در این اواخر ناامنیها در ولایت هرات در غرب افغانستان، به میزان چشمگیری افزایش یافته است. سید وحید قتالی، والی این ولایت میگوید که هر شب در هشت ولسوالی این ولایت جنگ با طالبان جریان دارد و ناامنیها حتا به دروازههای شهر هرات رسیده است. او همچنین از دستیابی طالبان به سلاحهای پیشرفته به کمک یکی از کشورهای منطقه خبر میدهد.
طی دو هفتهی اخیر غوریان و کرخ، دو ولسوالی نزدیک به شهر هرات گواه حملات طالبان بوده است. طالبان در ولسوالی کرخ، حتا بر ساختمان این ولسوالی نیز شلیک کردهاند و شدت جنگ به حدی بوده که والی هرات به خط نخست جنگ علیه طالبان حاضر شده بود.
والی هرات میگوید که سقوط ولسوالیهای فارسی، کرخ و غوریان از اهداف اصلی طالبان بوده است، اما با مقاومت نیروهای دولتی، حتا یک وجب از خاک این ولسوالیها را طالبان نتوانستند تصرف کنند: «در یک ولسوالی، ۳۰۰ نفر دشمن و تنها ۱۳ نفر پولیس وجود دارد و با این شمار از نیروهای دولتی با طالبان جنگ کردیم.»
کمبود امکانات و تشکیلات نیروهای پولیس همواره در هرات وجود داشته است. بارها مقامهای ارشد امنیتی و دفاعی در سفرشان به هرات، برای از میان برداشتن این مشکلات وعده دادهاند. اما وکیلاحمد کرخی، رییس کمیته امنیتی شورای ولایتی هرات در صحبت با روزنامه اطلاعات روز میگوید که همچنان تشکیلات نیروهای دولتی در هرات به تناسب سطح بلند تهدیدات امنیتی پایین است. او گفت: «ما از حکومت میخواهیم که تشکیل پولیس ما را بلند ببرد، تا امنیت در هرات بهتر شود. برخی از ولایتهای افغانستان جغرافیای کمی دارد، اما نیروهای دولتی زیاد حضور دارند و باید حکومت در هرات تشکیلات نیروهای پولیس و امنیت ملی را بلند ببرد.»
تجهیز طالبان با سلاحهای پیشرفته
مقامهای محلی هرات از دستیابی طالبان به سلاحهای پیشرفتهتر از نیروهای دولتی در ولسوالیها پرده برمیدارند و به همین سبب باورها بر این است که مقابله با این گروه در هرات دشوارتر شده است.
سید وحید قتالی، والی هرات که رهبری نبرد در ولسوالی کرخ را بر عهده داشته است، میگوید: «پیشرفتهترین سلاحهای ممکن که نه ارتش ملی و نه امنیت ملی ما دارد، دست آن تروریستها چه میکند؟»
به گفته او، یکی از سرگلولههای که به سمت وی در کرخ شلیک شده است، توسط یکی از کشورهای همسایه به دست طالبان قرار گرفته است. او از این کشور نام نگرفته است.
قادر کامل، یکی از تحلیلگران سیاسی در هرات، کشورهای ایران و پاکستان را به حمایت از گروه طالبان متهم میکند. او به روزنامه اطلاعات روز میگوید که حکومت با افزایش نیرو در مرزها و افزایش فعالیتهای استخباراتی، جلو عوامل نفوذی این کشورها را بگیرد.
کشور ایران چندین مرتبه به حمایت از گروه طالبان، از سوی مقامهای افغان و امریکایی متهم شده است، اما این کشور این ادعاها را رد میکند. هرچند که چندین مرتبه هیأت طالبان به کشور ایران سفر کردهاند و با مقامهای این کشور نیز دیدار داشتهاند.
هرات در تهدید
در شهر هرات -یکی از مراکز اقتصادی افغانستان- سرقتهای مسلحانه، ترور و آدمربایی سیر صعودی به خود گرفته است. در واکنش به گسترش ناامنیها و آدمرباییها صرافان سهشنبه، ۲۲ میزان و زرگران روز چهارشنبه، ۲۳ میزان دست به اعتصاب کاری زدهاند. این اعتصاب با پادرمیانی، مولوی خداداد صالح، رییس علمای زون غرب شکسته شد اما وی به حکومت هشدار داد که تداوم آدمرباییها، باعث اعتصاب سراسری هراتیان خواهد شد. حمدالله محب، مشاور امنیت ملی کشور نیز با اعتصابکنندگان تلفنی صحبت کرده و اطمینان داده است که ناامنیهای فزاینده در هرات مهار خواهد شد.
سلطان داوود، فرمانده پولیس هرات به نیروهای تحت امرش دستور داده است که بر آدمربایان، سارقان و تروریستان شلیک کنند. با وجودیکه بیش از یک هفته از این دستور فرمانده پولیس گذشته، اما تاکنون پولیس بر سارقان و تروریستان شلیک نکرده است. در تازهترین مورد ترورها در هرات، حاجی نیک باغدشتی، یکی از متنفذان قومی شامگاه چهارشنبه، ۳۰ میزان ترور شد.
