یافته‌های یک نظرسنجی نشان می‌دهد که برقراری آتش‌بس شرط موفقیت مذاکرات صلح دولت افغانستان با گروه طالبان است و اگر طالبان خشونت‌ها را کاهش ندهند و در مذاکرات صلح زیاده‌خواهی کنند، ممکن است مذاکرات با شکست مواجه شود.
«دیدگاه دانشجویان دانشگاه‌ها و مؤسسات تحصیلات عالی کابل در مورد صلح» عنوان نظرسنجی است که اخیرا از سوی مرکز تحقیقات دانشگاه خصوصی گوهرشاد انجام شده و امروز (۳۱ سنبله) که روز جهانی صلح است رونمایی شد.
از نظر اشتراک‌کنندگان این نظرسنجی، برقراری آتش‌بس شرط لازم موفقیت مذاکرات صلح است و بدون آتش‌بس، نتیجه‌بخش‌بودن مذاکرات با شک و تردید مواجه است. در عین حال دانشجویان بدون آتش‌بس هم به برقراری صلح اظهار خوش‌بینی کرده‌اند، ولی احتمال ناکامی مذاکرات صلح و حتا افزایش جنگ و خشونت در نبود یک آتش‌بس را به‌عنوان یک سناریوی خطرناک مطرح کرده‌اند.
هم‌زمان اشتراک‌کنندگان این نظرسنجی گفته‌اند که باید آتش‌بس سراسری، خلع سلاح جنگ‌جویان طالبان و محاکمه کسانی‌که در نبردهای حکومت و طالبان مرتکب جنایت جنگی شده‌اند، شامل موافقت‌نامه صلح شوند.
در این تحقیق آمده: «متخصصان «صلح‌سازی» توقف خشونت را یکی از مهم‌ترین اقدامات در راستای صلح‌سازی می‌دانند و بر لزوم برقراری آتش‌بس در طول مذاکرات صلح تأکید می‌کنند. به‌‌رغم اهمیت توقف جنگ در موفقیت گفت‌وگوهای صلح، یکی از چالش‌های مذاکره با طالبان در مورد صلح، اصرار آن‌ها بر انکار آتش‌بس در طول گفت‌وگوهای صلح است.»
رونمایی این نظرسنجی هم‌زمان است با روز جهانی صلح و ادامه مذاکرات مقدماتی هیأت‌های مذاکره‌کننده دولت افغانستان و گروه طالبان در دوحه قطر. امیدها بر این است که با آغاز رسمی مذاکرات صلح، آتش‌بس بشردوستانه یا دایمی در کشور برقرار شود. اما هم‌زمان با جریان مذاکرات در قطر، خشونت‌ها در روزهای پسین در افغانستان افزایش یافته و روز دوشنبه چندین ولایت افغانستان شاهد حملات طالبان و کشته‌شدن حدود ۳۰ تن از نیروهای امنیتی بود.
به مناسبت روز جهانی صلح هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) و نمایندگی اتحادیه اروپا در افغانستان از تشدید خشونت‌ها و افزایش تلفات غیرنظامیان ابراز نگرانی کرده‌اند. یوناما از طرف‌های درگیر خواسته که باید اقدامات فوری برای محافظت از غیرنظامیان و ایجاد فضای مساعد برای گفت‌وگوهای صلح دوحه انجام دهند. نمایندگی اتحادیه اروپا در افغانستان نیز گفته است که به‌شدت نگران افزایش خشونت‌ها و تلفات غیرنظامیان است. اتحادیه اروپا تلفات غیرنظامیان در نتیجه‌ی خشونت‌های جاری را «بی‌سابقه» عنوان کرده و از گروه طالبان خواسته است که خشونت‌ها را متوقف کرده و در اسرع وقت به آتش‌بس متعهد شوند. پیش‌تر زلمی خلیل‌زاد، نماینده‌ی ویژه‌ی وزارت خارجه‌ی امریکا برای صلح افغانستان نیز از تشدید خشونت‌ها در افغانستان ابراز نگرانی کرده و از طرف‌های درگیر خواسته بود که خشونت‌ها را به‌طور قابل ملاحظه کاهش دهند.
