در چهارمین روز مذاکرات صلح میان دولت افغانستان و گروه طالبان در دوحه، نتیجهی دو جلسه کار مشترک گروههای تماس دو طرف در مورد اصول مذاکرات صلح در یک نشست عمومی میان هیأت‌های مذاکرهکنندهی دولت و طالبان روی میز قرار گرفت. در این نشست دو طرف روی اکثر موارد اصول مذاکرات صلح توافق داشته‌‌‌‌اند و قرار است که بعد از نهایی‌‌‌‌‌کردن اصول مذاکرات، گروههای تماس روی اجندای مذاکرات بحث را شروع کنند. در عین حال، دو طرف همواره از نحوه‌ی پیشرفت مذاکرات ابراز خوشبینی کرده و روحیهی همدیگر را در مورد مذاکرات صلح مثبت ارزیابی میکنند.
عصر روز شنبه، 22 سنبله بعد از ختم مراسم افتتاحیه مذاکرات مستقیم میان دولت افغانستان و گروه طالبان در یکی از تالارهای هتل شرایتون در دوحه، اعضای دو هیأت برای اولین بار به‌صورت مستقیم پشت درهای بسته با هم صحبت کردند، معرفی شدند و در ختم این نشست که از آن به‌عنوان اولین نشست مستقیم میان دو هیأت یاد میشود، دو طرف یک تیم ده‌نفری شامل پنج نفر از هر طرف را به‌عنوان گروه تماس برگزیدند تا در مورد اصول و تقسیم‌اوقات مذاکرات با هم گفتوگو کنند.
به دنبال آن، گروههای تماس دو طرف در دو جلسه‌ی جداگانه که در روزهای گذشته (یک‌شنبه، 23 سنبله و دوشنبه، 24 سنبله) در هتل شرق، جایی که هردو هیأت در آن‌جا مستقرند، پشت درهای بسته روی «اصول رفتاری و تقسیم اوقات» مذاکرات بحث و گفتوگو کردند.
گروههای تماس دو طرف طی دو جلسه‌ی مشترک خویش توانستند مواردی را به‌عنوان اصول مذاکرات صلح آماده و روی آن توافق کنند. هرچند از جزئیات کامل اصول مذاکرات که از سوی گروههای تماس دو طرف آماده شده، اطلاعاتی در دست نیست اما چند مورد به‌عنوان مهم‌ترین اصل‌های مذاکرات صلح از جانب دو طرف مطرح و روی آن توافق شده است.
میان گروههای تماس دو طرف توافق شده که در جریان مذاکرات با حفظ احترام متقابل از الفاظ و سخن‌های پرخاش‌کننده و نیز حرف‌هایی که باعث دوری شده و آشتی‌‌‌‌جویانه نباشد، پرهیز شود. بحث دیگری که از سوی گروههای تماس به‌عنوان اصل مذاکرات روی آن توافق شده این است که فیصله‌‌‌‌های هیأت‌های دو طرف در جریان مذاکرات شکستانده نخواهد شد و روی یک موضوع بار دوم فیصله صورت نخواهد گرفت.
همچنان دو طرف توافق کردهاند در صورتی که در مواردی به بُن‌بست می‌رسند، مذاکرات میان دو هیأت متوقف شده و برای حل موضوع یک کمیسیون کوچک‌تر و ویژه‌ی مشترک تشکیل داده و روی موضوع اختلافی به‌صورت تخصصی بحث کرده و نتیجهی کار دوباره به نشست عمومی برده شود. ایجاد یک دارالانشای مشترک موضوع دیگری است که روی آن توافق صورت گرفته است.
میان دو طرف توافق شده است که مذاکرات را با صبر و تحمل ادامه داده و تا ختم آن هیچ طرفی از میز گفتوگوها خارج نشود.
