دادستانی کل کشور با برگزاری آزمون کارمندیابی ویژهی معلولان، در نظر دارد که معلولان واجدشرایط را بهعنوان دادستان در کابل و 8 ولایت دیگر استخدام کند. این آزمون رقابتی به هدف شاملسازی معلولان در ادارههای دولتی، روز گذشته (یکشنبه 13 دلو) در کابل برگزار شد.
در این آزمون 114 مرد و 13 زن داوطلب که از ولایتهای مختلف به کابل آمدهاند با هم رقابت میکنند. از میان این 127 کارجو، 10 فردی که بیشترین امتیاز را بهدست آورد، بهعنوان دادستان استخدام خواهند شد. مقامهای دادستانی کل میگویند که بهمنظور برابری جنسیتی، برای زنها پنج امتیاز بیشتر در نظر گرفتهاند تا سهم زنان کارمند در ادارههای دولتی افزایش یابد.
محمداسماعیل از ولایت کنر آمده و دانشآموختهی رشتهی حقوق از دانشگاه ننگرهار است. او در 7 سالگی بهدلیل بیماری فلج کودکان، معلول شده است. اسماعیل میگوید که پس از سقوط حاکمیت طالبان و روی کارآمدن نظام جدید در افغانستان، مکتب رفته و حالا خوشحال است که زمینهی اشتغال برایش فراهم شده است.
ذاکرالله همت، مدافع حقوق معلولان، 20 سال است که بهدلیل بیماری فلج کودکان معلول شده است. آقای همت میگوید از این که فرصت رقابت برای استخدام در نهاد عدلی دولت را یافته، خوشحال است: «امیدوارم امتحان شفاف باشد و افراد شایسته استخدام شوند. براساس تحقیقی که انجام دادهام، سارنوالی تنها ادارهای است که افراد معلول زیادی را استخدام کرده است. تشکر میکنم.»
براساس قانون حقوق و امتیازات معلولان افغانستان، دستکم 3 درصد کارمندان دولتی باید معلولان باشند. دو ماه قبل کمیسیون مستقل حقوق بشر و کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی اعلام کردند که برای ایجاد تسهیلات در استخدام معلولان، طرزالعمل جدید استخدام را ترتیب کردهاند. براساس این طرزالعمل، سهم معلولان در ادارههای دولتی افزایش مییابد و تسهیلاتی هم در بخش اعلان بستها، و نحوهی امتحان و رقابت برای استخدام در نظر گرفته شده است.
مقامهای وزارت دولت در امور شهدا و معلولان میگویند طرحی ریختهاند که براساس آن در سال آیندهی خورشیدی تعداد کارمندان معلول در ادارههای دولتی به 3 درصد افزایش خواهد یافت. براساس این طرح، حدود 12 هزار فرد معلول بهعنوان کارمند خدمات ملکی استخدام خواهند شد.
براساس آمار ادارهی احصائیهی مرکزی، حدود 950 هزار فرد در افغانستان بر اثر عوامل مختلف معلول شدهاند که سه درصد کل جمعیت کشور را تشکیل میدهند.
لعلالدین آریوبی وزیر دولت در امور شهدا و معلولین که در جلسهی آزمون کارمندیابی ویژهی معلولان در دادستانی کل کشور صحبت میکرد، گفت که طرح افزایش سهم معلولان در ادارههای دولتی را رییسجمهور تأیید کرده و در سال آیندهی خورشیدی، کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی آن را اجرایی میکند.
افغانستان از کشورهای است که بیشترین جمعیت معلول را دارد. بیشتر این معلولان از دسترسی به خدمات آموزش و پرورش، امکانات رفاهی ویژهی معلولان و اشتغال محروماند. کمیتهی بینالمللی صلیب سرح در افغانستان سال گذشته خورشیدی اعلام کرد که بیش از یک میلیون نفر در این کشور دارای یک نوع معلولیت است. این سازمان اعلام کرده بود که هر سال حدود ده هزار معلول را که نیاز به توانبخشی یا عضو مصنوعی دارند، ثبت میکند. براساس آمار این سازمان، ده درصد این افراد بر اثر جنگ معلول شده و 90 درصد دیگر آنها معلول مادرزادیاند و یا ناشی از بیماری و تصادف معلول شدهاند.
براساس گفتههای وزیر دولت در امور شهدا و معلولین، در هر پنج خانواده یک نفر معول وجود دارد و اکثر این معلولان در روستاها و ولسوالیها به خدمات آموزش و پرورش دسترسی ندارند و در شهرها تنها 20 درصد آنها از خدمات آموزش عمومی بهرمند میشوند. آقای آریوبی میگوید زمینهی اشتغال برای بیشتر معلولان، حتا معلولانی که تحصیل کرده، محدود است و اکنون سهم معلولان در ادارههای دولتی افغانستان حدود نیم درصد است: «حدود 80 درصد معلولان به فرصتهای شغلی دسترسی ندارند. این مسئولیت حکومت است که به این مشکلات رسیدگی کند.»