روز سهشنبه، ۱۲ ماه اسد جنگهایی در مناطق «آببرده» سرک منتهی به میدان هوایی، پل مالان و بخشهایی از ولسوالی انجیل در شهر هرات جریان داشت. بسیاریها از ترس درگیری میان نیروهای دولتی و طالبان، خانههایشان را ترک کردهاند. آوارگان جنگ به روزنامه اطلاعات روز میگویند که جنگجویان وابسته به طالبان از خانههایشان بهعنوان سنگر جنگی استفاده میکنند. گروه طالبان دستکم سه تانک هاموی نیروهای دولتی را در حومههای شهر هرات هدف قرار دادهاند.
با افزایش انتقادهای هراتیان مبنی بر تأخیر در ارسال قوتهای تازهنفس، وزارت دفاع ملی از فرستادن ۳۰۰ نیروی ویژه به هرات خبر داد. چرخبالهای ارتش در میدان تخت صفر هرات عصر روز گذشته نیروهای ویژه را برای عملیات پاکسازی پایین کرد.
در ابلاغیهی شورای هماهنگی نظامی هرات آمده است که عملیات پاکسازی گسترده در شهر و حومههای هرات راهاندازی میشود. در این ابلاغیه از مردم خواسته است که در خانههایشان بمانند تا مصون بمانند.
همزمان عبدالرحمان رحمانی، معین ارشد وزارت داخله برای رهبری نیروهای دولتی در جنگ با طالبان به هرات آمده است.
او در صحبت با روزنامه اطلاعات روز اطمینان میدهد که نیروهای تازهنفس تا آخرین قطره خونشان برای دفاع از هرات ایستاد هستند: «من برای انسجام قوتها به هرات آمدم و همچنان هستم و خبرهای خوشی مردم هرات خواهند شنید.»
محمدناصر علیزایی، فرمانده لوای کماندو هرات اطمینان میدهد که نیروی کافی برای مهار تهدیدات امنیتی وجود دارد و بهزودی وضعیت امنیتی شهر هرات بهبود پیدا خواهد کرد: «دشمن مورال و روحیه ندارد. پرسونل ما برای دفاع از مردم و شهر هرات بسیج شدهاند و در کل در قطعات ما هیچ مشکل وجود ندارد.»
کمین طالبان
گروه طالبان همچنین در مسیر سرکت منتهی به میدان هوایی در منطقه «پشتونپل» هرازگاهی ایست بازرسی ایجاد میکنند و مردم را بازرسی میکنند. روز دوشنبه، ۱۱ ماه اسد، موتر یکی از صنعتگران شهرک صنعتی هرات را متوقف کردند، اما طالبان آسیبی به وی نرساندند.
این صنعتگر که نخواست نامی از وی برده شود، به روزنامه اطلاعات روز میگوید که در حال رفتن به میدان هوایی هرات بوده که با کمین گروه طالبان مواجه شده است: «من به کابل پرواز داشتم و برای کارهای تجارتی باید کابل میرفتم، اما دهها طالب تصور میکردند که من کارمند دولتی هستم. هرچه به آنان میگفتم که صنعتگر هستم، اما قبول نمیکردند. خوشبختانه با نشان دادن کارتهای هویت خود، من را رها کردند.»
نگرانی از ایستهای بازرسی طالبان در مناطق «پل مالان» و « پشتونپل» هرات جدی است. گروه طالبان روز جمعه عبدالحمید حمیدی، فرمانده لوای اول قول اردوی ۲۰۷ ظفر در غرب کشور را در ساحه «پشتونپل» اسیر گرفتند و متعاقباً به قتل رساندند.
منابع مردمی در ولسوالی گذره به روزنامه اطلاعات روز میگویند که دلیل کشتهشدن این مقام بلندپایه ارتش، حملات گسترده آن بر طالبان بوده است و طالبان با این فرمانده «کینه» و «نفرت» داشتند.
روز یکشنبه شکیب شمس و ستوری کریمی دو خبرنگار محلی هرات هنگام تهیه گزارش بودند که موتر حاملشان مورد گلولهباری افراد گروه طالبان در نزدیک به «پل مالان» قرار گرفت، اما پس از پادرمیانی با ذبیحالله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان از نزد طالبان رها شدند.
بسیج عمومی
با شدتگرفتن جنگ در هرات، محمد اسماعیلخان در یک فراخوان از زن و مرد خواست که علیه طالبان بسیج شوند. او در این پیام گفته بود: «شهر شما در لحظات دشوار و حساس قرار دارد و دشمنان مردم افغانستان با تلاش مضاعف میخواهند که مردم را زیر فشار قرار دهند و همین گونه در کمربندهای شهر مشکلات ایجاد کنند.» او دفاع از شهر هرات را مسئولیت همگی زنان و مردان هراتی دانسته بود.
غلامحیدر ۳۰ ساله یکی از اعضای جدید نیروهای مقاومت مردمی در هرات است. او در هنگام صحبت با روزنامه اطلاعات روز میگوید که تا آخرین مرمی در مقابل هجوم طالبان خواهد جنگید و مرگ به مراتب بهتر از زندگی کردن در زیر سایهی پرچم سفیدرنگ طالبان است: «همین کلاشینکوف و مرمیهای من را ببین، من بچه ولسوالی گذره هستم و اهل ترس نیستم. حالا که طالب به شهر آمده و من تا آخرین قطره خون خود ایستاد هستم.»