موضوع‌های دیگری که در اصول مذاکرات توافق شده این است که در جریان گفت‌وگوهای صلح میان دو طرف باید نوبت سخنرانی رعایت شود، جلسه با تلاوت قران کریم آغاز و ختم شود، دو طرف در صحبت‌‌‌‌های همدیگر مداخله نکنند و در جلسه‌ها از موضوع بحث خارج نشود.
عصر روز گذشته (سه‌شنبه، 25 سنبله)، گروههای تماس مواردی را که به‌عنوان اصول مذاکرات روی آن توافق کردهاند، در یک نشست مشترک عمومی با حضور تمام اعضای هیأت مذاکرهکنندهی دو طرف مطرح کردند. در این نشست که از آن به‌عنوان دومین نشست عمومی میان دو هیأت یاد میشود، اصول مذاکرات مورد بحث قرار گرفته و به گروههای تماس وظیفه سپرده شده که هرچه زودتر اصلاحات نهایی را روی اصول مذاکرات اعمال کرده و تقسیم اوقات مذاکرات را مشخص کند تا بحث روی اجندای مذاکرات شروع شود.
سخن‌گویان دو هیأت در برگه تویترشان نگاشته‌‌‌‌اند که درباره‌ی اکثر موارد طرزالعمل یا اصول مذاکرات توافق نظر وجود دارد و بخش کمی آن هنوز باقی مانده است. به گفته‌ی آنان، در نشست امروز از هر دو هیأت، دو نفر برای ارتباط و تماس بین دو هیأت تعیین شده‌اند.
دو هیأت مذاکرهکننده قبل از آغاز گفتوگوها باید در مورد اصول مذاکرات، تقسیم‌اوقات گفتوگوها و اجندای مذاکرات به یک توافق مشترک دست یابد. در این میان دست‌یافتن به اصول مشترک مذاکرات مهم‌ترین بخش این مذاکرات به‌شمار میرود؛ چون به گفته‌ی دو طرف در این مذاکرات طرف سومی وجود ندارد که به‌عنوان تسهیل‌کننده عمل کند و پس از نهایی‌شدن اصول مذاکرات، گفت‌وگوهای صلح بر مبنای همین اصول مذاکرات پیش خواهد رفت.
احتمال آن میرود که امروز بحث روی اصول و تقسیم اوقات مذاکرات نهایی شده و به گفتوگو روی اجندای مذاکرات بپردازد.
خوشبینی‌‌‌‌ها از روند در دو طرف
اعضای هیأت مذاکرهکنندهی دو طرف در صحبت با رسانهها از تعهد خودشان برای آوردن صلح و روحیهی همکاری طرف مقابل سخن می‌‌‌‌گویند. آن‌ها می‌‌‌‌گویند که سر راه مذاکرات صلح سختی‌‌‌‌های وجود دارد اما تا هنوز با کدام چالش یا مانعی که بتواند روی مذاکرات تأثیر بگذارد، مواجه نشده‌‌‌‌اند. تا هنوز از سوی دو طرف خطوط سرخی مطرح نشده اما به‌صورت تلویحی گاهی در مورد خطوط سرخ رنگ‌باخته صحبت میشود.
حبیبه سرابی، عضو هیأت مذاکرهکنندهی دولت افغانستان با گروه طالبان در صحبت با اطلاعات روز میگوید که برخورد گروه طالبان نسبت به نشستهای گذشته که در مسکو و قطر برگزار شده بود، نرم‌‌‌‌تر است: «یک نوع بوی صلح به مشام می‌رسید. چون در نشستهای قبلی در مسکو یا دوحه وقتی سخنرانی می‌کردند، لحن صحبت و سخنرانی‌شان بسیار پرخاشگرانه بود اما این بار آرام‌‌‌‌تر بود.»
مولوی عطاالله لودین، عضو دیگری هیأت مذاکرهکننده دولت افغانستان در مورد روند جاری گفت‌وگوهای صلح خوشبین است و میگوید هنوز کدام عمل یا عکس‌العملی ندیده است که باعث توقف و اخلال مذاکرات صلح شود: «تا زمانی بدبین نمی‌‌‌‌شویم تا که در عمل نبینیم چیزی باعث تأخیر مذاکرات می‌‌‌‌گردد.»
