افغانستان، متحد کلیدی امریکا در جنگ با تروریزم، روز چهارشنبه با حمله‌ی وقیحانه‌ی دیگری به لرزه درآمد، اما این بار داعش مسئولیت حمله را به عهده گرفت. افراد مسلح که لباس داکتران را به تن داشتند، با نفوذ و حمله در داخل یک شفاخانه‌ی نظامی در کابل پایتخت آن کشور، دست‌کم 49 نفر را کشتند و ده‌ها دیگر نیز مجروح شدند.
اگر داعش مسئول این حمله باشد، این یکی از بی‌شرمانه‌ترین و مرگبارترین حمله‌ی این گروه در افغانستان است. این همچنین برای امریکا که پس از کاهش سربازان خود سرگرم آموزش نیروهای امنیتی افغانستان بوده است، یک شکست تلقی می‌شود.
خروج نیروهای امریکایی سال گذشته متوقف شد، اما بعد از پانزده سال‌ونیم جنگ که 2377 سرباز امریکایی کشته شدند و صدها میلیارد دالر به مصرف رسید، آن‌جا نگرانی‌های روزافزونی وجود دارند مبنی بر این‌که وضعیت امنیتی در افغانستان رو به وخامت است و این، سوال‌ها در مورد برنامه‌ی اداره‌ی رئیس‌جمهور دونالد ترامپ را بیشتر می‌کند.
قصر سفید روز پنج‌شنبه اعلام کرد که سرگرم بازبینی پالیسی ایالات متحده در افغانستان میباشد. اما گزینه‌های اداره‌ی ترامپ چیست و آیا این به معنای آن خواهد بود که سربازان بیشتری به جنگ فرستاده خواهند شد؟
در افغانستان چه می‌گذرد؟
در حال حاضر ایالات متحده 8450 سرباز در افغانستان دارد که روی آموزش نیروهای امنیتی افغان برای مقابله با طالبان تمرکز دارند. در حدود 2000 نفر از این سربازان متعلق به ماموریت مبارزه با تروریزم و هدف قرار دادن القاعده و داعش هستند. نبرد در برابر چندین دشمن، نیروهای امنیتی افغان را پراکنده کرده و باعث شده است آنان تلفات سنگینی را از زمان عهده دار شدن رهبری جنگ متقبل شوند.
تابستان گذشته، رئیس‌جمهور اوباما اختیارات گسترده‌تری به نیروهای امریکایی داد که به آنان اجازه می‌دهد از حملات تهاجمی نیروهای افغان به‌شمول همراهی آنان در ماموریت‌ها و راه‌اندازی حملات هوایی، حمایت کنند.
آن تلاش‌ها متمرکز بر [مبارزه با] طالبان بود که هنوز به‌عنوان بزرگترین تهدید برای امنیت کشور می‌باشند. بازرس ویژه‌ی امریکا برای بازسازی افغانستان در ماه جنوری گزارش داد که طالبان و گروه‌های شورشی همانند آن ولسوالی‌هایی را که در آن 36.5 درصد افغان‌ها زندگی می‌کنند، در کنترل دارند و یا برای کنترل آن رقابت دارند. این رقم، 15 درصد افزایش را در مقایسه با نوامبر سال 2015 نشان می‌دهد.
جنرال جان نیکلسون فرمانده ارشد نیروهای امریکایی در افغانستان ماه گذشته در کانگرس گفت که «ما در بن‌بست هستیم» و درخواست فرستادن «چندهزار» سرباز دیگر برای آموزش و کمک به نیروهای امنیتی افغان کرد.
طالبان همچنان امریکایی‌ها را به گونه‌ی مستقیم تهدید می‌کنند، زمانی که در نوامبر گذشته دو عضو خدمات نیروهای امریکایی و دو پیمان‌کار آنان را در انفجار یک بمب در میدان نظامی بگرام به قتل رساندند.
اما حتا پیش از حمله‌ی مرگبار روز چهارشنبه، مقام‌های افغان هشدار می‌دادند که شاخه‌ی خراسان داعش؛ گروهی که در افغانستان و پاکستان فعالیت دارند، در حال افزایش ظرفیت خود برای حمله است. این پیچیدگی تهدیدات تروریستی را که در آن اغلباً تغییر وفاداری شبه‌نظامیان اتفاق می‌افتد، بازتاب می‌دهد.
