ولایت فراه در غرب کشور دستکم در یکی-دو سال گذشته شاهد ناامنیهای زیادی بوده است. اعضای شورای ولایتی، نمایندگان مردم در مجلس، فعالان مدنی و ساکنان این ولایت به اطلاعات روز میگویند که طالبان هر روز در این ولایت قدرتمندتر میشوند. به گفتهی آنان بیشتر ولسوالیهای این ولایت یا در اختیار طالبان است یا در محاصرهی طالبان.
نمایندگان مردم فراه در مجلس نمایندگان مدعی هستند که در سه ماه اخیر حدود ۱۰۰ نیروی دولتی در محاصرهی طالبان در ولسوالی پشتکوه فراه قرار دارند و حلقه محاصره روزبهروز تنگتر میشود.
همایون شهیدزاده، عضو مجلس نمایندگان به روزنامه اطلاعات روز میگوید که وضعیت نیروهای دولتی در ولسوالی پشتکوه «وخیم» و در عین حال بیم وقوع «فاجعه انسانی» وجود دارد: «در ولسوالی پشتکوه حدود ۱۰۰ نیروی پولیس، امنیت ملی و اردوی ملی در محاصره طالبان هستند. وضعیت نیروهای امنیتی بسیار وخیم است.» آقای شهیدزاده یادآور میشود که نیروهای امنیتی مواد غذایی و خوراکه ندارند و سه ماه میشود که پشتکوه در محاصره طالبان است. او حکومت مرکزی را به بیتوجهی در قبال ولایت فراه متهم میکند و میافزاید که دفاع از مردم و نیروهای امنیتی محاصرهشده از توان حکومت محلی فراه بیرون است.
مسعود بختور، معاون والی فراه در صحبت با روزنامه اطلاعات روز، افزایش فشار طالبان بر نیروهای دولتی در پشتکوه را میپذیرد، اما محاصرهی این نیروها را رد میکند.
گمرک طالبان
طالبان مسلح از چندی به اینسو، مسیر رفتوآمد موترهای باربری از بندر «شیخ ابونصر فراهی» به ولسوالی پشتکوه را ماینگذاری کردهاند و رانندگان این موترها مجبورند که از راه دیگری رفتوآمد کنند. راهی که در حال حاضر رانندگان رفتوآمد میکنند از مناطق زیر کنترل طالبان میگذرد.
مسعود بختور، معاون والی فراه میگوید که طالبان با تغییر مسیر گمرک، اقدام به جمعآوری محصول گمرکی از رانندگان موترهای حامل کالاهای وارداتی ایران میکنند. او میافزاید: «طالبان مسیر گمرک را تغییر دادهاند. مسیر سه الی چهار ساعت دورتر شده است. کلانترین مشکل در پشتکوه، مسدودشدن راه مرز میل ۷۸ است. طالبان مالیه جمعآوری میکنند، گمرک دارند و چند بار عملیات کردیم، اما مشکل مالیهی طالبان پابرجا است.»
شاهراهی که بندر ابونصر فراهی را با مرکز ولایت فراه وصل میکند، از ولسوالی پشتکوه میگذرد. بیشتر از کالاهای مورد نیاز مردم این ولسوالی توسط موترهایی که از این ولسوالی عبور و مرور میکردند، تأمین میشد، اما با مسدودشدن این شاهراه توسط طالبان، مردم در وضعیت بدی مواجه شدند.
اعضای شورای ولایتی فراه به روزنامه اطلاعات روز میگویند که طالبان با داشتن گمرک در ولسوالی شیبکوه، بیشتر تقویت میشوند و جنگافروزیشان نیز افزایش خواهد یافت. دادالله قانع، عضو شورای ولایتی فراه میگوید: «طالبان روزبهروز قوی میشوند و این نگرانکننده است. اگر گمرک طالبان تخریب نشود، جنگ در پشتکوه بیشتر میشود. حکومت برای تخریب گمرک طالبان کاری نمیکند.»
اما معاون والی فراه میگوید که در پیوند به تخریب گمرک فراه با اسدالله خالد، سرپرست وزارت دفاع ملی صحبت کرده است.
عملیات قریبالوقوع
پشتکوه، شیب کوه و لاشجوین سه ولسوالی هممرز با کشور ایران هستند. منابع در فراه به روزنامه اطلاعات روز میگویند که طالبان تمام جغرافیای شیب کوه را در اختیارشان دارند و در پشتکوه نیز ساحهی حاکمیت دولتی به چهار اطراف کندک ارتش خلاصه میشود.
طالبان ولسوالی شیب کوه را بهگونهی کامل در اختیار دارند و پس از عقبنشینی نیروهای افغان از این ولسوالی، تهدیدات امنیتی در پشتکوه نیز به مقیاس بلند افزایش یافته است.
