منابع معتبر می‌گویند یک دیپلمات امریکایی در این مذاکره حضور داشت، مذاکره‌یی که در نوع خود پس از متوقف شدن روند گفت‌وگو با میانجی‌گری پاکستان، اولین مذاکره به‌شمار می‌رود.
طالبان و نمایندگان دولت افغانستان گفت‌وگوهای سری را در قطر از سر گرفته‌اند، منابع معتبر شورشیان و دولت افغانستان این موضوع را تایید کرده‌اند. در جلسه‌هایی که در ماه‌های سپتمبر و اکتبر امسال برگزار شد ملا عبدالمنان آخند برادر ملا عمر رهبر سابق گروه طالبان شرکت داشت. این دور گفت‌وگوها اولین مذاکره‌یی است که پس از متوقف شدن گفت‌وگوها با میانجی‌گری پاکستان، برگزار شده است، مذاکرات قبلی زمانی متوقف شد که پهپادهای امریکایی ملااختر منصور را به قتل رساند.
شهر دوحه از سال 2013، زمانی که طالبان اجازه یافتند تا دفتر رسمی خود را در قطر ایجاد کنند، مرکز دیپلماسی طالبان بوده است. هر چند این ابتکار عمل یکی از چندین تلاش‌ها برای شروع روند صلح در افغانستان بود، اما با شکایت دولت افغانستان به ثمر ننشست.
یک منبع طالبان گفت، ملا یعقوب فرزند ملا عمر قرار است به‌زودی به گروه دوحه بپیوندد، حرکتی که منجر به تقویت بیشتر دفتر سیاسی طالبان خواهد شد. به گفته‌ی یک عضو شورای رهبری طالبان موسوم به شورای کویته، هیچ مقام پاکستانی در گفت‌وگوهایی که در ماه‌های سپتمبر و اکتبر برگزار شد، شرکت نداشتند. او گفت، اسلام‌آباد نفوذ سنتی خود را بر این جنبش تا حدود زیادی از دست داده است. جنبشی که اسلام‌آباد، از زمان افزایش قدرتش در افغانستان در سال‌های میانی دهه‌ی 1990 با آن در ارتباط بوده است. به گفته‌ی یک مقام طالبان، یک دیپلمات ارشد امریکایی در جلسه‌ی قطر حضور داشت، اما سفارت ایالات متحده در افغانستان از اظهارنظر در مورد این ادعا خودداری کرد.
این مقام طالبان گفت که جلسه‌ی اول «مثبت بود و در یک فضای آزاد برگزار شد.»، جلسه‌یی که در آن ملا منان آخند روبه‌روی معصوم استانکزی رییس امنیت ملی افغانستان نشست. با وجود نبرد میان شورشیان و دولت افغانستان، نشست دوم در اوایل ماه اکتبر برگزار شد.
طالبان به‌تازگی وارد شهر قندوز شدند و برای بار دوم لشکرگاه، مرکز ولایت هلمند را به‌صورت جدی با سقوط مواجه ساختند. با وجود خشونت‌های دوام‌دار، کابل تاکنون به تلاش‌های خود برای یافتن یک راه‌حل سیاسی برای پایان دادن به خصومت‌ها متعهد مانده است. افغانستان در اواخر ماه گذشته تفاهم‌نامه‌ی صلح را با گلبدین حکمت‌یار، جنگ‌سالار اسلام‌گرا نهایی ساخت، او بیشتر از یک دهه علیه رژیم مورد حمایت امریکا جنگیده بود.
هرچند یک مقام افغان تایید کرد که استانکزی یکبار به قطر سفر کرده است، اما سخن‌گوی اشرف غنی و اسماعیل قاسم‌یار یکی از اعضای شورای عالی صلح در این مورد اظهار بی‌خبری کردند. به گفته‌ی عضو شورای قطر، با توجه به بی‌میلی طولانی‌مدت طالبان به گفت‌وگوی مستقیم با دولت افغانستان، که از سوی طالبان «دولت دست‌نشانده» خوانده می‌شود، حضور نماینده‌ی امریکا این جلسه را ممکن ساخت. او گفت: «طالبان به این باوراند که مسأله‌ی افغانستان مایه‌ی اختلاف هم با دولت افغانستان و هم با ایالات متحده است. اگر هر سه طرف بتوانند نشست‌های اولیه را برگزار کنند، این می‌تواند برای تحولات مثبت بیشتر پایگاه قوی ایجاد کند.» او گفت ملا آخند «به‌صورت ویژه از سوی شورای رهبری طالبان به دوحه اعزام شد»، تا تاکیدی باشد بر اهمیت این گفت‌وگو. این مقام طالبان گفت: «حضور او [ملا منان آخند] گفت‌وگوها را بیشتر برجسته ساخت و نشان می‌دهد که بخش‌های نظامی و سیاسی طالبان هم‌نظراند.»