حمدالله محب سفیر افغانستان در امریکا گفت: «تمام ناامنی‌ها ما را نگران می‌کنند- هر گروه جدید- چه آن‌ها یک گروه قدیمی باشند و یا پرچم خود را تغییر دهند و خود را با نام متفاوت و یا وفاداری متفاوت مطرح کنند- چیزی که برای ما مهم است اینست که ما می‌خواهیم تمام گروه‌های تروریستی را در افغانستان نابود کنیم».
مقام‌های امریکایی و کارشناسان برخی از این نگرانی‌ها را مطرح می‌کنند، هرچند که آن‌ها می‌گویند پیشرفت‌هایی در برابر عناصر وابسته به داعش صورت گرفته است. نیکلسون در دسامبر سال گذشته گزارش داد که تقریباً یک سوم جنگجویان وابسته به داعش به‌شمول 12 رهبر برجسته‌شان در افغانستان کشته شده‌اند.
مارک تونر سخنگوی وزارت خارجه گفت: «ما نگران هرجایی هستم که داعش در نظر دارند در آن جای پایی برای خود باز کنند» و تاکید کرد که: «برای همین برای ما خیلی مهم است تا به تلاش‌های خود برای ایجاد ثبات در افغانستان ادامه دهیم».
مایکل اوهانلون عضو ارشد انستیتوت بروکینگز، کسی که به‌شکل گسترده در مورد افغانستان نوشته است گفت: «من فکر نمی‌کنم ما تهدید را اساسا متفاوت از آن جایی که بود، باید ببینیم.، اما یکی از دلایلی که ما ضرورت داریم در آن‌جا بمانیم این است که {شرایط} بدتر نشود».
گزینه‌های ترامپ چیست؟
سان سپایسر سخنگوی کاخ سفید روز پنج‌شنبه اعلام کرد که اداره‌ی ترامپ در حال بررسی پالیسی خود در افغانستان، به‌شمول اعزام سربازان بیشتر به آن کشور است. او گفت: «ما در وسط یک بازبینی جامع در مورد پالیسی ما در افغانستان هستیم. ما با شرکای افغان خود و وزارت دفاع و فرماندهان کلیدی نظامی خود کار می‌کنیم تا رویکردی را ایجاد کنیم که با آن افغانستان را نشان دهیم که داعش را شکست دهد».
او از پاسخ به سوال‌ها در مورد افزایش احتمالی نیروها توسط پنتاگون، طفره رفت. اما فقط چند ساعت قبل فرمانده ستاد مرکزی فرماندهی امریکا پیشنهاد کرد که ارتش آن را توصیه خواهد کرد.
جنرال جوزف وتل گفت: «من باور دارم که این شامل نیروهای اضافی برای اطمینان از این‌که ما ماموریت مشاوره و کمک را به‌شکل موثر انجام می‌دهیم، خواهد بود».
حمدالله محب سفیر افغانستان در امریکا گفت که کشورش از افزایش سربازان استقبال خواهد کرد. اداره‌ی ترامپ تاحالا موافقت نکرده است که این کار را انجام دهد، اما در گذشته ترامپ احترام خود را به فرماندهان نظامی نشان داده است.
اسپایسر در 9 فبروری در مورد اعزام نیروهای جدید در افغانستان گفت: «من فکر می‌کنم رئیس‌جمهور به توصیه‌های جنرالان و و ماتیس وزیر دفاع توجه خواهد کرد».
افزایش در شمار سربازان در افغانستان و هزینه‌های بیشتر نظامی در آن‌جا می‌تواند بر هزینه‌های ادارات فدرال به‌خصوص وزارت خارجه و موسسه‌ی توسعه‌ی بین‌المللی ایالات متحده‌ی امریکا که گفته می‌شود با احتمال کاهش عمیق بودجه مواجه می‌شوند، باشد. این امر نگرانی‌های جداگانه‌یی را در مورد کاهش احتمالی کمک‌های امریکا برای تقویت نهادهای حکومتی در افغانستان و جامعه‌ی مدنی به‌وجود آورده است.
وزارت امور خارجه هرگونه کاهش احتمالی را توصیه نخواهد کرد. تونر گفت: «در آغاز کار اداره‌ی جدید، ما به دنبال بررسی گسترده‌ی سیاست‌های جاری هستیم، اما اجازه دهید که تاکید کنم تعهدات ما به افغانستان ثابت می‌ماند».