مسعود بختور، معاون والی فراه اطمینان میدهد که بهزودی عملیات گستردهی زمینی و هوایی برای پاکسازی ولسوالی پشتکوه راهاندازی خواهد شد. «کندکهای خدمتی اردوی ملی از قندهار و غزنی عازم فراه شدهاند و در این روزها، عملیات وسیعی دارند، تا پشتکوه و مسیر شاهراه عمومی میل ۷۸ را به حالت نورمال بیاوریم.»
اما بلقیس روشن، عضو مجلس نمایندگان فراه میگوید که بارها مقامهای امنیتی و دفاعی وعده تأمین امنیت فراه را دادهاند، اما وضعیت بحرانی است و وعدههای مقامهای محلی فراه نمیتواند «کام تلخ مردم را شیرین کند».
مردم آواره
تدوام محاصرهی ولسوالی پشتکوه، باعث آوارگی ساکنان این ولسوالی شده است. هماکنون بازار این ولسوالی بهگونهی کامل خالی از سکنه شده است. منابع مردمی در فراه به اطلاعات روز میگویند که آوارگان ولسوالی پشتکوه در یک وضعیت «بدی» در فصل سرما، در اطراف این ولسوالی و مرکز شهر فراه بهسر میبرند.
دادالله قانع، عضو شورای ولایتی فراه به روزنامه اطلاعات روز میگوید که آوارگان پشتکوه از روی ناگزیری در فارمهای مرغ زندگی میکنند. عبدالناصر فراهی، یک تن از فعالان مدنی فراه مدعی است تمامی دکانهای مردم و خانههای مسکونی در بازار ولسوالی پشتکوه غارت شده است و مردم نانی برای خوردن و جایی برای خوابشدن ندارند. او میگوید که طالبان مسیر بندر شیخ ابونصر فراهی تا ولسوالی پشتکوه را با ماین فرش کردهاند و شماری از غیرنظامیان طعمهی انفجار این ماینها شدهاند.
شبکههای مخابراتی محدود شده است
از یک ماه به اینسو، طالبان با فشار بر شرکتهای مخابراتی، در نحوهی خدماترسانی این شرکتها محدودیت وضع کردهاند. شماری از باشندگان فراه به روزنامه اطلاعات روز میگویند که هم اکنون روزانه سه ساعت آنتنهای مخابراتی فعالیت دارند.
بلقیس روشن، عضو مجلس نمایندگان حکومت را در راستای فعالسازی خدمات مخابراتی دوامدار در فراه به ناتوانی متهم میکند.
عبدالناصر فراهی، یک تن از فعالان مدنی فراه میگوید: «یک و نیم ماه میشود که هیچ تماس تلفنی با ولسوالی پشتکوه برقرار نشده است و برقراری ارتباط از طریق مخابره هم با این ولسوالی دشوار است.
شاه محمود نعیمی، معاون شورای ولایتی فراه به روزنامه اطلاعات روز میگوید که اگر شرکتهای مخابراتی بدون اجازهی طالبان، اقدام به فعالسازی آنتنهای مخابراتی کنند، مورد حملهی طالبان قرار خواهند گرفت.
فاجعه در راه
برخی از نمایندگان مردم فراه در مجلس نمایندگان، وزارتهای دفاع و داخله را در راستای ارسال تجهیزات جنگی و مواد غذایی بهموقع به نیروهای دولتی در پشتکوه متهم میکنند. این نمایندگان هشدار میدهند که این کار باعث کاهش روحیهی جنگی این نیروها خواهد شد.
همایون شهیدزاده، عضو مجلس نمایندگان به اطلاعات روز میگوید که طالبان با توپها و هاوانها نیروهای پولیس، اردوی ملی و امنیت ملی را در پشتکوه هدف قرار میدهند و حتا این نیروها مواد غذایی ندارند: «نیروهای امنیتی به سختی شب و روز خود را سپری میکنند و به وضعیت بدی قرار دارند. وزارتهای دفاع و داخله برای کمکرسانی هیچ کاری نکردهاند. چهار اطراف ولسوالی پشتکوه در محاصره طالبان است و زخمی و شهیدهای ما یک هفته مانده و هیچ توجه نشده است.»
بلقیس روشن، نماینده مردم فراه در مجلس نمایندگان از غیر فعالبودن ولسوالیهای بکوا، پشتکوه، شیبکوه، خاک سفید و بالابلوک انتقاد میکند. او از پیامدهای پیشروی طالبان به مرکز ولسوالیها و شهر فراه هشدار میدهد.
به اعتقاد او اگر عملیاتهای گسترده پاکسازی در فصل سرما در فراه آغاز نشود، در فصل بهار، تاخت و تاز طالبان در این ولایت بیشتر خواهد شد.
فراه در غرب کشور در کنار هرات و نیمروز، همسایهی ولایت ناآرام هلمند نیز است که یکی از پایگاههای قدرت طالبان است. به همین دلیل فراه همیشه در تیررس طالبان بوده و پیش از این، مرکز فراه دستکم سه بار در آستانهی سقوط بهدست طالبان قرار گرفته است.