هنوز بسیاری از ساکنان محل از حمله نیروهای امنیتی برای گرفتاری حبیبالله غوریانی در جبرئیل هرات در شوک به‌سر می‌برند. برای این پرسش که چرا نیروهای امنیتی برای گرفتاری یک متهم با چنان شدت و حدت در منطقه مسکونی عملیات نظامی انجام داد، پاسخ روشنی ارائه نشده است. حالا با گذشت بیش از ۱۲ روز از عملیات چندساعته‌ی نیروهای امنیتی، سنگینی و پهلوهای تازه‌ی این ماجرا روشن می‌شود. کمیسیون حقوق بشر اعلام کرده است که نیروهای امنیتی برای بازداشت غوریانی از قوه قهریه به‌شکل «نامناسب» استفاده کردهاند.
در تازه‌ترین مورد شماری از ساکنان محلِ درگیر در گفت‌وگو با اطلاعات روز مدعی‌اند که در زمان درگیری نیروهای امنیتی از آنان در جنگ به‌عنوان سپر انسانی استفاده کردهاند. شاهدان مدعی‌اند که نیروهای امنیتی پس از گرفتاری دو محافظ حبیبالله غوریانی، آن‌ها را تیرباران کردهاند. همچنان شماری از زخمیان این رویداد می‌گویند با هزینه شخصی ناگزیر شده‌اند خود را تداوی کنند.
غیرنظامیان، سپر انسانی نیروهای امنیتی
برخی از شاهدان عینی رویداد شهرک جبرئیل مدعی‌اند که نیروهای دولتی از آنان به‌عنوان سپر انسانی برای بازداشت حبیبالله غوریانی استفاده کردهاند.
جمعه‌خان اخلاقی به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که با ده‌ها تن دیگر برای پادرمیانی میان حکومت و حبیبالله غوریانی آمده بودند و پس از آن نیروهای دولتی آنان را بازداشت کردهاند و از طبقه پایین به طبقه‌های بالایی بردند و از آنان به‌عنوان سپر انسانی استفاده کردهاند: «ما داخل سالن برای پادرمیانی آمده بودیم و نیروهای دولتی سه راکت به سالن زدند و پس از آن ما را لت‌وکوب کردند و از ما به‌عنوان سپر انسانی استفاده کردند.» او تأکید دارد که باید رویداد حمله نیروهای دولتی به شهرک جبرئیل به‌گونه‌ی همه‌جانبه رسیدگی شود.
اما پولیس هرات، ادعای استفاده از غیرنظامیان به‌عنوان سپر انسانی برای بازداشت حبیبالله غوریانی را رد میکند. عبدالاحد ولی‌زاده، سخن‌گوی پولیس هرات به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که به هیچ عنوان در عملیات بازداشت آقای غوریانی از غیرنظامیان به‌عنوان سپر انسانی استفاده نشده است: «همیشه مخالفان، جنایت‌کاران و کسانی که مخل امنیت‌اند، مردم را سپر قرار می‌دهند و با استفاده از خانه‌های مردم و اماکن دست به جرم و جنایت می‌زنند.»
همچنین برخی از زخمیان مدعی‌اند که با هزینه شخصی‌شان خودشان را درمان کردهاند. سید امین، یکی از زخمیان رویداد ۱۲ حوت، او در صحبت با روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که در نتیجه‌ی شلیک نیروهای دولتی، یک انگشت‌اش قطع شده است.
او تنها نان‌آور خانواده شش‌نفری‌اش است و از هنگامی که زخمی شده است، بیکار شده و تا چند روز آینده نیز قادر به پیداکردن کار نیست. او از نیروهای دولتی انتقاد میکند که نباید برای بازداشت یک فرد، ده‌ها تانک و رینجر را به شهرک جبرئیل می‌آورند: «خساره زیاد ما مردم ملکی دیدیم و نباید حکومت عملیات این چنینی شروع می‌کرد و به هر حال ما غیرنظامیان شهید و زخمی دادیم.»
اسدالله، یکی از زخمیان دیگر رویداد شهرک جبرئیل است. او می‌گوید، حوالی ساعت ۴:۳۰ هنگام رفتن از محل کار به خانه، مرمی به پایش اصابت کرده است. بستگان اسدالله به روزنامه اطلاعات روز می‌گویند که در حدود ۳۰ هزار افغانی برای درمانش هزینه کردهاند، در شرایطی‌که وضعیت اقتصادی‌شان بد است.
اسدالله که پس از چهار روز از شفاخانه مرخص شده، به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که شلیک مرمی به پایش، سخت‌رین درد در زندگی‌اش بوده و حالا وضعیت‌اش قناعت‌بخش است.
