عیسا قلندر
دو ماه پیش در یک محفل ختم قرآن با قبلگاه خداداد آشنا شدم. آن‌روز روی انتخابات ریاست‌جمهوری بحث کردیم. قبلگاه خداداد می‌گفت: «به‌نظر شخص خود جانم، انتخابات یک جنجال است و اعلام نتیجه‌اش دیگه جنجال.» من و چند جوان دیگر می‌گفتیم اگر انتخابات برگزار شد، اعلام نتیجه‌اش هیچ جنجالی نخواهد داشت. آن روز همه شاهدکشی می‌کردیم، او می‌گفت نتیجه در وقت تعیین‌شده اعلام نمی‌شود، ما می‌گفتیم می‌شود. قبلگاه خداداد آن‌روز گفت «او بچای نوثمر! اگر همی نتیجه انتخابات در وقت معینه‌اش اعلام شد، بیایید ریش و بروت مره با لایتر بسوزانید، بیایید نصوار در دماغم بریزید. کاکای‌تان عمرشه در پهره‌داری تیر نکرده که از دنیا بی‌خبر باشه.»
وقتی شنیدم کمیسیون مستقل انتخابات اعلام نتایج ابتدایی را به تأخیر انداخته، رفتم پیش قبلگاه خداداد تا از او بپرسم که چرا اعلام نتیجه معطل شده است. قبلگاه خداداد معتقد است که آرا جمع و حساب پاک و ناپاکش معلوم شده، حتا برنده و بازنده‌ها مشخص‌اند. لاکن در این کشور هیچ وقت و هیچ‌کسی براساس رای رییس‌جمهور انتخاب نشده و تا زمانی که من زنده‌ام هم نخواهد شد. او به من گفت «قارت نبیایه اندیوال! اگر رییس‌جمهور غنی که انشاءالله عمرش دراز باشه رای بلند می‌بُرد، نتیجه تا حالی اعلام شده بود. اما معلوم میشه که کدام کسی دیگر رای بالا گرفته. ما و شما الحمدلله همه چیز را می‌فامیم، در ای ملک اول خو مهم نیست که چند نفر رای میتن و به کی رای میتن، بلکه مهم ای است که چه کسی آرای خونده‌خور را حساب می‌کنه. بعدش بازهم مهم نیست که همی بزرگوارای ما و شما نتیجه را قبول می‌کنن یا نه، بلکه مهم ای است که امریکا و انگلیس و آلمان قبول می‌کنن یا نه. به‌نظر شخص خود جانم، فعلا همی سه کشور کدام ملاحظه سر نتیجه انتخابات دارن. شاید امریکا گپش ای باشه که رییس‌جمهور آینده افغانستان باید براساس آرای پاک انتخاب شوه؛ شاید انگلیس بگویه که مه د قصه آرای پاک و ناپاکش نیستم، هر رقمی که میشه غنی باید رییس‌جمهور شوه؛ شاید آلمان بر این فکر باشه که هرکس میشه شوه، اما عبدالله عبدالله نشوه. اما راست گپ پیش خدای پاک و چند دوپه‌ای بلندپایه معلوم است. آن‌ها را به ای خاطر دوپه میگم که گپ راسته با مردم شریک نمی‌کنن و بهانای تخنیکی و امنیتی میارن.»
حرف‌های قبلگاه خداداد برایم جالب تمام شد. از او پرسیدم که به‌نظرت رییس‌جمهور غنی و رییس اجراییه عبدالله چه کار می‌کنند؟ گفت «به‌نظر شخص خود جانم، غنی کوشش می‌کنه که آرای ناپاکه به چند دسته مشخص تقسیم کنه و اگر ستره محکمه کمکش کنه، تلاش می‌کنه که یک بخش قابل ملاحظه‌ای آرایی را که فعلا ناپاک است، پاک اعلام کنه. ای کار به خیرش است. عبدالله کل تلاشش ای است که غنی را ناکام کنه. چرا که پیروزی او از یک‌طرف به شکست غنی در تلاش‌های پس از انتخابات‌اش است و از طرف دیگه به اعتماد همی کشورهای ابرقدرت غربی. عبدالله فکر می‌کنه که رای پاکش از همه بیش‌تره و به‌نظر شخص خود جانم حق به جانبه.»
من دست از یخن قبلگاه خداداد برنداشتم. از او پرسیدم که غیر از این حرف‌ها، آیا سناریوی دیگری هم ممکن است روی دست باشد؟ با کمی خنده گفت «طرف شروع کار سرک بیست‌متره عرفانی در غرب کابل که سیل میکنم، میگم انتخابات به دور دوم میره. البته به شرطی که همی ابرقدرتا پیسه‌شه بتن. سر آن‌هم یگان وقت پیش خود چُرت می‌زنم که ممکنه گپای صلح باز شروع شوه و ای گپا جدی شوه و هیچ شکی نیست که حکومت موقت ایجاد شوه و در راس ای حکومت موقت هم یا آقای استاد سیاف یا استاد خلیلی یا یونس قانونی اگر تا او زمان زنده ماندند قرار بگیره. بعدش طالبا بیاین و از نو انتخابات شوه و باز همی جنجالا تکرار شوه. به گفته رییس‌جمهور امریکا که مچُم نام دقیقش دونعل ترامپه یا کدام چیز دیگه؛ افغان‌ها صد ساله که خوب غیرغب می‌کنن. یعنی ما د غیرغب تیاریم و گرده کار و قبرغه سازشه نداریم. چار روز که جنگ نکنیم، یک رقم خریشت می‌گیره‌ما. تو بگوی یگان نفر د مغز ما است که میگه برو بزن، برو بزن! تاوانش د گردن مه.»
به‌عنوان آخرین سوال از قبلگاه خداداد پرسیدم که اگر رییس کمیسیون انتخابات می‌بود، آیا می‌توانست نتایج ابتدایی و نهایی را به وقت تعیین‌شده‌اش اعلام کنه یا خیر؟ در پاسخ گفت «به‌نظر شخص خود جانم، اگر مه رییس کمیسیون انتخابات می‌بودم و پدرم رییس‌جمهور افغانستان می‌بود، بازم ای حالته که مه می‌بینم، نتایج سر وقتش اعلام نمی‌شد. ای زور ما بالاست. د ای گپ نی گناه رییس‌جمهور است، نی از رییس اجراییه و نی از کمیسیون مستقل انتخابات. بلکه همه ما تاوان اشتباهات خود را می‌پردازیم. اگر در چار روز تاریخی که داریم آدم‌واری زندگی می‌کردیم و به جای حذف همدیگر دست همدیگر را گرفته بودیم، حالی وقت رییس‌جمهور مشخص شده بود و از خوشحالی برای بانوی اول مملکت انار دانه می‌کد. چه کنیم که نه د گذشته چندان کس بوده‌ایم و نه حالی هستیم. باید صبر کنیم و ببینیم که ابرقدرتا چه نظر دارن.»