براساس«طرح تنظیم کسبوکار در مرحله اوج فلاکت کرونا» کمیتهی ملی مبارزه با ویروس کرونا به رستورانها و کافهها تنها اجازه داده است که برای مشتریان غذا انتقال دهند. سرویس غذا در داخل رستورانها ممنوع است. اینروزها در هرات شماری زیادی از رستورانها برای مشتریان خود خلاف طرح تنظیم کسبوکار در مرحله «فلاکت» در داخل خدمات ارائه میکنند. مسئولان برخی از این رستورانها ضمن تأیید این موضوع میگویند برای اینکه پولیس و کارمندان شهرداری مانع کارشان نشود، از رستورانها پول میگیرند.
رستورانهایی که باز است و مالکان آنها به اطلاعات روز تأیید کرده که در داخل به مشتریان خود غذا میدهند و به مأموران شهرداری و پولیس پول میدهند، در چندقدمی ساختمان ولایت هرات قرار دارد.
مسعود قربانی، مدیرمسئول «دنیای کباب» مدعی است که پولیس و کارمندان شهرداری پس از آمدن مشتریان به رستوران و هنگام خوردن غذا، برای دریافت پول و غذا مراجعه میکنند و آنان مجبور هستند که باج بپردازند: «از حوزه امنیتی و حوزه شهرداری به بهانه اینکه قرنطین است و شما نفر روی تختها نشانید، از ما پول طلب میکنند و ما هم برای ادامه کارخود پول میدهیم.»
او میافزاید که پرداخت پول به مأموران پولیس به کاروبار آنان آسیب جدی میزند: «تختهای رستورانها 12 متر و 4 متر است و ما روی هر تخت بهدلیل کرونا تنها دو نفر مینشانیم، یا پولیس و آمران ناحیه چهارم شهرداری، یا از ما پول و یا غذا طلب میکنند، تا مشتریان از رستوران بیرون نکنند.» این مالک رستوران میگوید: «چاشت ساعت 12 رستوران ما شلوغ است و ما برای اینکه مشتریهای ما دیق نشود، هرچه خواسته باشند برایشان میدهیم.»
مرتضی حسنزاده، یکی دیگر از مسئولان رستورانهای گرده پارک هرات است. او در صحبت با روزنامه اطلاعات روز، خواستار پایان باجطلبی پولیس است: «پولیس اینجا [گرده پارک ترقی] زحمت میکشد و گزمه میکند از دولت معاش میگیرد. اگر پولیس معاش نمیگیرد، از دکانداران پول بگیرد و اگر معاش میگیرد باید به همان معاش خود پایبند باشد و طبق قانون هدایت بدهد.»
شماری از رستورانداران از ترس این که فشار بیشتر پولیس و کارمندان شهرداری افزایش پیدا کند، حاضر به مصاحبه نمیشوند.
رستورانداران همچنین مدعی هستند که جلیل احمد مجاهد، آمر ناحیه چهارم شهرداری هرات نیز از آنها به بهانههای مختلف پول دریافت میکند. اما آقای مجاهد در صحبت با روزنامه اطلاعات روز، این ادعاها را بیاساس میداند: «هر رستورانی یک روپیه پول برای من و یک مأمور تحت امر من داده باشد، من حاضر به پاسخگویی هستم. ما یک روپیه پول از رستورانهای گرده پارک دریافت نکردهایم. پولیس را من تضمین نمیکنم و شاید پول بگیرد.»
پولیس باجگیری را رد میکند
پولیس هرات اطمینان میدهد که از روند مسدودبودن رستورانها نظارت جدی میکند و به هیچ عنوان اجازه سرویسدهی به مشتریان این رستورانها نمیدهد.
عتیقالله وثیق، سرپرست سخنگوی پولیس هرات به روزنامه اطلاعات روز میگوید که همهروزه از روند مسدودبودن رستورانها نظارت میشود. او میافزاید که به هیچ عنوان نیروهای پولیس بهشمول حوزه چهار امنیتی از رستورانها پول یا غذا طلب نمیکنند.