معاون اتاق صنعت و معدن هرات در گفتوگو با روزنامه اطلاعات روز از حکومت میخواهد که در راستای تأمین امنیت تاجران و سرمایهگذاران اقدام کند: «ناامنیها در هرات خیلی زیاد شده و ما از ترس آدمربایی هیچ جای رفته نمیتوانیم. باید حکومت ما از صنعتگر و تاجر خود حمایت کند.»
او هشدار میدهد که تداوم ناامنیها باعث فرار بیشتر سرمایه از هرات خواهد شد.
براساس گزارشها، هماکنون شمار زیادی از سرمایهگذاران هراتی یا سرمایهشان را از افغانستان خارج کردهاند، یا میزان سرمایهگذاریشان را به حداقل در داخل کشور رساندهاند. بنادر اسلام قلعه و تورغندی، شهرک صنعتی، بند سلما و حضور گسترده سرمایهگذاران، صنعتگران، صرافان و زرگران، اهمیت اقتصادی هرات را بلند برده است.
اما سید وحید قتالی، والی هرات دست کشورهای همسایه را در افزایش ناامنیها بر سکتور خصوصی موثر میداند: «تمام منطقه سعی دارد، تا صنعت هرات را سقوط بدهد و ما در مقابل آنان ایستاد شدیم و جلو ۷۰ درصد کالاهای مشابه آنان را گرفتیم. بهخدا قسم آرزوی دشمن بستهکردن شهر هرات و شهرک صنعتی است.»
والی هرات هرچند از این کشور همسایه نام نمیبرد، اما میگوید که این کشور با ایجاد رعب و وحشت در تلاش خروج سرمایه از افغانستان است: «من آن خواب را به کشور همسایه حرام میکنم که قرار باشد شهرک صنعتی ما را به کشور خود انتقال دهد. وحشت و دهشت به راه انداخته که سرمایه، دالر و طلا برود و ما در فقر و بدبختی باشیم.»
بیشتر کالاهای وارداتی به هرات از طریق کشور ایران وارد میشود. همواره اتهاماتی مبنی بر انتقال قاچاقی دالر به ایران وجود داشته است. با خروج امریکا از توافقنامه هستهای یا برجام، ایران با کمبود ارزهای خارجی بهویژه دالر مواجه شده است. برخی از صنعتگران هرات به روزنامه اطلاعات روز میگویند که بخشی از نیازمندی ایران به دالر از طریق افغانستان تأمین میشود.
اصلاحات در نیروهای دولتی
صنعتگران و تاجران هرات برخی از مقامهای پولیس را به همکاری با گروههای آدمربا و تبهکار متهم میکنند. روز چهارشنبه، ۲۳ میزان، اسماعیل محمدی، یکی از صرافان هرات از داخل کوچه شیرزی، در مرکز شهر هرات از بند آدمربایان رها شد.
با آمدن هیأت بلندپایه حکومت مرکزی به رهبری عبدالصبور قانع، معین ارشد وزارت داخله برای اصلاحات ۴۶ مقام پولیس از کارشان برکنار شد. همچنان مقامهای محلی هرات میگویند که چندین تن از مقامهای پولیس که از کارشان منفک شده بودند، در آدمربایی اسماعیل محمدی، یکی از صرافان دست داشتند.
نعیم شریفی، یکی از بزرگترین استخراجکنندگان سنگ مرمر در هرات است. او در صحبت با روزنامه اطلاعات روز میگوید که دستداشتن شماری از نیروهای دولتی در آدمرباییها، اعتماد مردم بر این نیروها را کاهش داده است و باید اصلاحات گسترده در پولیس صورت بگیرد.
والی هرات میگوید که افراد «مغرض» از ساختار نهادهای پولیس و امنیت ملی شناسایی میشوند: «از هر جا آدمربا باشد، برای من هراتی نیست. سرباندها را در دستگاه پولیس هرات درو میکنم. با تمام عظمت در مقابل آنان میایستیم. اوضاع بحرانی را مدیریت کردیم.»
نصب کمرههای امنیتی
اداره محلی هرات با همکاری سکتور خصوصی در حدود یک هزار کمره امنیتی را در ۲۹۷ نقطه مزدحم شهر هرات برای شناسایی و پیگیرد عاملان جرم و جنایت نصب میکند. جیلانی فرهاد، سخنگوی والی هرات به روزنامه اطلاعات روز میگوید که بررسیهای نخستین برای نصب این کمرهها در هرات صورت گرفته است و نصب این کامرهها، به میزان چشمگیری وضعیت امنیتی را بهبود خواهد بخشید.
بخشی از هزینه این کامرهها را سکتور خصوصی هرات میپردازد. احمدسعید عظیمیان، معاون اتاق تجارت و سرمایهگذاری هرات در صحبت با روزنامه اطلاعات روز، ابراز امیدواری میکند که طرح نصب کامرههای امنیتی هرچه زودتر آغاز شود، تا میزان آدمربایی، سرقتهای مسلحانه و ناامنیها کاهش پیدا کند.