در همین حال، مولوی عبدالسلام حنفی، عضو هیأت مذاکرهکننده گروه طالبان در صحبت با اطلاعات روز آغاز مذاکرات صلح میان دولت و طالبان را «شروع خوب» توصیف می‌‌‌‌کند و امیدوار است که در روزهای آینده هم مذاکرات با روحیهی مثبت پیش برود. آقای حنفی میگوید که با اخلاص کامل کار می‌‌‌‌کند تا در افغانستان صلح و آرامی برقرار شود. او میگوید مردم افغانستان منتظر صلح باشد.
در بیانیه‌ی دیروز عبدالحکیم حقانی، رییس هیأت مذاکرهکننده گروه طالبان هم آمده است که این مذاکرات فرصت خوبی است که دو طرف برای حل مشکلات 40 ساله افغانستان در یک فضای خوب صحبت میکنند. رییس هیأت طالبان همچنان گفته است: «امارت اسلامی با احترام اصل تفاهم متعهد است که به مشکلات که به‌دلیل اشغال پیش آمده در تفاهم مشترک با دیگر جهت‌‌‌‌های افغانی نقطهی پایان بگذارد.»
رییس هیأت طالبان همچنان گفته است همان گونه که به دیگران اجازه نمی‌‌‌‌دهد تا استقلال، ثبات و امنیت افغانستان را تهدید کند، به هیچ کسی اجازه نمی‌‌‌‌دهد که از خاک افغانستان به‌عنوان سنگر علیه ثبات و امنیت دیگران استفاده کند.
آقای حقانی همچنان گفته است که هویت اسلامی چیزی است که تمام افغان‌ها را در یک محور جمع کرده می‌‌‌‌تواند و آن‌ها متعهد است که روند صلح را در روشنایی ارشادات اسلامی به پیش ببرد. او گفته است که دو طرف باید در جریان مذاکرات از صبر و حوصله کار بگیرند و برای پیش‌‌‌‌برد مذاکرات باید منافع شخصی و حزبی کنار گذاشته شود: «افغان‌ها باید خودشان مشکل خود را حل کند. هیچ طرف خارجی نباید در امور افغان‌ها مداخله کند.»
در همین حال، عبدالمتین بیگ، عضو هیأت مذاکرهکنندهی دولت افغانستان با گروه طالبان میگوید که صلح باید برای مردم افغانستان یک فرصت نو را ایجاد کند و نباید مانع ایجاد شود: «صلح زمانی که برای یک قشر، یک طبقه و یک بخش افغانستان مانع ایجاد کند، صلح شده نمی‌تواند. چه [موانع] جنسیتی باشد، زبانی و یا مذهبی.»
شریفه زرمتی وردک، عضو هیأت مذاکرهکنندهی دولت افغانستان با گروه طالبان میگوید که در روند مذاکرات صلح دولت با طالبان تا آخرین لحظه از ارزش‌های چون حقوق زنان، حقوق بشر و… که در دو دهه‌ی اخیر به‌دست آمده، دفاع خواهد کرد.
با آن‌که خواست مردم افغانستان و شماری زیادی از کشورهای منطقه و جهان کاهش خشونت و آتشبس فوری است که در سایه‌ی آتشبس مذاکرات صلح ادامه یابد. اما طرف طالبان تا هنوز در مورد آتشبس پاسخ واضح نداده است، اما از گپ‌وگفت‌‌‌‌های‌شان طوری معلوم میشود تا مذاکرات به نتیجهی مشخص نرسد، از آتشبس خبری نیست.
در همین حال عبدالمتین بیگ در صحبت با اطلاعات روز میگوید که آتشبس یکی از خواست‌‌‌‌های اصلی هیأت مذاکرهکنندهی دولت افغانستان است که باید از نتیجهی مذاکرات به‌دست آید.