ترامپ در گذشته چه گفته است؟
افغانستان یک موضوع مهم برای ترامپ چه به‌عنوان رئیس جمهور و یا وقتی که او کاندید ریاست‌جمهوری بود، نبود. نه در سخنرانی قبولی کاندیداتوری‌اش در مجمع ملی جمهوری‌خواهان و نه هم در سخنرانی اخیرش در کانگرس، ترامپ به طولانی‌ترین جنگ جاری امریکا اشاره نکرد.
به‌عنوان رئیس‌جمهور یکبار به اشرف غنی رئیس‌جمهور افغانستان تماس گرفت و بعد از آن به خبرنگاران گفت: «من می‌خواهم بگویم که این شرایط سختی است، اما ما برخی کارها را در مورد آن انجام خواهیم داد.. ما به زودی بعضی اطلاعات کاملاً خوبی را به شما خواهیم داد».
آنچه که ما از مقام‌های اداره‌ی ترامپ در این هفته شنیدیم، در تقابل با گفته‌های ترامپ پیش از آغاز ریاست‌جمهوری بود.
ترامپ در سال 2013 تویت کرده بود: «بیایید از افغانستان خارج شویم. سربازان ما توسط افغان‌هایی کشته می‌شوند که ما آنان را آموزش می‌دهیم و میلیاردها دالر را آن‌جا مصرف می‌کنیم! ایالات متحده را دوباره بسازیم».
آن ایده مانوس‌تر شد زمانی که ترامپ در جریان کمپین خود ایالات متحده را برای «ضایع کردن» میلیاردها دالر در عراق و افغانستان به شدت مورد انتقاد قرار داد.
او در تجمع کلمبوس اوهایو در نوامبر 2015 گفت: «ما میلیاردها دالر در افغانستان و عراق مصرف کردیم. ما هیچ چیز نداریم، ما هیچ چیز نداریم».
او در جریان کمپین خود در ساحل ویرجینیا در سپتامبر 2016 گفت: «ما می‌خواهیم در افغانستان برویم، مکتب می‌سازیم، آن‌ها آن را منفجر می‌کنند. ما دوباره می‌خواهیم بسازیم، آن‌ها منفجر می‌کنند، ما می‌خواهیم برای بار سوم آن را بسازیم، هنوزهم به سختی وجود دارد». او افزود: «ما داریم چه‌کار می‌کنیم آن‌جا؟»
ترامپ همچنان در جریان کمپین‌های انتخاباتی گفت که او نیروهای امریکایی را به گونه‌ی کامل از افغانستان خارج نخواهد کرد. او در ماه مارچ گذشته گفت: «شما باید برای مدتی در افغانستان باقی بمانید، زیرا در حقیقت شما در پهلوی پاکستان که سلاح اتمی دارد هستید و ما باید آن را محافظت کنیم. سلاح‌های اتمی بازی را تغییر می‌دهد».
این پیام‌ها بسیاری از کارشناسان را دچار سردرگمی می‌کند.
بهارات گوپالاسوامی مدیر مرکز جنوب آسیا در شورای اتلانتیک می‌گوید: «اداره‌ی ترامپ هیچ پالیسی مشخصی را در مورد افغانستان بیان نکرده است. بزرگترین مشکلی که آن‌ها با آن مواجه می‌شوند این است که یک استدلال قانع‌کننده و منسجم که بتواند تعهدات امریکا در افغانستان و دکترین اول امریکا را وفق دهند، ایجاد کنند».
حالا که ترامپ در کاخ سفید میباشد، تنها یک شخص وجود دارد که لفاظی‌های کاندیداتوری رئیس‌جمهور را پالش دهد: تا حالا محب سفیر افغانستان در امریکا، گفت که او از آنچه از اداره‌ی جدید در مورد کشورش دیده است، ترغیب شده است.
او گفت: «آن‌ها مردد نیستند. آن تردیدی که من در اداره‌ی قبلی در جنگ علیه تروریزم و تعهدات آنان در این زمینه متوجه شدم، در اداره‌ی جدید وجود ندارد».
او افزود: «ما از آن استقبال می‌کنیم زیرا آنچه ما اکنون بیشتر بدان نیاز داریم روحیه‌ی برنده شدن است و روحیه‌یی که این منازعه را برای یکبار و همیشه پایان دهیم. ما نشانه‌های مثبت زیادی در این زمینه در اداره‌ی ترامپ داریم».