اتاق پیشهوران و اصناف هرات، پرداخت پول از سوی مالکان رستورانها به پولیس و شهرداری را نه رد و نه هم تایید میکند. عبدالودود فیضزاده، رییس این اتاق به روزنامه اطلاعات روز میگوید که برخی از مالکان رستورانها ممکن است بهدلیل ادامه فعالیتشان پول بدهند: «یکبار مالکان رستورانهای گرده پارک بهدلیل ادعای اخاذی پولیس به اتاق پیشهوران و اصناف آمدند، اما وقتی آمر حوزه چهارم را خواستم، نتوانستند که ادعاهای خود را ثابت کنند.»
بر بنیاد آمار اتاق پیشهوران و اصناف هرات، 117 رستوران، 56 فستفود، و 82 هوتل و مسافرخانه در این ولایت فعالیت دارند.
برخی منابع معتبر به روزنامه اطلاعات روز میگویند که در هنگام قرنطین نیز شماری از رستورانها و شیریخ فروشیها در برابر پرداخت پول به فعالیتشان ادامه میدادند.
«رستورانها مسدود شوند»
شورای ولایتی هرات از تداوم فعالیت رستورانها همزمان با شیوع بیشتر کووید19 در این ولایت انتقاد میکند و از اداره محلی هرات و پولیس میخواهد که جلو سرویسدهی غذا در داخل این رستورانها را بگیرد.
سردار بهادری، عضو این شورا به روزنامه اطلاعات روز میگوید که با فعالیت رستورانها و ازدحام جمعیت، آمار مبتلایان به کرونا افزایش خواهد یافت: «در هرات مردم زیادی به کرونا مبتلا هستند و این ناتوانی حکومت را نشان میدهد که نمیتواند، رستورانها را بسته کند. این چی معنی میدهد وقتی که مردم به کرونا مبتلا میشوند، رستوران باز باشند.»
کمیته متشکل از ریاست صحت عامه، اتاق اصناف و پیشهوران، شهرداری با حمایت پولیس هرات از فعالیت رستورانها، تالارها، کافهها، جمنازیومها، حمامها و گیمنتها جلوگیری میکنند.
سید عبدالوحید قتالی، والی هرات میگوید که مکانهای زیادی در هرات مسدود شده است. او میافزاید که اگر سند دریافت باج و رشوت دریافت کنند، افراد فاسد را برکنار خواهند کرد.
عتیقالله وثیق، سرپرست سخنگوی پولیس هرات گفت که قبلا آمران حوزههای 12، 9، 8 و 5 از کارشان براساس لزومدید وزارت داخله برکنار شدهاند. اما شماری از این آمران پس از ادعاهای کسبهکاران در دوران قیود روزگردی در ماه حمل که پس از گرفتن پول، اجازه فعالیت را برایشان میدهد، برکنار شدهاند.
هفته گذشته اداره محلی هرات، اقدام به مسدودکردن تالارها، رستورانها، حمامها و کافهها کرده بود، اما انتقادهای مطرح میشود که با گذشت یک هفته، دوباره شماری از رستورانها و کافهها بازگشایی شده است.
مسئولان صحی هرات بر عدم برگزاری تجمعات و مکانهای مزدحم، بهدلیل بلند نرفتن آمار مبتلایان به کووید19 تأکید میکند.
آمار مبتلایان به کووید19 درهرات به بیش از چهارهزار تن رسیده است. این تنها آمار رسمی از مبتلایان به کووید19 است، اما شمار زیادی از مبتلایان به کووید19 بهدلیل پایین بودن ظرفیت تشخیص لابراتوار کرونا، آزمایش از آنها گرفته نشده است. پیشبینی میشود که شمار مبتلایان به مراتب بیشتر از آمار رسمی باشد.