هشتم مارچ و وضعیت زنان در غور؛ بیکاری، خانه‌نشینی و خشونت خانوادگی

ذبیح‌الله وفا

همزمان با هشتم مارچ، روز جهانی هم‌بستگی زنان، شماری از زنان شاغل در ولایت غور می‌گویند که با سقوط حکومت پیشین و روی‌کار آمدن طالبان، زنان زیادی شغل‌شان  را از دست داده و اکنون خانه‌نشین شده‌اند.

فاطمه (مستعار) زنی است که پیش از سقوط افغانستان به‌دست گروه طالبان در یکی از ولسوالی‌های ولایت غور مصروف کار در بخش صنایع دستی و باغچه‌های خانگی بود، اما با روی‌کارآمدن طالبان کارش را از دست داده و اکنون خانه‌نشین است.

او می گوید که با فروش صنایع دستی‌اش می‌توانست نیازمندی‌های زندگی اعضای خانواده‌اش را تأمین کند، اما اکنون هیچ درآمدی ندارد و در وضعیت بدی اقتصادی به‌سر می‌برند. این بانوی غوری با نگرانی از وضعیت زنان این ولایت، می‌گوید که با روی‌کارآمدن حکومت طالبان، زنان در وضعیت خوبی نیستند.

او افزود: «شغل خود را از دست دادم به‌دلیل این‌که طالبان نمی‌خواهند زنان در همه عرصه‌های اجتماع فعالیت داشته باشند. وقتی یک انسان وظیفه و منبع درآمد خود را از دست بدهد معلوم‌دار است که وضعیت زندگی او نیز تغییر می‌کند، یعنی وقتی که انسان منبع درآمد خود را از دست بدهد نان خود را از دست می‌دهد. من در کنار این‌که منبع درآمدی برای خانواده‌ی خود بودم، می‌توانستم به حد توانایی خود یک شخص موثر در جامعه و کشور خود باشم.»

به‌گفته‌ی این بانوی غوری، خشونت های خانوادگی علیه زنان نیز از زمان روی‌کارآمدن طالبان در کشور افزایش یافته است؛ زیرا به‌گفته‌ی وی، اکنون هیچ نهاد حامی زنان که برای این قشر دادخواهی کند در افغانستان وجود ندارد.

فاطمه ضمن تبریکی هشتم مارچ به زنان افغانستان، از گروه طالبان می‌خواهد که حقوق زنان را بپذیرند؛ زیرا به‌گفته‌ی وی، زنان نیمی از پیکر جامعه هستند و بدون آنان حکومت ناتکمیل خواهد بود.

عارفه (مستعار) یکی دیگر از زنان فعال در ولایت غور است که در حکومت پیشین در یکی از نهاد‌های مهم حامی زنان در این ولایت کار می کرد، اما با روی‌کارآمدن طالبان، وظیفه‌ی خود را از دست داده و اکنون بیکار است.

او می‌گوید که با آمدن طالبان اکثر کارمندان زن که در نهاد‌های دولتی کار می‌کردند، شغل‌شان را از دست داده و اکنون خانه‌نشین شده‌اند.

عارفه می‌گوید: «من قبلا در یکی از معتبرترین ادارات دولتی ایفای وظیفه می‌کردم که با آمدن حکومت طالبان متأسفانه وظیفه‌ی خود را از دست دادم. من شغل خود را از دست دادم و دلیل آن هم آمدن طالبان بوده است که اکثر کارمندان زن شغل خود را از دست دادند و وضعیت‌شان خوب نیست.»

این فعال حقوق زن همچنین از گروه طالبان می‌خواهد که زنان را جنس دوم در نظر نگیرد و با رعایت حقوق‌شان، به آنان در حکومت جدید سهم فعال بدهد.

طالبان: ممانعتی در برابر زنان شاغل ایجاد نشده است

در همین حال، مقام‌های محلی طالبان در ولایت غور می‌گویند که هیچ ممانعتی برای زنان که شغل آزاد داشتند از سوی این گروه وضع نشده است.

عبدالحی زعیم، رییس اطلاعات و فرهنگ طالبان برای غور می‌گوید که آنان به حقوق زنان مطابق به دستورات دین مقدس اسلام احترام دارند.

او در مورد خشونت‌های خانوادگی اما می‌گوید که از زمان روی‌کار آمدن طالبان، تا کنون پنج قضیه خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت شده است: «در طی همین مدت پنج قضیه بوده که زنان از شوهران‌شان شکایت داشتند و به جنایی مراجعه کردند. از سوی جنایی بررسی و به سارنوالی معرفی شده‌اند تا مطابق به شریعت فیصله شود.»

او همچنین اضافه کرد زنانی که با خشونت‌های خانوادگی مواجه می‌شوند می‌توانند به محکمه مراجعه کنند، تا مطابق به شریعت اسلامی به مشکلات‌شان رسیدگی شود.

عبدالواحد حماس، سخن‌گوی والی طالبان در ولایت غور هم از تلاش‌ها برای فراهم‌کردن زمینه‌ی تعلیم و تحصیل بانوان در این ولایت سخن می‌زند.

حماس می‌گوید که برای تعلیم و تحصیل بانوان در دانشگاه و همچنین دارالعلوم عالی این ولایت مکان‌های جداگانه در نظر گرفته شده است.

او افزود: «در مورد تعلیم و تربیه طبقه اناث مسئولان محلی غور تلاش خود را می‌کنند تا مشکلات سد راه خواهران را حل کنند و جای جداگانه به طبقه‌ی اناث در دانشگاه و دارالعلوم عالی غور در نظر گرفته شده است.»

مقام‌های محلی طالبان در ولایت غور دلیل کاهش خشونت‌های خانوادگی را تطبیق احکام شرعی می‌دانند و از همه بانوان افغانستان می‌خواهند که مطابق به دستورات اسلام عمل کنند. از زمان روی‌کار آمدن طالبان، نهادهای حامی حقوق زنان غیرفعال شده و اکنون هیچ نهادی جهت دادخواهی برای زنان در کشور فعالیت نمی‌کند.