منبع: واشنگتن پست
نویسندگان: گریگ جافه و میسی ریان
برگردان: حمید مهدوی
نظر به گفته‌ی مقام‌های ارشد امریکایی، اوباما به‌طور جدی پیشنهاد حفظ حدود 5000 نیروی امریکایی پس از سال 2016 در افغانستان را بررسی می‌کند، حرکتی که به برنامه‌های او مبنی بر آوردن تمام نیروهای امریکایی به کشورشان قبل از ترک قدرت، پایان می‌دهد.
این پیشنهاد در ماه اگست توسط جنرال مارتین دمپسی، که در آن زمان رییس ستاد مشترک ارتش بود، ارائه شد و مطابق به آن نیروهای باقی مانده امریکایی عمدتا روی عملیات‌های مبارزه با تروریزم علیه دولت اسلامی، القاعده و دیگر تهدیدهای مستقیم به ایالات متحده متمرکز خواهند شد. اوباما در مورد این برنامه تصمیم نهایی‌اش را نگرفته است؛ برنامه‌ای که قبل از تصرف قندوز توسط طالبان در ماه سپتامبر تهیه شده بود. قندوز اولین شهر کلان است که از زمان آغاز جنگ در سال 2001 به دست طالبان سقوط کرد.
از آن زمان بدین‌سو نیروهای امنیتی افغانستان توانسته اند با حمایت هواپیماها و مشاوران جنگی امریکایی بیشتر مناطق این شهر، نه تمام شهر، را پس بگیرند. اما فروپاشی اولیه نیروهای افغانستان در قندوز این نگرانی‌های دیرینه را تقویت کرده است که نیروهای افغانستان توانایی‌های پشتیبانی هوایی، لوجیستیکی و استخباراتی لازم را ندارند که پس از خروج نظامیان امریکایی از این کشور به تنهایی دوام بیاورند.
تعداد 3000 تا 5000 نیرویی که در پیشنهاد دمپسی در نظر گرفته شده است، بخشی از یک طرحی است که در یک اقدام بین‌المللی برای مبارزه با تروریزم در حال شکل گیری است و پس از وحشی‌گری‌های دولت اسلامی در اکثر نقاط عراق و سوریه، تهیه شده است. جنرال جان کمپ‌بیل، فرمانده ارشد امریکایی در افغانستان، نیز حدود پنج گزینه را برای حضور پس از 2016 پیشنهاد کرده است که از یک نیروی کوچک برای محافظت از سفارت‌خانه گرفته تا [باقی ماندن] حدود 7000 نیرو را در بر دارد.
با این حال، طرح دمپسی کانون اصلی بحث‌های کاخ سفید در هفته‌های اخیر بوده است. دمپسی، که در ماه سپتامبر به عنوان رییس ستاد مشترک ارتش امریکا بازنشسته شد، ماه‌های اخیر کارش را در پاسخ به یک درخواست اوباما برای ارائه جزئیات بیشتر در مورد پیشنهاد اولیه‌اش سپری کرد.
مقام‌های ارشد دفاعی و حکومتی گفتند که نظر به طرح دمپسی ایالات متحده چند پایگاه، احتمالا دو سه تا، را حفظ می‌کند که می‌توانند برای راه اندازی حملات علیه گروه‌هایی که ایالات متحده را تهدید می‌کنند، استفاده شود. یک مقام ارشد حکومتی که نخواست نام‌اش فاش شود گفت که این پایگاه‌ها به طور بالقوه هواپیماهای بدون سرنشین و جت‌های جنگی امریکایی و هم‌چنین نیروهای نخبه مبارزه با تروریزم را در خود جای خواهند داد و در پایگاه میدان هوایی بگرام در شمال کابل و یک یا دو میدان هوایی دیگر، خواهند بود.
جیمز دوبین، که در سال‌های 2013 و 2014 نماینده ویژه اوباما برای افغانستان و پاکستان بود، گفت: این طرح جدید یک تغییر عمده برای رییس جمهور را نشان می‌دهد که به نظر می‌رسد هدف‌اش مبنی بر پایان دادن به جنگ در عراق و افغانستان را رها کرده است و اکنون در جست‌وجوی یک «تعادل قابل قبول، نوعی از حداقل میزان دخالت که از بازگشت‌های فاجعه بار جلوگیری کند»، است.
چهارده سال پس از حملات یازدهم سپتامبر 2001، طالبان هنوز بزرگ‌ترین گروه در میان گروه‌های ستیزه‌جو باقی مانده است که در افغانستان و در مناطق قبایلی پاکستان فعالیت دارند. سلول‌های جنگ‌جویان القاعده در کوه‌های مناطق شرقی افغانستان باقی اند و حضور اندک جنگ‌جویان دولت اسلامی، که با ملیشه‌های این جنبش در عراق و سوریه پیوند ضعیف دارند، شکل گرفته است.
ظهور ناگهانی دولت اسلامی پس از خروج امریکا در عراق، نگرانی‌هایی را در مورد گسترش آن به افغانستان به وجود آورده است. دوبین گفت: «حسی وجود دارد که ما نمی‌توانیم به این مسئله پشت کنیم و به آن اجازه رشد بدهیم». حضور قوی‌تر، هم‌چنین راه اندازی حملات در پاکستان را برای ایالات متحده آسان‌تر خواهد ساخت؛ جایی که حکومت اوباما از دیر وقت بدین‌سو مخفی‌گاه‌های ستیزه‌جویان را با هواپیماهای بدون سرنشین مورد حمله قرار داده است. نیروهای اضافی از سوی رییس جمهور اشرف غنی که کاخ سفید را برای کمک بیشتر در جنگش علیه طالبان و دیگران تحت فشار قرار داده است، استقبال خواهد شد.
