روز سه‌شنبه وزارت سرحدات و قبایل به طرحی اعتراض کرد که پاکستان آن را از یک ماه به این‌سو علنی کرده است. مبتنی بر این طرح، مناطق قبایلی مرزی موسوم به «فاتا» به ایالت خیبرپشتون‌خواه ادغام می‌شود. منازعه‌ی مرزی افغانستان و پاکستان، در وضعیتی که رابطه‌ی سیاسی دو کشور تیره است، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. تصمیم پاکستان و واکنش تند حکومت در کابل، موجب تشدید تنش‌ها می‌شود و مایه‌ی نگرانی است.
به‌رغم آن‌که رییس‌جمهور غنی در ابتدای روی کار آمدن حکومت وحدت ملی تلاش کرد که جنگ اعلام‌ناشده‌‌ی پاکستان و افغانستان را به مسیر آشتی هدایت کند، اما شکست روند مصالحه با طالبان، توافق مقطعی اسلام‌آباد و کابل را نیز پایان داد. به‌دنبال آن، هند به افغانستان نزدیک‌تر شد. کمک‌های اقتصادی، نظامی و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مشترک ترانزیتی و بند برق سلما سبب شد که کابل با شتاب بیشتری به هند مراجعه کند. کشوری که با پاکستان جنگ ناتمام کشمیر را دارد و رقابت بی‌پایان سیاسی و نظامی. در این وضعیت، حملات انتحاری در پشاور و سند نیز سبب شد که پاکستان انگشت اتهامش به سمت افغانستان نشانه برود.
در ادامه‌ی افزایش تنش‌ها میان دو کشور، احضار سفرا و تبادل فهرست نام‌های تروریست‌ها دو کشور را تا آستانه‌ی جنگ لفظی به پیش رانده است. انتقادهای رییس‌جمهور غنی و مشاور امنیت ملی او در هند نیز اشاره به این واقعیت دارد. تصمیم پاکستان مبنی بر ادغام بخش‌های قبایلی مرزی با ایالت خیبرپشتون‌خواه نیز در همین راستا قابل درک است. حالا که حکومت نیز به‌نحوی نسبت به این تصمیم اعتراض کرده است، به نظر می‌رسد تنش‌ها به نقطه‌ی عزیمت مخالفت دو کشور نزدیک شده است. خط دیورند، مسأله‌ی اصلی کابل و اسلام‌آباد است و تنش‌های هر دو کشور نیز بر محور آن می‌چرخد. پاکستان در یک استراتژی قطعی و تغییرناپذیر، در چهار دهه‌ی اخیر تلاش کرده که به دامنه‌ی نفوذ و تسلطش بر افغانستان بیفزاید.
هر دو کشور برای این مخالفت‌ها به استدلال مشترکی تکیه می‌کنند: احترام به اراده‌ی مردم. اما تاکنون کسی از باشندگان دو طرف خط دیورند نپرسیده که دوست دارند به کدام طرف مدغم شوند. تاکنون از نگاه رسمی، پاکستان بر این مناطق کنترل داشته و فراتر از آن، گهگاهی از خط دیورند نیز نیروهای مرزی‌اش عبور کرده‌اند. حضور واقعی مستقل افغانستان پس از تأسیس دولت مدرن در عصر عبدالرحمان تاکنون تا خط دیورند بوده است. با این حال، نمی‌شود با تکیه بر این واقعیت، استدلال کرد که مسأله‌ی خط دیورند پایان یافته است. چنانچه هر دو کشور در ظاهر به خواست مردم این مناطق اشاره می‌کنند، به نظر می‌رسد راه‌حل نهایی و تعیین‌کننده نیز برگزاری همه‌پرسی در دو سوی خط دیورند برای پایان دادن به منازعه‌ی مرزی است. این همه‌پرسی می‌تواند از سوی سازمان ملل متحد یا یک نهاد مورد توافق دو کشور برگزار شود.
جنجال مرزی افغانستان و پاکستان، طولانی‌ترین کشمکش سیاسی افغانستان با یک کشور همسایه‌اش است. جدالی که نه منتج به هدف مورد نظر دولت افغانستان شده و نه قادر به تضمین هیچ منفعتی بوده است. آنچه از منازعه باقی مانده، بدگمانی، دخالت در امنیت ملی و هزینه‌ی سیاسی بوده است. بخشی از بی‌ثباتی پایان‌ناپذیر افغانستان ریشه در همین منازعه دارد. به نظر می‌رسد، زمان آن رسیده است که دولت افغانستان تلاش کند تا راه‌حل این منازعه به باشندگان اطراف خط دیورند سپرده شود و به نظر آن‌ها حرمت گذاشته شود.