پس از این فراخوان، هراتیان برای حمایت از نیروهای دولتی و مقاومت مردمی، بیشتر از گذشته بسیج شدهاند. شماری از زنان و مردان با پختن و بردن نان به جبهات جنگ، حمایتشان را از نیروهای دولتی اعلام کردهاند. برخی از کاربران فیسبوک حسابهای بانکی را برای جمعآوری کمک برای حمایت از نیروهای دولتی و مقاومت مردمی ساختهاند، تا لااقل برای پختن غذا برای آنان پول کافی در اختیار داشته باشند.
دوشنبهشب، هزاران تن از هراتیان به حمایت از نیروها دولتی و مردمی فریادهای «الله اکبر» سر دادهاند و برای بیش از نیم ساعت این کار ادامه داشت. این اقدام هراتیان با واکنشهای گسترده در شبکههای اجتماعی مواجه شد.
محمد اشرف غنی، رییسجمهوری کشور گفته است که هراتیان با شعار «الله اکبر» نشان دادهاند که چه کسانی احکام خداوند را تمثیل میکنند: «مردم هرات واقعیت اینکه کی شعار الله اکبر را نمایندگی میکند و کی حکام خداوند را تمثیل میکند به آواز بلند دیشب نشان دادند. طالبان باید بدانند که کارشان فتنه، فساد و تبادهی و مخالف حکام الله است.»
توفان تویتری
از آغاز حمله طالبان به شهر هرات، برخی از کاربران شبکههای فیسبوک، تویتر و تلگرام پروفایلهایشان را به عکسهای نیروهای دولتی، مقاومت مردمی و عکس و طراحهای گرافیکی هرات عوض کردهاند. همچنین هشتگهای #هرات_در_خطر، و #قیام_هرات در تویتر ترند شده است.
محمد یکی از کاربران تویتر نوشته است: «ما نمیخواهیم که دوران سیاه گروه طالبان بر سر ما تکرار شود و طالب در هرات جا ندارد.»
فیصل کریمی، استاد دانشگاه و یکی از مدیران توفان تویتری در صحبت با روزنامه اطلاعات روز میگوید که ترندشدن هشتگها پیرامون هرات، باعث جلب توجه جامعه جهانی و رسانهها به بحران امنیتی هرات میشود.
او تأکید میکند که با ترندشدن هشتگها در تویتر مردم جهان از وضعیت امنیتی هرات بیشتر آگاه میشوند: «ما با توفانهای تویتری میخواهم که توجه جامعه جهانی و رسانههای بینالمللی را به هرات جلب کنیم، تا وضعیت تغییر کند. ما باید آگاهیدهی کنیم که با حضور طالبان در هرات، عزت، آبرو و جان و مال مردم در خطر است.»
جنگ پاکستان
محمد اسماعیلخان فرمانده نیروهای مقاومت مردمی علیه طالبان، جنگ کنونی را جنگ پاکستان در افغانستان میداند. او تأکید دارد که جنگجویان طالبان، ابزار نیابتی پاکستان مبنی بر پیروزی در افغانستان هستند، اما طالبان و حامیانشان شکست میخورند.
او به شکست سنگین گروه طالبان تأکید میکند، تا دوباره هوای پیشروی در هرات را در سر نداشته باشند: «با صراحت به مردم افغانستان میگویم که این جنگ، جنگ طالب و حکومت افغانستان نیست و جنگ پاکستان علیه ملت افغانستان با ابزار طالب است که به شکل مزدور کار میکند. امیدواریم که این ابزار با همت بلند و قیامهای عمومی چنین سرکوب شود، تا کسی دوباره به افغانستان برای جنگ اعزام نشود.»
برخی از نیروهای مقاومت مردمی به روزنامه اطلاعات روز میگویند که در صفوف طالبان، جنگجویان پاکستانی حضور دارند و این نیروها رهبری جنگ را بر دوش دارند. این نیروها مدعیاند که جنگجویان گروه طالبان بیشتر از هر زمانی به تجهیزات پیشرفته دسترسی دارند و آموزشهای نظامی دیدهاند.
در همین حال، عبدالصبور قانع، والی هرات در صحبت با روزنامه اطلاعات روز، حضور جنگجویان پاکستانی در جنگ هرات را تأیید میکند: «جنگجویان طالبان از ولایتهای فراه، بادغیس و حتا پاکستان در هرات حضور دارند.»
هم اکنون ۱۷ ولسوالی هرات و گمرکهای تورغندی و اسلامقلعه زیر کنترل گروه طالبان قرار دارد و حکومت بخش کمی از ولسوالی گذره را کنترل میکند. حالا نگرانی هراتیان از سقوط احتمالی شهر به دست طالبان است. هرچند عبدالصبور قانع و محمد اسماعیلخان اطمینان میدهند که فرضیه سقوط هرات عملی نخواهد شد.