اطلاعات روز: کونړ کې د طالبانو د عامې روغتیا ریاست مسوولین وايي، چې په دغه ولایت کې پر نري رنځ د اخته کسانو شمېر زیات شوی دی.
د کونړ د عامې روغتیا ریاست لپاره د طالبانو ویاند ایاز ساپی وايي، چې په ۱۴۰۱ لمریز کال کې په دغه ولایت کې ۵۲۹ کسان پر نري رنځ اخته شوي وو، چې دا شمېر بیا په ۱۴۰۲ کال کې ۹۱۲ کسانو ته لوړ شوی.
ساپی زیاتوي، که له یوه لوري په ۱۴۰۲ لمریز کال کې پر نري رنځ د اخته کسانو شمېر لوړ شوی، خو په خبره یې چې د یادې ناروغۍ له امله د مړینې په کچه کې پنځوس سلنه کموالی راغلی.
نوموړی زیاتوي، چې د نري رنځ ناروغۍ د معلومولو لپاره یې د اسعد اباد ولایتي روغتون سربېره څوکۍ او ماڼوګي ولسوالیو کې هم (Gen Expert) سېستم فعال کړی.
په ورته مهال د اسعد اباد په ولایتي روغتون کې د روغتیايي معلوماتو سېستم مسوول ډاکټر خان محمد وايي، نری رنځ ساري ناروغۍ ده، چې په آسانۍ یې درملنه او مخنیوی کېدلی شي، خو په خبره یې په دې برخه کې لږه ناغېړي د ناروغ د مرګ باعث ګرځي.
هغه د خلکو کمزوری اقتصاد، د خوراکي توکو کمښت، د روغتیايي لارښوونو نه مراعتول، د محافظوي وسایلو نه استعمال، د عامه پوهاوي نشتوالی او د کډوالۍ چټکې څپې په کونړ کې پر نري رنځ د اخته کېدو ستر لاملونه یادوي.
بل لور ته کونړ کې یو شمېر کسان چې پر نري رنځ اخته دي شکایت کوي، چې د نورو ناروغانو په څېر پر دې ناروغۍ د اخته کسانو روغتیا ته هم سمه پاملرنه نه کېږي، چې له امله یې د نري رنځ ناروغانو شمېر په ډېرېدو دی.
یو ناروغ له اطلاعات روز ورځپاڼې سره په خبرو کې وویل: « زما غوښتنه دا ده، چې د طالبانو حکومت او موسېسات دې د ولسي خلکو د صحت ښه والي لپاره پام وکړي، ځکه د خلکو اقتصاد کمزوری دی او نه شي کولای، چې په شخصي روغتونونو کې تداوي وکړي.»
د مارچ ۲۴مه هر کال د نري رنځ ناروغۍ د نړۍ والې ورځې په توګه په ټوله نړۍ کې نمانځل کېږي، خو کونړ کې یو شمېر خلک شکایت کوي، چې واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته په دغه ولایت کې د نري رنځ ناروغۍ په تړاو د عامه پوهاوي برخه کمزورې شوې او غوښتنې دا دي، چې باید په دغه برخه کې کارنده ګامونه پورته شي.