پوتین قصد دارد نسل جدیدی از حامیان خود را از میان مکاتب شکل بدهد. تغییرات گسترده در برنامه‌های درسی، رئیس‌جمهور روسیه را به‌زودی به‌عنوان یک چهره‌‌ی محوری در تاریخ آن کشور به تصویر خواهد کشید و پایان دوره‌ی تعامل با غرب را رقم خواهد زد.
به‌زودی با شروع مکاتب در روسیه، دانشآموزان هفته‌وار در صنف‌های درسی، فیلم‌های جنگی و تورهای مجازی در شبه‌جزیره کریمه را دنبال خواهند کرد. در این صنف‌ها در مورد «وضعیت ژئوپولتیک» و «ارزش‌های سنتی» روسیه سخنرانی‌های متعددی خواهد شد. دانشآموزان افزون بر مراسم برافراشتن پرچم، با دروس جشن «تولد مجدد» روسیه در دوره ریاست‌جمهوری ولادیمیر پوتین بیشتر آشنا خواهند شد.
چند روز قبل آقای پوتین قانونی را به تصویب رساند که بر بنیاد آن، همه‌ی کودکان روس تشویق خواهند شد تا به یک جنبش جوانان «میهن‌پرست» -شبیه به پیشاهنگان سرخ‌رنگ اتحاد جماهیر شوروی- بپیوندند. این جنبش زیر نظر رئیس‌جمهور پوتین فعالیت خواهد کرد.
به‌تازگی سرگئی نوویکوف، یکی از بوروکرات‌های ارشد در کاخ کرملین در یک کارگاه آنلاین برای هزاران آموزگار مکاتب دولتی روسیه گفته است که از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی، تلاش‌های دولت برای ابلاغ ایدئولوژی دولتی برای دانشآموزان ناموفق بوده است، اما در زمان جنگ در اوکراین، ولادیمیر پوتین به صراحت گفته که این باید [ناموفق بودن ایدئولوژی دولتی برای دانشآموزان] تغییر کند.
آقای نوویکوف گفت که ما این را باید بدانیم که چگونه آن‌ها [دانشآموزان] را با ایدئولوژی مورد نظر خود هماهنگ بسازیم: «کار ایدئولوژیک ما به هدف تغییر آگاهی است.»
با نزدیک‌تر شدن به پنج‌ماهگی جنگ در اوکراین، برنامه‌های جاه‌‌طلبانه‌ی پوتین در جبهه داخلی به شکل گسترده مورد توجه قرار می‌گیرد: برنامه‌ریزی مجدد جامعه روسیه برای پایان دادن به سه‌دهه تعامل با غرب.
سرکوب و اختناق شدید در روسیه جریان دارد. کرملین تقریبا تمام فعالانی را که علیه جنگ صحبت می‌کنند، زندانی یا مجبور به تبعید کرده است. برای روزنامه‌نگاران مستقل در پیوند به پوشش رویدادهای اوکراین جرم‌انگاری و محدویت‌های بیشتر تشدید یافته است. دانشگاهیان، وبلاگ‌نویسان و حتا یک بازیکن هاکی در پیوند به وفاداری مشکوک سرکوب شدهاند.
اما این جاه‌‌طلبی‌ها در هیچ کجا، آشکارتر از شتاب کرملین برای بازنگری در نصاب آموزشی در ۴۰ هزار مکتب دولتی نیست.
طرح‌های آموزش سراسری که در ماه سپتامبر آغاز می‌شود، بخشی از تلاش دولت روسیه برای تلقین جنگ‌طلبی آقای پوتین و نسخه میهن‌پرستی ضد غربی برای کودکان است. این گستردگی کارزار وی را نشان می‌دهد که مردم را برای جنگ بیشتر بسیج کند و هر نوع مخالفت احتمالی را حذف کند.
در حالی که برخی از کارشناسان تردید دارند که برنامه‌های بزرگ تبلیغاتی کرملین به سرعت نتیجه‌بخش باشد، اما قبل از سال آموزشی جدید، قدرت تبلیغات کرملین در تغییر اذهان جوانان تأثیرگذارتر از قبل عمل کرده است.
ایرینا، یکی از دانشآموزان صنف نهم گفت که صنف کمپیوتر در ماه مارچ، برای لحظاتی به گزارش تلویزیون دولتی از تسلیم شدن سربازان اوکراینی تعویض شد که سخنران در ویدیو توضیح می‌داد که تنها اطلاعات منابع رسمی روسیه قابل اعتماد است.
ایرینا به‌زودی متوجه تحول در میان برخی از هم‌صنفی‌های خود شد که در ابتدا از جنگ ترسیده یا گیج شده بودند.
ایرینا در مصاحبه تلفنی در کنار مادرش لیوبوف تن گفت: « آنان [هم‌صنفی‌های من] پس از دیدن تلویزیون شروع به تکرار همه‌چیز کردند. آنان شروع به دفاع از حمله روسیه به اوکراین کردند. آنان حتا نتوانستند که این را برای من توضیح بدهند.»
