افغانستان و استفاده از ظرفیت‌های توریستی

بامیان در سال 2015 به عنوان پایتخت فرهنگی کشورهای عضو سارک انتخاب شده است. مسئولان دولتی برای تجلیل مناسب از این عنوان و پذیرایی از مهمانان در بامیان، آمادگی می‌گیرند. انتخاب بامیان به عنوان پایتخت فرهنگی کشورهای عضو سارک، مهم‌ترین فرصت برای احیای صنعت توریسم افغانستان، یادآوری آبده‌های تاریخی و جذابیت‌های توریستی فراموش شده‌ی بامیان و بازشدن پای گردش‌گران خارجی به این ولایت می‌باشد. در حال حاضر چالش‌های جدی فراروی تجلیل و برگزاری مناسب از جشن پایتخت فرهنگی کشورهای عضو سارک وجود دارد. ناامنی، نبود راه‌های مواصلاتی، نبود هوتل‌ها و سکونت‌گاه‌های مناسب و مدرن و از همه مهم‌تر، نبود زیربناهای اساسی شهری نظیر برق و سرک از چالش‌های عمده‌ی فراروی این رخ‌داد به شمار می‌روند. اما متأسفانه دولت افغانستان توجه چندانی به توسعه‌ی صنعت توریسم نداشته و برنامه‌ی جدی برای استفاده از ظرفیت‌ها و فرصت‌های این چنینی را نیز ندارد. تجربه‌ی غزنی‌ (پایتخت فرهنگی جهان اسلام) نشان داد که دولت افغانستان توان بهره‌برداری مناسب از این رخ‌داد را نداشت. علی‌رغم دو سال آمادگی و صرف ده‌ها میلیون دالر، نتوانست این جشن را درست برگزار و از این فرصت استفاده‌ی مناسب کند. اکنون چندان امیدواری وجود ندارد که بتواند از انتخاب بامیان به عنوان پایتخت فرهنگی کشورهای عضو سارک، استفاده‌ی مناسب کند. دولت افغانستان باید از این فرصت استفاده‌ی مناسب کند و برای احیای صنعت توریسم برنامه‌های جدی روی دست گیرد. صنعت توریسم برای کشوری نظیر افغانستان فرصت خوبی برای افزایش درآمد ملی به شمار می‌رود. اگر بخواهیم صنعتی را که با هزینه‌ی اقتصادی اندک و بنیادهای صنعتی ابتدایی توان به گردش در‌آوردن چرخه‌ی اقتصاد ملی یک کشور و ایجاد تحول اقتصادی را داشته باشد، برای یک کشور فقیر و توسعه‌نیافته معرفی کنیم، بدون تردید صنعت گردش‌گری خواهد بود. این صنعت مناسب‌ترین شیوه‌ی رشد اقتصادی و خوداتکایی برای کشورهای فقیر و توسعه‌نیافته‌ای می‌باشد که فاقد توان اقتصادی و الزامات صنعتی برای توسعه هستند.

در افغانستان نیز در حالی که هیچ‌گونه برنامه‌ی توسعه‌ای بلند‌مدت وجود ندارد و عملا دولت بر کمک‌های بین‌المللی استوار می‌باشد، توسعه‌ی صنعت توریسم و گردش‌گری راحت‌ترین راه برای رهیدن حکومت از سقوط قطعی، خوداتکایی و تقویت اقتصاد ملی به نظر می‌رسد. صنعت توریسم و گردش‌گری از گذشته تاکنون نقش مهمی در اقتصاد و روند توسعه‌ی کشورها داشته است. این صنعت امروزه از منابع اصلی درآمد مالی کشورها بوده و حتا در برخی از کشورها منبع اصلی در‌آمد اقتصادی به شمار می‌رود. طبق آمار ارائه شده از سوی سازمان جهانی گردش‌گری، بیش از پنجاه میلیون نفر در سطح جهان به‌صورت مستقیم از طریق این صنعت امرار معیشت می‌کنند و سالانه رقم مجموعی در‌آمد‌های ناشی از صنعت گردش‌گری در جهان به بیش از 622 میلیارد دالر می‌رسد. این صنعت با توجه به روند رو به گسترش گردش‌گری و مهاجرت در جهان‌ رو به گسترش بوده و در آینده‌های نزدیک جای‌گاه محکم‌تری را در اقتصاد جهانی احراز خواهد کرد.

صنعت گردش‌گری از مزایای اقتصادی و فرهنگی زیادی برخوردار می‌باشد. این صنعت تأثیرات عمیقی در کاهش بیکاری، تقویت صنایع دستی و محلی، افزایش در‌آمد ملی و منابع مالی داشته و افزون بر‌آن، از نظر فرهنگی نیز به دلیل این‌که کشور، مردم و تاریخ آن را به جهانیان معرفی می‌کند، دارای اهمیت فراوان می‌باشد. امروزه کشورهای نظیر مصر، ترکیه، هند، برخی کشورهای جنوب آسیا، انگلستان، فرانسه و… سالانه میلیارد‌ها دالر از این صنعت به‌دست می‌آورند و تمامی کشورها تلاش می‌کنند تا با احیا و گسترش صنعت توریسم، به یکی از مؤثرترین و از نظر فرهنگی، بااهمیت‌ترین صنعت‌ها دست یابند.

افغانستان دارای جاذبه‌های توریستی و گردش‌گری زیادی می‌باشد که متأسفانه در طول ده سال گذشته چندان به آن توجه نشده است. در حال حاضر ناامنی، نبود امکانات رهایشی مناسب و راه‌های ترانسپورتی از عمده‌ترین چالش‌های فراروی صنعت گردش‌گری در افغانستان می‌باشد. همه‌ساله صدها هزار توریست از سراسر جهان به‌دلیل نبود امنیت و زمینه‌های مناسب گردش‌گری، از آمدن به افغانستان باز‌می‌مانند و بدین ترتیب، یکی از بهترین فرصت‌ها برای توسعه و رشد اقتصاد کشور، بیهوده هدر می‌رود.

دولت افغانستان برای احیای صنعت توریسم، علاوه بر این‌که باید الزامات اولیه‌ی آن، نظیر امنیت و امکانات رهایشی مناسب را فراهم سازد، باید از نظر فرهنگی و تبلیغاتی نیز برای رشد این صنعت و معرفی جذابیت‌های گردش‌گری به جهانیان تلاش نماید. این امر با دایر کردن سمینار‌های داخلی و بین‌المللی در مورد تاریخ و فرهنگ افغانستان، تقویت دیپلماسی عمومی با کشورهای بیرونی و تشویق شهروندان خارجی برای دیدن از جذابیت‌های تاریخی از طریق دعوت‌نامه‌ها، ممکن می‌باشد.