تیرباران پس از دست‌گیری
در بخشی از دروازه‌‌های خانه و اتاق‌های طاهره مرادی شلیک مرمی دیده می‌شود. طاهره مرادی، صحنه‌های وحشتناکی از درگیری نیروهای دولتی و افراد آقای غوریانی روایت میکند که نیروهای دولتی علی جعفری و حسین‌علی زمانی، دو تن از محافظان غوریانی را تیرباران کرده است: «ساعت ۱۰:۳۰ شب نیروهای دولتی به خانه ما ریختند و به دروازه شلیک کردند و به‌زور وارد خانه ما شدند و رفتند یک نفر را به سرش شلیک کردند و یک نفر دیگر فکر می‌کنم که اول با خشت به سرش زدند و بعدا روی بدنش شلیک کردهاند.»
طاهره مرادی می‌گوید که پس از شلیک در خانه‌اش از سوی نیروهای دولتی، چهار فرزندش در شوک به‌سر می‌برند و آنان طی یک هفته می‌شود که شب‌ها در خانه‌شان نیستند؛ چرا که وضعیت روحی فرزندانش مناسب نیست: «آن شب خیلی بچه‌ها ترسیده بودند و گریه و جیغ می‌زدند. کودکان من افسردگی پیدا کردهاند و اشتها ندارند و همیشه در فکر هستند.»
سید عبدالوحید قتالی، والی هرات می‌گوید که کشته‌شدگان افراد حبیبالله غوریانی بوده‌اند. پولیس هرات نیز این ادعا را نمی‌پذیرد. عبدالاحد ولی‌زاده، سخن‌گوی پولیس هرات می‌گوید که در جریان عملیات بازداشت حبیبالله غوریانی، بالای پولیس شلیک شده است: «می‌خواستند که پولیس را از بین ببرند و حتا مردم بی‌دفاع را به رگبار بستند. مطابق به قانون پولیس اجراآت کرده و در آن عملیات دو نفر از بین رفتند.»
افزایش آمار قربانیان
محمدرفیق شیرزی، سخن‌گوی صحت عامه هرات به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که در جریان درگیری شهرک جبرئیل، ۴۱ تن به‌شمول پنج نیروی امنیتی زخمی شده‌اند. او می‌افزاید که در میان زخمیان، یک زن و سه کودک نیز شامل هستند و همچنین دو تن از افراد وابسته به حبیبالله غوریانی نیز کشته شده‌اند.
اما حبیبالله غوریانی در صحبت با روزنامه اطلاعات روز ادعا میکند که در نتیجه‌ی شلیک نیروهای دولتی بالای غیرنظامیان، ۹۴ تن زخمی و شش تن کشته شده‌اند. در اطلاعیه‌ای که به‌مناسبت فاتحه کشته‌شدگان این رویداد به نشر رسیده نیز شماری قربانیان این رویداد شش نفر هستند. به‌نظر می‌رسد دست‌کم دو تن از این قربانیان کودکانی هستند که هنگام درگیری مادران‌شان سقط جنین کردهاند.
«سه سال انتظار برای هیچ»
همسر خداداد پس از گذشت سه سال از عروسی‌شان باردار می‌شود، اما در روز درگیری از ترس و وحشت زیاد، سقط جنین میکند.
خداداد ۳۰ سال سن دارد و یکی از افراد فقیر در منطقه‌ی جبرئیل هرات است. او به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که باردارشدن همسرش خوشحالی مضاعف در خانه‌اش ایجاد کرده بود، اما دیری نگذشت که این خوشحالی جایش را به غم داد: «شب جنگ بود و تانک و رینجر به جبرئیل آمده بود. از بس سروصدا زیاد بود، همسرم ترسید و شفاخانه بردیم و گفتند که جنین سقط شده.»
او می‌گوید خانواده‌اش هرگز آن شب هراسناک را نمی‌تواند فراموش کند: «همسرم شب‌ها گریه میکند و در داغ از دست‌دادن نوزاد‌ش است. من از حکومت می‌پرسم که آیا نیاز بود که این قدر ترس و وحشت در جبرئیل ایجاد کنند.»
«قوه قهریه نامناسب استفاده شده است»
مسئولان در کمیسیون حقوق بشر کشور از عملکرد نیروهای پولیس در رویداد جبرئیل شهر هرات انتقاد میکند.
ذبیح‌الله فرهنگ، رییس نشرات این کمیسیون در صحبت با روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که شکایت از نقض حقوق بشر در این رویداد وجود دارد؛ چرا که افرادی کشته و زخمی شده‌اند و همچنین آسیب‌های روحی–روانی بر مردم وارد شده است: «عملکرد پولیس در شهرک جبرئیل موجب نگرانی جدی ما است و شکایت‌های بسیار جدی در این مورد وجود دارد.»
او تأکید دارد که باید در مورد حمله شهرک جبرئیل هرات تحقیق همه‌جانبه صورت بگیرد و به آسیب‌دیدگان جبران خساره پرداخت شود و همچنین حکومت باید در جریان عملیات‌ها حفظ جان و مال افراد غیرنظامی را تضمین کند. کمیسیون حقوق بشر می‌گوید که شکایت‌های بسیار جدی در مورد رویداد جبرئیل وجود دارد و باید در این مودر تحقیق صورت بگیرد.