ایرینا گفت زمانی که تلاش کرده تا دوستان‌اش را درباره‌ی جنایت جنگی روسیه در بوچا [این شهر در ولایت کی‌یف در کشور اوکراین موقعیت دارد] به چالش بکشد، آنان پاسخ دادند: «این‌ها همه پروپاگندا است.»
خانم تن و همسرش نخواستند که فرزندان‌شان را در روسیه؛ محیطی که به‌گونه‌ی فزاینده نظامی شده بود، بزرگ کنند و در بهار امسال راهی پولند شدند.
آموزگاران نیز متوجه تغییر در رفتار دانشآموزان شدهاند.
در شهر پسکوف در نزدیکی مرز استونی، ایرینا میلیوتینا، آموزگار زبان انگلیسی گفت که در نخست دانشآموزان مکتب در مورد درست یا نادرست بودن حمله روسیه به اوکراین بحث کردند و این بحث‌ها به برخورد هم خاتمه یافته است.
اما به‌زودی صداهای مخالف [محکومیت حمله روسیه به اوکراین] در صنف از بین رفت. دانشآموزان علامت‌های Z و V، نمادهای حمایت از جنگ روی لباس‌ها و تجهیزات نظامی روسیه را روی تخته‌های سیاه، میز و حتا کف صنف نوشتند.
خانم میلیوتینا گفت که در وقفه‌های درسی، دانشآموزان صنف‌های پنجم و ششم تظاهر کردند که سربازان روسی هستند و با آن‌هایی که در صنف خیلی صمیمی نبودند، اوکراینی خطاب کردند.
خانم میلیوتینا، ۳۰ ساله، در ماه فبروری به‌دلیل اعتراض به جنگ بازداشت شد، اما توانست به شغل آموزگاری خود ادامه بدهد. او گفت: «پروپاگندا این‌جا [در روسیه] کار خود را انجام می‌دهد.»
او در یک مصاحبه تلفنی گفت که به دستورات دولت برای برگزاری یک سری صنف‌های تبلیغاتی برای طرفداری از جنگ در هفته‌های پس از حمله به اوکراین دست یافته است.
با استناد به گفته‌ی فعالان و گزارش‌های خبری روسیه، مکاتب در سراسر این کشور چنین دستوراتی را دریافت کرده‌اند. دانیل کن، رئیس اتحادیه آموزگاران مستقل دستورالعمل‌هایی را با روزنامه نیویارک‌تایمز در میان گذاشت که به گفته‌ی او، آموزگاران به وی ارسال کرده‌اند.
در یک صنف به دانشآموزان در مورد «درگیری‌های ترکیبی علیه روسیه» آموزش داده شده است. در آن گزارش، «بی‌بی‌سی» درباره حمله روسیه به اوکراین و بیانیه‌ی ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور آن کشور به‌عنوان نمونه‌های از «خبر جعلی» جهت ایجاد شکاف در جامعه روسیه ارائه شده است. برای دانشآموزان در یک مسابقه آموزش داده شد که به هر فعال مخالف در جامعه خود بی‌اعتماد شوند.
تشدید فشارهای جدید از تلاش چند ساله آقای پوتین برای نظامی‌گری جامعه روسیه، پرده بر می‌دارد که حالا مقام‌های کرملین تلاش می‌کنند تا حمله به اوکراین را برای جوانان الزامی جلوه دهند.
الکساندر خاریچف، یکی دیگر از مقام‌های ارشد کرملین ماه گذشته در کارگاه آموزشی وزارت معارف برای آموزگاران گفت: «وطن‌پرستی باید به ارزش غالب مردم مبدل شود.»
او به صراحت «میهن‌پرستی» را این‌گونه تعریف کرد: «آماد‌‌گی‌داشتن برای فدا کردن جان خود برای میهن.»
آقای نویکوف، مسئول «پروژه‌های عمومی» کرملین گفت که با حمله روسیه به اوکراین در ماه فبروری، آموزگاران با وظیفه‌ی «نسبتا فوری» مواجه شدند: «انجام کارهای توضیحی» و پاسخ به پرسش‌های دشوار دانشآموزان.»
او همچنین به ترس دولت روسیه برای تأثیرگذاری اینترنت بر دیدگاه‌های جوانان اذعان کرد: «در حالی که همه‌چیز با جوان‌ترها کم‌وبیش قابل کنترل است، اما دانشآموزان بزرگتر اطلاعات را از طریق کانال‌های مختلف دریافت می‌کنند.»
کرملین پیش از سال تحصیلی آینده تلاش دارد تا جاه‌طلبی‌های آموزشی خود را تدوین کند. ماه گذشته فرمان پیشنهادی وزارت معارف روسیه منتشر شد که نشان می‌داد دودهه در قدرت بودن ولادیمیر پوتین در برنامه‌ی درسی به‌عنوان یک نقطه عطف تاریخی گنجانیده می‌شود و آموزش تاریخ، جنبه اعتقادی‌تری پیدا می‌کند.
