احمد ذکی معنوی
هند در شصت و نهمین سال‌روز استقلال خودش بر سکوی سومین اقتصاد بزرگ آسیا ایستاده است و در مناسبات منطقه‌یی و جهانی، از بازیگران عمده به شمار می‌رود. وزنه‌ی سیاسی این کشور مدیون خردباوری و دوراندیشی بنیان‌گذاران این جمهوریِ دموکراتیک است.
شصت‌وهشت سال پیش از امروز، این کشور پس از مبارزات آزادی‌خواهانه که اساس آن را نافرمانی‌های مدنی و مقاومت‌های غیرخشونت‌بار شکل می‌داد، استقلال خویش را از امپراتوری استعماری «بریتانیای کبیر» به دست آورد. این پیروزی اما بهای سنگینی نیز داشت. انگلیس‌ها می‌خواستند در واقع با حمایت از طرح تجزیه شبه قاره به قلمرو مسلمانان و غیر مسلمانان، انتقام شکست در مبارزات مدنی را از گاندی و آزادی‌خواهان هندوستانی بگیرند. آزادی و تجزیه برای شبه قاره، همزمان روی داد و در ۱۵اگست ۱۹۴۷ جواهر لعل نهرو اولین نخست وزیر پس از استقلال، بیرق ملی این کشور را بر فراز «لاهورگیت» در ریدفورد دهلی بلند کرد. بر پایه‌ی همین سنت، همه ساله پرچم این کشور در چنین روزی در همان جایگاه بر افراشته می‌شود.
۶۸ سال ایستادن با اتکا به توانایی‌های فردی برای هندوستانی‌ها، توام با دست‌آوردها و دشواری‌هایی بوده است. هنوز این کشور با چالش‌های فراوانی دست و پنجه نرم می‌کند. جوانان این کشور از دولت جدیدشان انتظارهای زیادی داشتند که هنوز به طور کامل به آن‌ها رسیدگی نشده‌است و از فسادگسترده و بی‌کاری رنج می‌برند. زنان در این کشور هنوز قربانی رسوم و عنعنات اند و خشونت بالای زنان از رایج‌ترین نوع خشونت در هند شناخته می‌شود. هر چند صدها هزار انسان در نتیجه اعمال سیاست‌های فقرزدایی از از زیر خط فقر بیرون آمده اند اما هنوز بر اساس « اهداف توسعه هزاره‌ی سازمان ملل متحد» نزدیک به یک ملیارد انسان در هند در زیر خط فقر زندگی می‌کنند.
عصر مودی؛ تغییر و امید
انتخابات ۲۰۱۴ نقطۀ عطفی در تاریخ معاصر هند بود. نتایج این انتخابات امیدهای زیادی را برای نسل جوان و زنان این کشور به بار آورد. یکی از ویژگی‌های این انتخابات روی‌کار آمدن اولین حزبی با به دست آوردن اکثریت مطلق کرسی‌های مجلس نمایندگان این کشور غیر از «گنگره ملی» بود. این درحالی‌ست که پس از ۱۹۸۴ هیچ حزبی در این کشور قادر به بدست آوردن اکثریت مطلق کرسی‌ها نبوده‌است.
همچنان انتخابات ۲۰۱۴ این کشور فاکتور مهم «رهبری» را سال‌ها پس از آخرین رهبر مردمی این کشور (اندرا گاندی) یک‌باردیگر روی صحنه آورد. ناراندرا مودی، نخست وزیر فعلی، از منظر ویژگی‌های رهبری و جذابیت‌های منحصر به فرد، در جلب آرای همگانی نقش بارزی داشت. براساس نظرسنجی‌های پس از رای‌دهی که توسط مرکز مطالعه کشورهای رو به انکشاف صورت گرفت، یک چهارم رای دهندگان گفته‌اند که اگر مودی نامزد این حزب نمی‌بود، هرگز به بی جی پی رای نمی‌دادند.
ویژ‌گی دیگری که این انتخابات را از انتخابات‌های پیشین متمایز می‌کرد، مطرح شدن مسایل اقتصادی و رسانیدن خدمات بهترعامه به‌صورت جدی در جریان مبارزات انتخاباتی مودی بود.
جوانان و زنان عمده‌ترین حامیان مودی در این انتخابات بودند. زنان در انتخابات‌های این کشور جمع بزرگی از رای دهندگان را تشکیل می‌دهند و حتا در انتخابات ۲۰۱۴ بیشتر از مردان به پای صندق‌های رای‌دهی رفتند.