جنبش طالبان مدت‌هاست که در مورد گفت‌وگوهای صلح میان فرماندهان جنگ طلب و تعدادی از اعضای رهبری آن که در پاکستان مستقر است و طرفدار گفت‌وگوی میباشد، تقسیم شده است. تلاش‌های گذشته برای یافتن یک راه سیاسی که به درگیری پایان دهد، به شکست انجامید. یک مقام امنیتی غربی گفت که حملات اخیر طالبان علیه مراکز ولایت‌ها «نشانه‌ی محکمی بود مبنی بر این‌که شورشیان می‌خواهند بدون در نظر داشت موضوع سیاسی، استراتژی نظامی را دنبال کنند. اما ما نکته‌ها و حرف‌های چهره‌های مختلف در رهبری طالبان را که می‌خواهند گفت‌وگو کنند، نیز می‌شنویم.»
آخرین نشست میان دو طرف در ماه جولای 2015 در میوری (Murree) پاکستان برگزارشد که در آن مقامات امریکایی و پاکستانی نیز حضور داشتند. اما پاکستان، بعد از مرگ منصور قادر به هماهنگ‌سازی نشست‌های بیشتر نشده است.
یکی از دستیاران نزدیک اشرف غنی رییس‌جمهور افغانستان گفت که طالبان و دولت افغانستان هر دو عمیقا از رفتار پاکستان سرخورده شده‌اند. او گفت: «پاکستان با دولت افغانستان معامله‌ی دورویه و ریاکارانه انجام می‌داد. فکر نمی‌کنیم دیگر نیازی به پاکستان داشته باشیم و طالبان نیز چنین فکر می‌کنند.»
غنی به این امید به دولت پاکستان متوسل شده بود تا این کشور از نفوذ خود بر طالبان استفاده کند و بر آن‌ها برای پیوستن به گفت‌وگوهای صلح و کم‌کردن حملات‌شان فشار بیاورد؛ اما نتیجه‌ی آن تنها افزایش خشونت‌ها شد. یک مقام غربی در کابل گفت که موج دست‌گیری مقامات ارشد طالبان توسط نیروهای امنیتی پاکستان نشان می‌دهد که سازمان اطلاعاتی این کشور تلاش می‌کند تا «روند [گفت‌وگوی صلح] را دوباره تحت کنترل خود درآورد.»
هدف دست‌گیری‌ها مقامات تحت رهبری ملا هیبت‌الله آخندزاده رهبر جدید طالبان بوده است که در ماه می به رهبری طالبان برگزیده شد. تازه‌ترین دست‌گیری در 8 اکتوبر انجام شد که طی آن ملا احمدالله نانی در کویته ربوده شد. نانی مسئولیت مالی این گروه را به عهده داشت. یک رهبر ارشد طالبان گفت: «ملا نانی در حال رفتن به مسجدی در نزدیکی خانه‌اش بود که مردان نقاب‌پوش با یونیفورم نظامی، او را دست‌گیر کرده و با خود بردند.»
نانی مثل دیگر رهبران طالبان در حومه‌ی شهر کویته مرکز بلوچستان آزادانه زندگی می‌کرد. ملا صمد ثانی عضو کمیته‌ی مالی و جذب کمک برای طالبان در اواخر ماه اگست، در یک مدرسه‌ی دینی که خود در کویته راه‌اندازی کرده، ربوده شد. ثانی در دهه‌ی 1990 در دوران حکومت طالبان به‌عنوان فرمانده پولیس قندهار خدمت می‌کرد.
دستیار نزدیک رییس‌جمهور غنی گفت: «رهبران طالبان که به‌تازگی دست‌گیر شدند از حامیان ملا منصوراند. آن‌ها گمان می‌کنند که پاکستان در قتل منصور دست داشته، به همین دلیل به پاکستان بی‌اعتمادند. [به نظر پاکستان] واکنش منطقی این است که آن‌ها را کنار بزند و کم‌اهمیت کند و به جای آن‌ها از کسانی حمایت کند که مستقیما تحت فرمانش هستند.» یک مقام اطلاعاتی پاکستان گفت که او نمی‌تواند در مورد دستگیر‌های اخیر اظهارنظر کند.
گاردین/ جو بون، سانی انجل راسمون و سمیع یوسف‌زی
ترجمه: علی احمدی