چندین مقام امریکایی گفتند که هدف این طرح اتخاد یک تصمیم نهایی عاجل در مورد نیروی پسا 2016 است – حرکتی که به شریکان ایالات متحده در ناتو در افغانستان زمان بیشتر می‌دهد تا برای تعهدات پس از 2016 شان آماده شوند. اما دیگر مقام‌های ارشد تاکید کردند که چنین طرح‌هایی وجود ندارند و اوباما هیچ اعلان یا تصمیم قریب الوقوعی ندارد. یک مقام ارتش گفت که انتظار می‌رود رییس جمهور در آخر سال تصمیم بگیرد.
رییس جمهور می‌تواند پیشنهاد دمپسی را رد کند و طرح خودش را مبنی بر کاهش تعداد نیروها در افغانستان به حدود 1000 سرباز که در سفارت در کابل مستقر خواهند بود، مشابه به آن‌چه که پس از سال 2011 در عراق انجام داد، ادامه بدهد. کاخ سفید حد اقل دو تغییر در طرح خروجی را که اوباما در ماه می2014 اعلان کرد، تایید کرده است.
مقام‌های ارشد حکومتی و دفاعی گفتند که اوباما، پس از شنیدن پیشنهاد اولیه، به فرمانده‌اش گفت که در حفظ نیروهای بیشتر در افغانستان آماده است اما از دمپسی خواست برایش یک طرح مفصل‌تر بیاورد. اوباما از فرماندهان ارتش خواست تا با مقام‌های استخباراتی کار کنند و در مورد تهدید بالقوه‌ای که از طرف دولت اسلامی و القاعده در جریان سال‌های آینده در منطقه وجود دارد، به او بیشتر توضیح بدهند. رییس جمهور هم‌چنین خواهان ارزیابی مفصل‌تر هزینه‌های پیشنهاد دمپسی و تعداد سربازان و ملکی‌هایی که برای حمایت از آن نیاز است، شد.
یکی از نگرانی‌های کلیدی اوباما این بود که برای محافظت از پایگاه‌های نسبتا کوچک از یک حمله بزرگ طالبان، چه تعداد سرباز امریکایی نیاز است. تصرف قندوز توسط طالبان و دست‌آوردهای آن در جنوب افغانستان این نگرانی‌ها را برجسته کرد است. یک مقام ارشد امریکایی که در طرح ریزی‌ها شامل است، گفت: «آن‌چه را که نمی‌خواهید انجام بدهید این است که همان تعداد سرباز را نگهدارید که یک هدف آب‌دار برای آدم‌های بد باشند؛ اما این تعداد برای دفاع از خود بسیار کوچک است».
اوباما با انتقادهایی از سوی قانون‌گذاران جمهوری خواه مواجه شده است که در طرح خروج‌اش کاستی‌های نیروهای افغانستان و اوضاع رو به وخامت در صحنه را در نظر نگرفته است. نظر به گفته مقام‌های ارتش، نیروهای افغانستان در جریان دو فصل جنگ گذشته، تلفات «غیر قابل تحمل» را متحمل شده اند.
گفت‌وگوها و مشورت‌ها در مورد حضور پس از سال 2016 زمانی واقع می‌شوند که پنتاگون برای توضیح یک حمله هوایی در اواخر هفته گذشته که 22 تن را در شفاخانه داکتران بدون مرز در قندوز کشت، تقلا می‌کند. سقوط این شهر شمالی به دست جنگ‌جویان طالب، احتمالا پرونده حضور قوی‌تر امریکایی‌ها برای مشوره‌دهی به نیروهای افغانستان را قوی‌تر خواهد کرد. یک مقام ارشد نظامی گفت: «قندوز باعث شده است یک تعداد افراد فکر کنند که نباید شتاب زده باشیم.» «تجربه عراق در اذهان مردم زنده است».
این مقام گفت که این طرح ایالات متحده هم‌چنین به تعهدات پایدار متحدان این کشور در ناتو در آموزش و مشوره‌دهی به ارتش افغانستان وابسته است – حرکتی که نیروهای امریکایی را آزاد می‌گذارد روی مبارزه با تروریزم تمرکز کنند. اکنون حدود 6400 سرباز غیر امریکایی، به عنوان بخشی از ماموریت آموزش چند ملیتی، در افغانستان مستقر هستند. ماموریت آینده ناتو در افغانستان در محراق گفت‌وگوهای روز پنج‌شنبه اشتون کارتر، وزیر دفاع امریکا، با وزرای خارجه کشورهای عضو ناتو در بروکسل قرار خواهد داشت.
شک و تردیدهای گسترده‌ای در میان مقام‌های ارشد حکومتی وجود دارد که حتا تعداد کنونی 9800 تن سرباز امریکایی برای شکستن بن‌بست در میدان جنگ در افغانستان یا کشاندن طالبان به میز مذاکره کافی نخواهد بود. اوباما در یک کنفرانس خبری در روز جمعه به چنین ناامیدی‌ای اذعان کرد. وی در مورد آموزش [نیروهای امنیتی] افغانستان گفت: «این کار هنوز دشوار است.» «دلیل آن تلاش نکردن یا عدم تعهد ما نیست. ما هنوز در آن‌جا 10 هزار نیرو داریم. ما هنوز میلیاردها دالر را در حمایت از این حکومت مصرف می‌کنم و این کار هنوز دشوار است».