در این فرمان ذکر شده است که مضمون «تاریخ روسیه» باید شامل چندین موضوع جدید مانند «تولد دوباره‌ی روسیه به‌عنوان یک قدرت بزرگ در قرن ۲۱»، «اتحاد مجدد با کریمه» و «عملیات نظامی ویژه در اوکراین» باشد.
در حالی که بر بنیاد معیارهای آموزشی روسیه، دانشآموزان باید «نسخه‌های مختلف تاریخ» را ارزیابی کنند، اما فرمان پیشنهادی جدید تصریح می‌کند که دانشآموزان باید یاد بگیرند که از «حقیقت تاریخ» دفاع کنند و «جعل در تاریخ میهن» را کشف کنند.
آموزگاران به‌عنوان کارمندان دولت، عموما گزینه‌ی جز پیروی از خواسته‌های جدید کرملین ندارند؛ هرچند نشانه‌هایی از مقاومت مردمی وجود دارد. آقای کن میگوید که با همبستگی آموزگاران اتحادیه تحت رهبری‌اش، راهنمایی‌های قانونی برای ده‌ها آموزگاری که از تدریس در صنف‌های تبلیغاتی/پروپاگندای بهار امسال امتناع کرده‌اند، ارائه کرده است. او تأکید دارد که تحریک سیاسی در مکاتب از نظر فنی براساس قوانین روسیه غیرقانونی است و به همین خاطر در برخی از موارد، مدیران مکاتب به سادگی صنف‌ها را لغو کرده‌اند، زیرا می‌دانند که این صنف‌ها «نامحبوب» اند.
سرگئی چرنیشوف، که یک مکتب متوسطه خصوصی را در شهر «نووسیبیرسک» سایبری مدیریت می‌کند، در برابر پروپاگندای دولتی مقاومت کرده است. او در یک مصاحبه تلفنی گفت: «فقط باید نیروی اخلاقی پیدا کنید تا شرارت را تسهیل نکنید. اگر نمی‌توانید به آن اعتراض کنید، حداقل به آن کمک هم نکنید.»
در ماه سپتامبر چنین مقاومتی دشوارتر خواهد شد؛ چرا که به مکاتب دستور داده می‌شود که هر دوشنبه یک ساعت به تقسیم‌اوقات درسی اضافه کنند و در این ساعت، نسخه‌ی کرملین از «میهن‌پرستی» را ترویج کنند. رمضان قدیروف، رهبر «بی‌رحم» منطقه‌ی چچن و پاتریارک کریل اول، رهبر کلیسای ارتدوکس روسیه که تهاجم به اوکراین را یک مبارزه عادلانه خوانده، ماه گذشته در کارگاه آموزشی مجازی سخنرانی کرده بودند.
طبق دستور وزارت معارف روسیه، دانشآموزان صنف اول تا هفتم در ماه مارچ به‌مناسبت سالگرد الحاق شبه‌جزیره کریمه در «تورهای گردشگری مجازی» در دریای سیاه شرکت خواهند کرد. در ماه اکتوبر، دانشآموزان صنف پنجم به بالا نشست‌های خواهند داشت که تصور می‌شود به‌منظور جلوگیری از مهاجرت است. عنوان این نشست‌ها: «خوشبختی، یعنی شاد بودن در خانه است.»
همچنین در ماه سپتامبر، «جنبش جوانان جدید کرملین» کلید می‌خورد، ایده‌ای که توسط آقای پوتین در یک نشست تلویزیونی در ماه اپریل تأیید شد و در قانونی که او ]چند روز قبل[ امضا کرد، ثبت گردید.
آرتیوم متلف، یکی از حامیان این قانون است. او معقتد است که ایجاد «جنبش جدید جوانان» از مدت‌ها به این‌سو، در دستور کار بوده است، اما «جنگ آنلاین اطلاعاتی» غرب جوانان روس‌تبار را در بحبوحه‌ی جنگ اوکراین هدف قرار داده و این موضوع ایجاد این جنبش را تسریع کرده است. او ۲۸ سال دارد و یکی از اعضای حزب متحد روسیه است. او در مصاحبه تلفنی گفت: «این همه بدون عملیات نظامی نیز ظاهر می‌شد و فقط عملیات نظامی در اوکراین و اقدامات غرب باعث تسریع کارها شد.»
دستگاه‌های تبلیغاتی مسکو به هدف تأثیرگذاری بر کودکان بسیار محدودتر از دوران شوروی سابق است؛ زمانی که جوانان فعالانه در صدد صدور تبلیغات به شکل زیرزمینی و قاچاقی به غرب بودند.
آقای چرنیشوف، مدیر مکتب «نووسیبیرسک»، معتقد است که تلاش‌های کرملین برای عرضه نظامی‌گری به کودکان، اکنون در نهایت با عقل سلیم خردسالان مواجه خواهد شد.
او گفت: «یک کودک ۱۰ ساله بسیار انسان‌گراتر از یک شهروند معمولی روسیه است. غیرممکن است که به یک کودک به زبان ساده توضیح دهیم که چرا در حال حاضر برخی افراد دیگران را می‌کشند؟»