لی یون چاو، معاون رییس جمهور چین در رأس یک هیئت عالیرتبه دیروز وارد کابل شد و مورد استقبال سران حکومت وحدت ملی قرار گرفت. هیئت چینی در ارگ ریاست جمهوری سه تفاهمنامه را با حکومت وحدت ملی امضا کرد.
این قرارداد در بخشهای امنیت، ساختمان سازی و معارف بود که به امضای وزیر مالیه افغانستان و معاون وزارت تجارت چین رسید. برمبنای این تفاهمنامه چین چندین دستگاه کشف مواد انفجاری را در چند دروازه شهر کابل نصب خواهد کرد. اشرف غنی، در توضیح این تکنالوژی گفت: «قرار است این تکنالوژی در اختیار پولیس و امنیت ملی قرار بگیرد. این دستگاهها برای تلاشی و به منظور تحت تعقیب قرار دادن موترها استفاده خواهد شد.
دومین قرارداد در مورد ساختمان سازی است. چین تعهد کرده است تا ده هزار آپارتمان رهایشی را برای حکومت افغانستان بسازد. ارزش مجموعی این آپارتمانها 79 میلیون دالر محاسبه شده است. اشرف غنی گفت این آپارتمانها برای بازماندگان پولیس، اردو و امنیت ملی و متباقی آن را برای سایر کارمندان دولت توزیع خواهد کرد. سومین تفاهمنامه در بخش معارف به امضا رسید. چین قبلاً سه هزار بورسیه تحصیلی را به دولت افغانستان تعهد سپرده بود که در تفاهمنامه دیروز، 50 بورس را بر آن علاوه کرد.
نقش چین در منطقه رو به افزایش است. این کشور از نظر اقتصادی قدرت اول آسیا و دومین قدرت بزرگ اقتصادی جهان پس از آمریکا است.
افغانستان و چین، دو کشور همسایه اند که باهم مرز مشترک دارند. پیشینهی روابط افغانستان و چین به نیم قرن گذشته بر میگردد. در واقع این دو کشور روز گذشته از شصتمین سال روابط خود در کابل جشن گرفتند.
با توجه به جایگاه و نقش چین در تحولات منطقوی و جهانی، این کشور در چهارده سال گذشته آنگونه که باید، نقش فعالی را در افغانستان بازی نکرده است. با آنکه چین از حامیان حکومت پیشین بود و نظام کابل را به نفع خود میدید اما میزان کمکهای این کشور کمتر از نقش پر منفعت این کشور در افغانستان بوده است.
چین در چهارده سال گذشته بالغ بر سه صد میلیون دالر در افغانستان مصرف کرده و از مجموع سه هزار کارمند دولتی را که تعهد به آموزش آن داده بود، تنها یک هزار نفر را آموزش داده است.
چین یکی از کشورهای است که چشم به استخراج منابع طبیعی افغانستان دوخته و در طی سالهای اخیر در قسمت استخراج نفت و مس عینک در افغانستان سرمایهگذاری کرده است. شركت ملی نفت چین حفاری و استخراج نفت و گاز طبیعی ولایات فاریاب و سرپل را به دست آورد و یک شرکت صنتعی چینی مس عینک ولایت لوگر را استخراج میکند.
در کنار مبادلات تجارتی افغانستان و چین، پکن مدام از رشد و تولید یا قاچاق مواد مخدر در افغانستان اظهار نگرانی کرده است. اما وجه مشترک چین با افغانستان از نظر سیاسی، شورشیان طالب مربوط به افغانستان و مسلمانان اویغور چین است. اویغورها از تجزیه طلبان چین محسوب میشوند و مقامات چین همیشه مدعی هستند که این گروه شورشی با استفاده از طالبان و مناطق ناامن تحت کنترل این گروه در افغانستان، برای پکن مزاحمت خلق میکنند.
افغانستان در چهارده سال اخیر با طالبان دست و پنجه نرم کرده است و چین با اویغورها. این دو گروه میان افغانستان، پاکستان و چین خط ارتباطی برقرار کرده و توانستهاند یک شبکه گسترده را برای شان ایجاد کنند. با توجه به نقش و نفوذ چین بر پاکستان، افغانستان و چین میتوانند برای یک هدف مشترک که عبارت از سرکوب گروه شورشیان است، پاکستان را تحت فشار قرار دهد. چین در ماههای اخیر میزبان نشست گفتوگو میان حکومت افغانستان، پاکستان و طالبان بود.
چین در پی اهداف خود در افغانستان است. بهرهبرداری از منابع طبیعی افغانستان، جلوگیری از رشد شورشیهای این کشور، بر علاوه منافع تجارتی از مهمترین اهداف چین در افغانستان به شمار میرود. حکومت افغانستان میتواند از چین به عنوان یک عامل فشار بالای پاکستان بهره ببرد.