این کمیسیون از نهادهای امنیتی می‌خواهد که برخوردشان را با متهمان و مظنونان را براساس قوانین عمومی و حقوق بشری منظم کنند.
غوریانی: جرم من هویت من است
حکومت مدعی است که حبیبالله غوریانی به جرایم زیادی از جمله قاچاق مواد مخدر، داشتن افراد غیرمسئول نظامی و قتل متهم است. به همین دلیل نیروهای امنیتی برای دست‌گیری او اقدام کردهاند. اما حبیبالله غوریانی در واکنش به متهم‌شدن به دست‌داشتن در قاچاق مواد مخدر و اخاذی می‌گوید که تمام این موارد ساختگی است و اگر حکومت ثابت کند که وی در پرونده‌های جرمی دست دارد، خودش را به قانون تسلیم می‌دهد.
آقای غوریانی ضرب‌الاجل یک‌هفته‌ای برای سید عبدالوحید قتالی، والی هرات مشخص میکند، تا از مردم شهرک جبرئیل بابت عملیات نظامی، معذرت‌خواهی کند و در غیر آن صورت هشدار می‌دهد که دست به راهپیمایی گسترده در حد ۱۰۰ هزار تن می‌زند.
او همچنین می‌گوید که علیه والی در دادگاه جهانی «لاهه» بابت شلیک بر غیرنظامیان شکایت خواهد کرد: «من اگر زندان شخصی دارم، چرا وقتی عملیات راه‌اندازی کردند، موقعیت زندان را مشخص نکرده‌اند و زندان شخصی پیدا نکردند. تنها گناه من هویت من است.»
حبیبالله غوریانی مدعی است که والی هرات به درخواست‌اش مبنی بر گفت‌وگو در باغ آزادی – مقر بودوباش والی – اعتنایی نکرده و همچنان بر تداوم عملیات برای دست‌گیری وی پافشاری داشته است: «من با والی هرات تلفنی صحبت کردم و گفتم که عملیات را متوقف کن که مردم غیرنظامی کشته و زخمی شده‌اند. موترهای خود را روان کن من به باغ آزادی می‌آیم. قول کرد و قسم خورد، ولی گفتار یک چیز و رفتار چیز دیگر بود.»
والی: قهرمان‌سازی کاذب فایده ندارد
روز سه‌شنبه، ۱۹ حوت شماری از متنفذان قومی شهرک جبرئیل در دیدار با سید عبدالوحید قتالی، والی هرات در مورد چگونگی عملیات نیروهای دولتی صحبت کردهاند.
در اعلامیه‌ی دفتر والی هرات آمده است که این افراد عملیات اخیر نیروهای امنیتی را در جبرئیل نکوهش کردهاند و از نیروهای امنیتی خواسته‌اند که عملیات در مناطق مسکونی را با تدابیر ویژه راه‌اندازی کنند، تا از ایجاد رعب و وحشت جلوگیری شود. در این اعلامیه آمده است: «والی هرات نیز مراتب تاثر و تأسف خود از واردشدن تلفات و خساره‌های به غیرنظامیان را ابراز داشت و بر رسیدگی به خواست‌های متضررین تأکید نمود.»
مالکان خانه‌های مسکونی که در نتیجه‌ی درگیری میان نیروهای دولتی و افراد حبیبالله غوریانی، خساره دیده‌اند، از حکومت می‌خواهند که برای آنان غرامت بپردازد تا دوباره خانه‌های‌شان را ترمیم کنند. گروهی از ساکنان جبرئیل برای بررسی میزان خساره مالی درگیری روز چهارشنبه هفته گذشته موظف شده‌اند تا میزان خساره مالی را مشخص کنند.
همچنین هیأتی از سوی اداره محلی هرات برای بررسی میزان خساره ساکنان شهرک جبرئیل توظیف شده است.
سید عبدالوحید قتالی، والی هرات روز چهارشنبه ۲۰ حوت بار دیگر حبیبالله غوریانی را مجرم و دزد توصیف کرده است: «شخصی به‌نام غوریانی را من نمی‌شناختم، یک مجرم، دزد است که تحت تعقیب قرار دارد و باید دستگیر شود و نباید از یک مجرم پشتیبانی شود و قهرمان‌سازی کاذب فایده ندارد.»
والی هرات مدعی است که پس از درگیری گسترده حبیبالله غوریانی با نیروهای دولتی، وی اعلام کرده است که به حکومت تسلیم می‌شود: «وقتی که می‌گفت جنگ توقف بدهید، لحظه‌ای بود که آن زمان مردم ما را به خاک و خون کشانده بود. تمام گلوله‌های او به سینه مردم خورده بود.»