بحران انتخابات به مرحلهی حساسی رسیده است. دستهی اصلاحات و همگرایی در هفتهی گذشته طرحی را به کمیسیون انتخابات و دستهی تحول و تداوم پیشکش نمود که آرای مشکوک توسط یک هیأت فنی متشکل از هردو دستهی انتخابات و تحت رهبری هیأت فنی سازمان ملل بررسی و تفکیک شود. دیروز ستار سعادت، رییس کمیسیون رسیدگی به شکایتهای انتخاباتی گفت که کمیسیون انتخابات پروندهی انتخابات را از روی میز سازمان ملل و معاونان رییس جمهور جمع کند و به نهادهای انتخاباتی واگذار کند. داکتر اشرف غنی در این رابطه گفته است که نتایج آرا مطابق به زمان تعین شدهی آن اعلام شود و در مورد بررسی آرای شش هزار محل رایگیری که از طرف دستهی اصلاحات و همگرایی پیشنهاد شده است، موافقت ندارد. همچنین دیروز داکتر عبدالله، رهبر ستاد اصلاحات و همگرایی در کنفرانسی گفت که مذاکرهی ما با ستاد تحول و تداوم جریان دارد و باید تمامی آرای مشکوک بررسی شوند. در صورتی که آرای مشکوک بررسی نشوند، نتیجهی انتخابات را نمیپذیریم.
در این ارتباط از وقتی که مسئلهی انتخاباتی جنجالی شده است، تلاشها و نگرانیهایی هم از طرف مراجع بینالمللی شروع شدهاند که در زمینهی حل بنبست انتخابات همکاری مینمایند. هفتهی پیش هیأتی از طرف اتحادیهی اروپا و دو سناتور ایالات متحده به افغانستان آمدند و با هردو دستهی انتخاباتی مذاکراتی را انجام دادند و تأکید نمودند که از شفافیت آرا حمایت میکنند و بایستی که دستههای انتخاباتی در این زمینه باهم همکاری نمایند. دیده میشود که تاکنون تمامی این تلاشها به نتیجهی قابل ملاحظهای نرسیدهاند و قرار است امروز نتایج ابتدایی انتخابات بدون حل شدن آرای مشکوک نشر شود. به این صورت، بحران موجود انتخابات حل نشده و ادامه مییابد.
براساس معیارهای دموکراسی، انتخابات میکانیزمی است که از طریق آن ارادهی مردم در رهبری جامعه تمثیل میشود. لازم است که نتیجهی انتخابات برایند آرای واقعی مردم باشد تا نظام و حاکمیتی که به وجود میآید، از ارادهی مردم نمایندگی کرده و ممثل حاکمیت ملی گردد. از این جهت، مهم است دستههای انتخاباتی و حکومت به عنوان مرجع رهبری کنندهی جامعه به این امر توجه نمایند که آرای مشکوک بررسی شوند و انتخابات به عنوان سنت دموکراتیک، حمایت گردد و زمینهی تمامیتخواهی و انارشیگرایی پس از این در جامعهی افغانستان محدود شده و از بین برود. زیرا بدون حمایت صادقانه و منطقی از ارزشهای دموکراتیک، ممکن نیست که جامعهی افغانستان به یک جامعهی مدرن، عقلانی و دمواکرتیک مبدل شود. پس لازم است که از هرگونه اقدم و عملکردی که منجر به بحران، تمامیتخواهی و از بین بردن اقتدار نظام سیاسی در کشور میگردد، اجتناب شود.
آنچه که در این خصوص باید مطرح ساخت، این است که رییس جمهور کرزی به عنوان رییس دولت و شورای ملی مسئولیت دارد که نسبت به این معضلهی ملی و بحرانی شدن مسئلهی انتخابات با بیاعتنایی برخورد نکند و با راهکارهای معقول و کارا تلاش نماید که تیمهای انتخاباتی را متقاعد بسازد که از کشیدگیهای بیشتر خودداری نمایند و هم کمیسیونهای انتخابات را وادار سازد که اعتماد دستههای انتخاباتی را برای رسیدگی شفاف در مورد آرای مشکوک و رسیدگی منطقی بر روند انتخابات، کسب کند تا مسئلهی انتخابات از طریق مراجع حقوقی آن حل شود.
از موضعگیری منفعل رهبری دولت استنباط میشود که حکومت و رهبری دولت نسبت به بحران انتخابات مسئولانه عمل نمیکند. تأکید یکجانبهی کمیسیون انتخابات بر اعلان نیایج و ختم روند انتخابات بدون حل نارساییهای انتخاباتی، نشان میدهد که ارادهای برای حل صادقانهی انتخابات از جانب رهبری دولت و مسئولان کمیسیونهای انتخاباتی و جود ندارد. رییس جمهور کرزی برعلاوهی اینکه مسئولیت دارد که قدرت را بهصورت مسالمتآمیز انتقال دهد، مسئول است تا زمانی که مسئولیت رهبری نظام و ادارهی سیاسی کشور را دارد، از منافع و مصالح ملی حراست کند و جلو به وجود آمدن بحرانهای بزرگ سیاسی را بگیرد. در صورتی که بحران موجود انتخابات ادامه پیدا کند و شفافیت انتخابات حمایت نشود، انتقال قدرت از طریق برایند انتخابات صورت نمیگیرد و مسئولیت تاریخی رییس جمهور مبنی بر تقویهی اقتدار نظام سیاسی و هنجارهای دموکراتیک عمل نمیشود.