شورای عالی مصالحه‌ی ملی افغانستان نیز از طالبان می‌خواهد که به آتش‌بس تن دهد در اعلامیه‌ی این شورا به مناسبت روز جهانی صلح آمده است که: «هیأت جمهوری اسلامی افغانستان با اراده و نیت صلح به مذاکرات صلح حاضر شده است، توقع می‌رود که گروه طالبان نیز به فراخوان عدم خشونت و آتش‌بس در کشور لبیک گفته و برای یک آینده صلح‌آمیز دست یاری دهند.»
حمایت از نظام جمهوری
از سوی دیگر یافته‌های این نظرسنجی نشان می‌دهد که نسل تحصیل‌کرده افغانستان بر حفظ جمهوریت نظام سیاسی و ارزش‌های دموکراتیک و حقوق بشری که در قانون اساسی کشور گنجانده شده، اصرار دارند. اکثریت اشتراک‌کنندگان با ابطال قانون اساسی و ترتیب یک قانون اساسی جدید، تشکیل حکومت موقت و تشکیل امارت اسلامی در افغانستان مخالفت کرده‌اند. در نتیجه‌گیری این بخش در تحقیق آمده: «دلالت عملی آن برای شرکت‌کنندگان مذاکرات صلح این است، هر تصمیم‌گیری که نتیجه‌ی آن بازگشت دیکتاتوری و اقتدارگرایی در افغانستان باشد، مشروعیت حقوقی ندارد.»
پاسخ‌دهندگان ضمن حمایت از نظام جمهوری، واگذاری نهادهای امنیتی و دفاعی به طالبان در چارچوب شریک‌سازی آنان در قدرت را غیرقابل قبول عنوان کرده‌اند و بیش‌ترین مخالفت با واگذاری وزارت دفاع ملی به طالبان شده است. در تحقیق آمده که در مجموع از شریک‌سازی قدرت به‌صورت مستقیم در نهادهای دولتی حمایت نشده است و در عین حال مخالفت جدی با مشارکت طالبان در قدرت سیاسی نیز ابراز نشده است: «می‌توان گفت که با اصل مشارکت طالبان در قدرت مخالفت جدی اظهار نشده است، ولی از نظر نسل تحصیل‌کرده‌ی کشور، واگذاری نهادهای دولتی که ممکن است توسط طالبان در جهت براندازی نظام سیاسی یا محروم‌سازی شهروندان کشور از حقوق اساسی آن‌ها استفاده شود، قابل قبول نمی‌باشد.»
مذاکرات چهارجانبه و نظارت سازمان ملل
اشتراک‌کنندگان این نظرسنجی مذاکرات دوجانبه میان امریکا و گروه طالبان را مناسب و مطلوب نخوانده‌اند و از مذاکرات چهارجانبه با مشارکت دولت افغانستان، گروه طالبان، گروه‌های سیاسی افغانستان و امریکا حمایت کرده‌اند. در تحقیق در مورد مذاکرات امریکا-طالبان آمده: «چنین ارزیابی از سوی مردم افغانستان دور از انتظار نیست، تصمیم‌گیری در مورد مسایل مهم ملی تحت عنوان مذاکرات صلح، بدون حضور حکومت و گروه‌های سیاسی مخالف طالبان موجه نمی‌باشد و مشروعیت سیاسی ندارد.»
دانشجویانی‌که در این نظرسنجی اشتراک کرده‌اند به این نظرند که اگر مذاکرات صلح دولت افغانستان و گروه طالبان موفق شود، سازمان ملل متحد و نهادهای مدنی افغانستان به ترتیب مناسب‌ترین گزینه‌ها برای نظارت از اجرای موافقت‌نامه صلح می‌باشند. همچنان اشتراک‌کنندگان این نظرسنجی سازمان ملل متحد را بهترین گزینه برای میانجی‌گری در مذاکرات صلح افغانستان دانسته‌اند.