هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) در تازه‌ترین گزارش خود گفته است که میزان تلفات غیرنظامیان در افغانستان پس از آغاز مذاکرات صلح در ماه سپتامبر سال گذشته‌ی میلادی، افزایش یافته است. براساس این گزارش، ۲۰۲۰ میلادی سالی بود که مردم به صلح امیدوار بودند، اما با خشونت‌های بیشتر مواجه شدند.
دیبرا لاینز، نماینده‌ی خاص دبیرکل سازمان ملل گفته است: «سال ۲۰۲۰ می‌توانست سال صلح در افغانستان باشد. در عوض، هزاران فرد ملکی/غیرنظامی افغان به‌دلیل درگیری‌ها از بین رفته‌اند.»
خانم لاینز همچنان گفته است که بهترین راه حفاظت از غیرنظامیان، برقراری آتش‌بس بشردوستانه است.
در گزارش سالانه‌ی یوناما که امروز (سه‌شنبه، ۵ حوت) در مورد حفاظت غیرنظامیان در منازعات مسلحانه منتشر شده، آمده است که در جریان سال ۲۰۲۰ میلادی به «میزان وحشتناک» به غیرنظامیان آسیب وارد شده که نشان‌دهنده‌ی یک جهش نگران‌کننده‌ی خشونت‌ها در سه ماه اخیر همین سال است.
در بخشی از این گزارش آمده است که میزان کلی تلفات غیرنظامیان در ۲۰۲۰ میلادی به دلیل کاهش تلفات در اوایل سال، کاهش یافته است. کاهش حملات انتحاری در بزرگ‌شهرها دلیل اصلی کاهش تلفات غیرنظامیان گفته شده است.
یوناما گفته است که برای هفتمین سال پی‌هم، سالانه بیش از ۳۰۰۰ هزار غیرنظامی در افغانستان کشته می‌شوند. براساس گزارش یوناما، در جریان سال گذشته‌ی میلادی، سه‌هزار و ۳۵ غیرنظامی کشته و پنج‌هزار و ۷۸۵ غیرنظامی دیگر زخمی شده‌اند. زنان و کودکان ۴۳ درصد تلفات غیرنظامیان در ۲۰۲۰ میلادی را تشکیل می‌دهند. در گزارش آمده است که سال گذشته‌ی میلادی ۳۹۰ زن و ۷۶۰ کودک کشته شده‌اند.
براساس این گزارش، مذاکرات صلح میان دولت افغانستان و گروه طالبان تا کنون نتوانسته است از میزان آسیب به غیرنظامیان که شاخص اصلی میزان خشونت است، بکاهد.
یوناما توضیح داده است که از سال ۲۰۰۹ میلادی به این طرف، نخستین بار شمار تلفات غیرنظامیان در ربع چهارم ۲۰۲۰ در مقایسه با ربع چهارم ۲۰۱۹ افزایش یافته است. طبق گزارش این سازمان، میزان تلفات غیرنظامیان در سه ماه اخیر ۲۰۲۰ میلادی در مقایسه با سه ماه اخیر ۲۰۱۹ میلادی، ۴۵ درصد افزایش یافته است. مواد انفجاری جاسازی شده و قتل‌های هدفمند از دلایل عمده‌ی تلفات غیرنظامیان بوده است.
عامل تلفات غیرنظامیان
در گزارش یوناما آمده است که عناصر مخالف دولت عامل ۶۲ درصد تلفات غیرنظامیان در ۲۰۲۰ میلادی (۱۸۸۵ کشته و ۳۵۷۴ زخمی) بوده‌اند که از این میان، طالبان مسئول ۴۶ درصد و داعش نیز مسئول هشت درصد تلفات غیرنظامیان عنوان شده‌اند.
با این حال، میزان تلفات غیرنظامیان از سوی طالبان در مقایسه به زمان مشابه در ۲۰۱۹ میلادی، ۱۹ درصد و میزان تلفات غیرنظامیان از سوی داعش نیز ۴۵ درصد کاهش یافته است.
نیروهای طرفدار دولت نیز عامل ۲۵ درصد تلفات غیرنظامیان (۸۴۱ کشته و ۱۳۹۰ زخمی) بوده‌اند. این رقم در مقایسه به زمان مشابه در ۲۰۱۹ میلادی، ۲۴ درصد کاهش یافته است. همچنان گفته شده است که نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان عامل ۲۲ درصد تلفات غیرنظامیان بوده‌اند.
نظامیان بین‌المللی مسئول کم‌ترین تعداد تلفات غیرنظامیان عنوان شده‌اند. در گزارش یوناما تلفات غیرنظامیان از سوی نظامیان خارجی ۱۲۰ نفر گفته شده است، درحالی که این رقم در سال ۲۰۱۹ میلادی ۷۸۶ نفر بوده است.
یوناما در این گزارش از ادامه‌ی حملات عناصر مخالف دولت که غیرنظامیان به‌شمول فعالان رسانه‌ای، کارمندان عدلی و قضایی، اعضای جامعه مدنی و اقلیت‌های مذهبی را قصدا هدف قرار می‌دهند، ابراز نگرانی کرده است.
علت تلفات غیرنظامیان
۳۶ درصد غیرنظامیان در جریان سال ۲۰۲۰ میلادی در درگیری‌های زمینی کشته و زخمی شده‌اند. این رقم در مقایسه به زمان مشابه در ۲۰۱۹ میلادی، اندکی افزایش یافته است.
۳۴.۵ درصد غیرنظامیان در نتیجه‌ی حملات انتحاری و غیرانتحاری عناصر مخالف دولت کشته و زخمی شده‌اند. این آمار افزایش ۳۰ درصدی را نشان می‌دهد.
قتل‌های هدفمند عناصر مخالف دولت نیز عامل ۱۴ درصد تلفات غیرنظامیان بوده و در مقایسه به زمان مشابه در سال گذشته، ۴۵ درصد افزایش یافته است. حملات هوایی نیروهای افغان عامل هشت درصد تلفات گفته شده است که در مقایسه به سال گذشته ۳۴ درصد کاهش یافته است.
همزمان با این، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد یک‌بار دیگر خواستار آتش‌بس جهانی بشردوستانه به‌عنوان بهترین راه برای حفاظت از غیرنظامیان شده است. در گزارش به نقل از آقای گوترش آمده است که طرف‌های درگیر باید از تلفات غیرنظامیان جلوگیری کنند.
در این گزارش به طرف‌های درگیر توصیه شده است که حملات هدفمندانه بر غیرنظامیان و یا اهداف غیرنظامی، نقض جدی حقوق بین‌المللی بشردوستانه است و ممکن است جرایم جنگی محسوب شود.