخفی و متواری شده‌اند، اما در مسیرهای ولسوالی‌های یادشده آزادانه فعالیت می‌کنند و ایست‌های بازرسی دایمی دارند. درحالی‌که تأمین امنیت این مسیرها باید در اولویت عملکرد نیروهای امنیتی باشد؛ زیرا مسیر اکمالاتی نیروهای امنیتی و همچنان رفاه مردم در این مسیرها بستگی دارد.
در پاسخ به این نگرانی‌ها و انتقاد، زبیر عارف، سخن‌گوی وزارت دفاع ملی با این‌که در مورد برنامه‌های امنیتی در غزنی جزئیات نمی‌دهد، اما می‌گوید، تأمین امنیت شاهراه‌ها و مسیرهای ولسوالی‌ها در غزنی به‌زودی آغاز خواهد شد. آقای عارف می‌گوید که غزنی در مرکز توجه نیروهای دفاعی قرار دارد و یک هفته پیش سرپرست وزارت دفاع ملی شخصا از این ولایت و مسیرهای آن دیدار کرد: «تا زمانی که این ولایت از وجود «دشمن» پاک نشود، عملیات ادامه خواهد داشت.»