عیسا قلندر
حکومت افغانستان در این اواخر تصمیم گرفته به مشکلات مردم رسیدگی کند. سابق این‌گونه نبود. در گذشته وقتی مردم به‌خاطر یگان مشکل به حکومت مراجعه می‌کردند، معمولا با دست خالی و لب‌های آویزان بر می‌گشتند. اما حالا فرق کرده، چون حکومت وحدت ملی یک حکومت منتخب است. به‌طور مثال، سه سال پیش یک جمع از شهروندان کابل که در آن ریش‌سفیدان، جوانان، فعالین مدنی، عاشقان محیط زیست شامل بود به حکومت مراجعه کردند و از مقامات حکومتی خواستند که یگان چاره برای آلودگی هوا پیدا کنند. آن‌وقت مقامات حکومتی هیچ توجهی به آن‌ها نکرده و آن‌ها را رخصت کردند. اما امسال اگر متوجه بوده باشید، تعدادی از شهروندان از همان روزی که آب را در کابل یخ زد و چری‌های زغالی چالان شد، از آلودگی هوا شکایت کردند. خوش‌بختانه صدای شکایت مردم به گوش مقامات کشور رسید و متخصصین حکومت تحت ریاست جلالت‌مآب محمداشرف غنی، رییس‌جمهور افغانستان برای حل این مشکل چندین بار جلسه کردند.
رییس‌جمهور افغانستان مثل همیشه با حوصله‌مندی به نظرها و پیشنهادهای متخصصان گوش سپرد و در آخر طرح خودش را به مقامات وزارت تجارت و صنایع هدایت داد. طبق هدایت مقام عالی ریاست‌جمهوری، وزارت تجارت و صنایع باید شصت‌ها کیلو گاز مایع را سبسایدی کند. در بخشی از این هدایت آمده است «اکثریت مردم کابل فقیرند. آن‌ها برای گرم‌کردن منازل‌شان از زغال‌سنگ، رابر، تکه‌پارچه‌های رخت، پالان‌های کهنه‌ی شتران و خران، کفش‌های بلااستفاده‌ی مؤمنین و مؤمنات، مبلایل سوخته و چوب استفاده می‌کنند. هدایت داده می‌شود که وزارت محترم تجارت و صنایع شصت‌ها کیلو گاز مایع را سبسایدی کرده و در اختیار شهروندان کابل قرار دهند.» وزارت تجارت و صنایع مثل همیشه در اجرای فرمان‌ها و هدایات مقام عالی ریاست‌جمهوری اعلام آمادگی کرده و در کم‌تر از 24 ساعت 29 دکان را در سراسر کابل با گاز سبسایدی‌شده مجهز کرد. هم‌اکنون تمام شهروندان کابل می‌توانند گاز مایع را از این مراکز به قیمت فی‌کیلو 50 افغانی تهیه کرده و به‌جای سوختاندن مواد دودزا، از گاز مایع استفاده کنند.
متخصصین حکومت چنین محاسبه کرده «ما می‌دانیم که همه‌ی خانواده‌ها به گاز سبسایدی‌شده‌ی ما دسترسی نخواهند داشت. چون هیچ‌کسی برای 5 یا 10 افغانی روزها و هفته‌ها در صف گازفروشی نخواهد ایستاد. پلان ما این است که از هر هزار خانواده، یک خانواده به این گاز دسترسی داشته باشد و بخاری زغالی خویش را به باد نسیان بسپارد. در کنار این، اگر خداوند متعال کمک کند و در کابل هرازگاهی باران بباراند یا باد رحمتش را بفرستد، این طرح فوق‌العاده موثر خواهد بود و آلودگی هوا به مقدار قابل قناعتی کاهش خواهد یافت». اما تعدادی از مردم این طرح حکومت را ناقص می‌خواند. عبدالبشیر شینواری دانش‌آموخته‌ی اقتصاد کابل می‌گوید «سبسایدی‌ای را که ما در چپترهای درسی پوهنتون کابل خواندیم، دیگر رقم بود. مثلا در آن چپترها وقتی دولت تصمیم می‌گرفت گاز مایع را سبسایدی کند، در کل شهر یا در کل مملکت سبسایدی می‌کرد و بعد از آن از هر جایی که گاز خریدنی می‌شدی، به همان قیمت سبسایدی شده بود. حالی سبسایدی حکومت فرق می‌کند. در کابل قریب 7 میلیون نفر زندگی می‌کنند و تنها 29 دکان گاز سبسایدی‌شده دارد. این سبسایدی نیست، این بیخی ریشخندی است به‌خدا.» عجب‌گل می‌گوید «به‌جای این‌که دولت چند کیلو گاز را سبسایدی کند، بهتر آن است که شربت تخ‌توخ را در سراسر مملکت سبسایدی کند. اگر دلش به خدمت است، اگر دلش به خدمت نیست، باز فرق نمی‌کند که مردم را چه‌رقم مسخره می‌کند.» فوزیه قربتی می‌گوید «ما از اول گاز مصرف می‌کردیم، اما بابیم مشکلات تنفسی دارد، هر وقتی گاز روشن می‌کنیم او بی‌تاب می‌شود. ما اول نمی‌فهمیدیم، اما یک روز حال بابیم زیاد خراب شد و او را به شفاخانه بردیم، داکتران گفت که در اتاق او دیگر گاز روشن نکنیم چون حساسیت دارد. ما بعد از آن چوب استفاده کردیم، اما چوب زیاد مقاومت نداشت و ما زغال سنگ خریدیم.»
در همین حال وزارت حج و اوقاف از مردم مؤمن و خداجوی افغانستان خواسته که از طرف صبح دست دعا به درگاه خداوند متعال بلند کنند و از صمیم قلب بخواهند که افغانستان و مردم افغانستان را از بلاها و مصایب جاری مخصوصا این دود پدرلعنت نجات بدهد. مقامات این وزارت گفته که قرار است به‌زودی طرح «صبح‌سایدی» را با مردم افغانستان شریک خواهند کرد. براساس انتظارات مقامات این وزارت، «صبح‌سایدی دعاها و خواست‌ها از دربار پرودگار» و «سبسایدی گاز مایع» بتواند یک بخشی از رنج مردم شریف افغانستان را کاهش بدهد. مولوی عبیدالله می‌گوید «دعا از طرف صبح بسیار خوب است و خداوند کسانی را که صبح‌ها دعا می‌کنند، دوست دارد.» اما هیچ یکی از این مقامات گارانتی نمی‌کند.