وعده‌ها بزرگ، کار اندک
ظاهرا پس از یک سال و اندی حضور در اقتدار حکومتی، حزب «بی‌جی‌پی» به رهبری مودی نتوانسته است به وعده‌های خویش آن‌چنان که انتظار می‌رفت، عمل کند. مردم با آنچه در این یک سال و چند ماه انجام شده، خوش‌حال نیستند و از دل‌بستگی‌های‌شان به مودی کاسته شده‌است. دلایل این ناخشنودی‌ها هم روشن است. تلاش‌های مودی برای آوردن پول و سرمایه از طریق ترغیب شرکت‌های فراملیتی برای سرمایه‌گذاری موفق نبوده است. در بخش کارآفرینی، برای جوانان کاری نشده است. سطح فساد در دیوان‌ها و دفاتر دولتی کاهش نیافته است.
در امر مبارزه با فساد نیز به وعده‌ها عمل نشده‌است و فساد اداری هنوز هم در بسا ادارات این کشور بیداد می‌کند. «جان لاک پال» یا نهاد مستقل مبارزه بر ضد فساد که طی قطع‌نامه‌ای از طرف جامعه مدنی این کشور درخواست شده بود تا هنوز ایجاد نشده است. و حکومت این کشور به وعده‌اش وفا نمی‌کند. تشکیل کمیسیون‌های مبارزه با فساد اداری، کمیسیون عالی معلوماتی و کمیسیون عالی تفتیش، از برنامه‌های دولت حذف شده اند. در پروژه‌های بزرگ دیگرِ مودی از جمله محیط زیست که قرار بود از پاک‌سازی دریای گنگا آغاز شود، نیز پیشرفت چندانی دیده نمی‌شود.
مهم‌تر از همه پس از به قدرت رسیدن «BJP» بزرگ‌ترین چالش، ظهور و شدت‌گیری بیش از پیش بنیادگرایی و تضادهای مذهبی در این کشور است. مسلمان‌ها روز به روز علیه این حکومت تحریک می‌شوند و در صدد بدیل‌اند. «بی‌جی‌پی» هم در محدودۀ خطوط ملی‌گرایانۀ مذهبی حرکت می‌کند و بیشتر سبب تشدید این ناخوشنودی‌‌ها شده‌است. بیانیه‌های تنش‌آفرین بعضی از رهبران این حزب حتا از میان مقام‌های حکومتی و نمایندگان مردم یکی از عوامل بروز این تنش‌ها شمرده می‌شود. هدف قراردادن مسلمانان در این بیانیه‌ها و استفادۀ الفاظی همانند «گَرواپسی» یا بازگشت به خانه (تغییر مذهب و برگشت دوباره به هندوییزم) از عمل‌کردهای تنش‌زای رهبران این حزب است که باعث تحریک بیش از پیش بنیادگرایی در این کشور شده‌است. خشونت‌های تروریستی، جریان ناآرامی‌ها در کشمیر و بروز تنش‌های گروهی از چالش‌های دیگری‌ست که پس از روی‌کار آمدن «بی‌جی‌پی» بیشتر مایۀ نگرانی شده‌اند. هرچند مودی در ایتلافی با حزب «پی‌دی‌پی» که از احزاب پر طرفدار در جامو و کشمیر است، حکومت تشکیل داده است، اما دوام این ایتلاف با توجه به شکننده گی وضعیت در آن منطقه چندان متصور نیست.
سیاست خارجی، میدان پیروزی مودی
در چیدمان سیاست خارجی مودی دست‌آورد بیشتری دارد.
او نه تنها برای بهبود روابط اقتصادی-ـ سیاسی با کشورهای بزرگ اقتصادی دنیا چون ایالا‌ت‌متحده‌امریکا، چین و جاپان توجه کرد، بلکه برای تامین روابط گسترده با کشورهای منطقه نیز که اهمیت ژیوپولیتیکی برای این هند دارد وقت بیشتری گذاشت. امضای تفاهم‌نامه با بنگلادیش، دیدار از نیپال و تشکیل حکومت همنوا با حکومت هندوستان در سریلانکا از جمله این تلاش‌های بوده است.
رشد اقتصادی هند نیز پس از چند سال در واقع دوباره به میسر اصلی اش راه افتیده و آمار امیدوار کننده‌ای بین ۷ تا ۸ درصد رشد را نشان می‌دهد.
مودی و حزب ملی گرای او چهار سال دیگر فرصت دارند تا به وعده‌های مردمی پاسخ بگویند که صاحب نهادهای دموکراتیک اند و می‌توانند در پایان این دوره‌ی کار، سرنوشت او و حزب‌اش را با دادن رای دوباره و یا سلب اعتماد از حکومت فعلی روشن کنند. ساختارهای دموکراتیک هند و پایه‌های بزرگ‌ترین دموکراسی دنیا، اکنون بیشتر از هر زمانی مستحکم‌تر است و همچنان که دموکراسی هند ظرفیت گزینش و انتخاب دارد، ظرفیت بالقوه‌ای برای تعدیل نیز در خودش پرورده است. سیاست‌گران هندی این امر آفتابی و روشن را بیشتر از هر کسی به خوبی می‌دانند.