گروگانگیریهای اخیر در شاهراه شمال، پایتختنشینان معترض را به خیابانها آورد. دیروز (جمعه) معترضان در یک راهپیمایی مسالمتآمیز، بهدلیل ناامنیها، بیتوجهی حکومت و تکرار گروگانگیری در کشور، دست به تظاهرات زدند. معترضان با سردادن شعارها، خواستار پایان دادن به گروگانگیری شدند و از حکومت خواستند تا عاملان این رویدادها را مجازات کند.
در اوایل ماه جوزا، طالبان در حدود دوصد تن از مسافرین شاهراه شمال را در قندوز به گروگان گرفتند و شماری از مسافرین را به قتل رساندند. یک هفته بعد، رویداد مشابه در قندوز اتفاق افتاد و طالبان بار دیگر مسافرین یک بس را به گروگان گرفتند. در همینحال، در 18 جوزا، فرمانده ولایت غزنی از کشته شدن 12 تن از شهروندان کشور توسط طالبان خبر داد و گفت، افراد طالبان مردم را از موترها پیاده و سپس آنها را تیرباران کرده است.
معترضان دیروز که تحت عنوان «رستاخیز دادخواهی» این راهپیمایی را برگزار کرده بودند، در قطعنامهیشان گفتند که تأمین امنیت جان و مال شهروندان مسئولیت حکومت است اما حکومت وحدت ملی نهتنها نتوانسته است مسئولیتهایش را به درستی انجام دهد بلکه در برابر جنایات تروریستها صرفا به یک محکوم کردن بسنده میکند. معترضان خواهان رهایی گروگانها از قید طالبان شدند، مسئولین دولتی که در این راستا غفلت و کارشکنی کردهاند باید از وظایفشان برکنار شوند و مورد پیگرد قانونی قرار بگیرند.
ارگ ریاستجمهوری پس از نشر اخبار گروگانگیری در شمال، به این وقایع واکنش نشان داد و گفت: «آدمرباییهای طالبان در شاهراههای افغانستان انگیزهی قومی دارد و به هدف دامن زدن به اختلافات قومی در این کشور انجام میشود.» مسالهی قومیت در قطعنامهی تظاهرکنندگان هم بازتاب یافته است: گروگانگیری شهروندان در شاهراههای کشور، زیر نام طالب، صورت قومی بهخود گرفته است و اگر این روند ادامه پیدا کند، مردم مجبورند دست به عمل بالمثل زده، مکانهای امن طالبان را نابود سازند.
بهرغم آنکه تظاهرات از سوی مردم بهصورت آرام و مسالمتآمیز برگزار شد اما پولیس با ایجاد مانع بر سر راه تظاهرکنندگان با مردم درگیر شدند که در نتیجهی آن چند نفر توسط پولیس زخمی شدند.
از زمان شکلگیری حکومت وحدت ملی، طالبان گروگانگیری را بهمثابه روشی تازه بهمنظور ایجاد رعب و وحشت در جامعه و تحت فشار قرار دادن حکومت به کار بستهاند. طالبان در کنار نبرد با نیروهای امنیتی، توانستهاند از این طریق و با کشتن افراد بیگناه موجودیتشان را بهعنوان یک تهدید به رخ حکومت بکشد. با آنکه نقاط خطر و مناطقی که احتمال گروگانگیری توسط طالبان وجود دارد، اما حکومت در امر تأمین امنیت ناکام بوده است. سال گذشته چندین خانواده بهدلیل اسارت اعضای خانوادهیشان بهدست طالبان، در پارک زرنگار ماهها خیمه بر پا کردند و دست به تحصن زدند. نتیجه نداد. پس از آن، هفت تن از باشندگان غزنی پس از اسارت بهصورت فجیع کشته شدند. تا هنوز اما عاملان هیچیک از گروگانگیریها دستگیر نشده و مورد بازپرس قرار نگرفتهاند.
از میان دهها مورد که به قومیت پیوند خورده است، گروگانگیری اما به مسالهی داغ قومیت دامن زده است. افغانستان جامعهی چندقومی است؛ امری که چالشهای زیادی را خلق کرده است. باوجودی که حکومت به حساسیت قومی بودن گروگانگیری اذعان میدارد اما کمتر نشانهیی وجود دارد که نشان بدهد حکومت در پی مهار آن برآمده باشد. گروگانگیری که به نگرانی عمدهی امروز جامعه بدل شده است چه دلیل قومی داشته باشد یا امنیتی، واقعیت این است که تأمین امنیت از وظایف حکومت است. الزامی نیست که مردم به خیابانها بریزند تا حکومت متوجه وظایف خود شود. حکومت نباید اجازه بدهد طالبان با استفاده از گروگانگیری میان مردم و حکومت فاصله ایجاد کنند و تنشهای قومی را افزایش دهند. زیرا در جامعهیی که ذهنها هنوز از چنگ نگاههای قومی و فروکاستگرایانه رهایی نیافتهاند، قومیت ظرفیت خلق هرگونه فاجعه را دارد.