رحمت‌الله ارشاد
مجلس نمایندگان در نشست روز دوشنبه این مجلس، محمد حنیف اتمر، مشاور امنیت ملی و ضرار احمد عثمانی، سرپرست وزارت خارجه‌ی کشور را برای ارائه‌ی معلومات در مورد موافقتنامههای امنیتی با امریکا و ناتو، فراخواند. عبدالرووف ابراهیمی، رییس مجلس در آغاز نشست گفت که حکومت خواسته تا بحث روی موافقتنامههای امنیتی سری برگزار شود. درخواست حکومت برای سری بودن مجلس مشترک دو مقام بلند‌پایه‌ی حکومتی و ملجس از سوی نمایندگان مجلس پذیرفته شد و جلسه سری برگزار شد.
این جلسه در حالی محرمانه برگزار شد که متن توافق‌نامه‌ی امنیتی و دفاعی میان ایالت متحده‌ی امریکا و افغانستان قبلاً توسط رسانه‌ها منتشر شده و از بند بند متن این قرارداد رسانه‌ها برای مردم اطلاع‌رسانی کرده‌اند. اما اکنون پرسش اصلی این است: با وجود این‌که متن توافق‌نامه توسط نمایندگان مردم در جرگه‌ی مشورتی خوانده شده و توسط رسانه‌ها منتشر شده و هم اکنون نسخه‌های انترنتی آن در حوزه‌ی آنلاین وجود دارند، چرا حکومت درخواست می‌دهد که جلسه‌ی گفت‌وگو در مورد این توافق‌نامه سری باشد؟
مشاور امنیت ملی رییس جمهور و سرپرست وزارت خارجه هیچ‌کدام در مورد این‌که چرا جلسه باید سری برگزار شود، چیزی نگفته‌اند. نمایندگان مجلس و رییس مجلس نیز دیروز در این مورد سکوت کردند و پذیرفتند که جلسه به گونه‌ی سری ادامه یابد. از این‌رو، در مورد این‌که چرا این جلسه سری برگزار شد، یک دلیل بزرگ وجود دارد: ترس از مخالفت شماری از نمایندگان مجلس با توافق‌نامه‌ی امنیتی با امریکا.
توافق‌نامه‌ی امنیتی با امریکا یکی از جنجالی‌ترین محورهای کار مشترک میان افغانستان و امریکا بوده است. در دوران ریاست جمهوری کرزی، ابا ورزیدن حامد کرزی از امضای این توافق‌نامه، تنش میان او و مقام‌های امریکایی را به اوجش رساند و حامد کرزی به بزرگ‌ترین مخالف امضای این توافق‌نامه تبدیل شد. هرچند که حامد کرزی امضا و امضا نکردن این توافق‌نامه را منوط به اراده‌ی مردم که توسط «لویه جرگه‌ی مشورتی» اعمال می‌شد، کرده بود؛ اما در پایان کار و پس از تصویب متن توافق‌نامه توسط لویه جرگه‌ی مشورتی، حامد کرزی از امضای آن خودداری کرد و سرباز زدن او از تصمیم مردم و ایستادن علیه این توافق‌نامه، جنجال‌هایی را میان بزرگان سیاسی و قومی در افغانستان نیز ایجاد کرد.
اما با این وجود، حامد کرزی تنها مخالف امضای این توافق‌نامه نبود. دلیل مخالفت حامد کرزی با این توافق‌نامه، بیش‌تر تصفیه حساب‌های شخصی و امتیازگیری‌های سیاسی بود تا مخالفت سیاسی و دستوری و ایدیولوژیک. اما در کنار کرزی شماری از افغان‌ها نیز امضای این توافق‌نامه را به نفع افغانستان نمی‌دانستند. نماینده‌‌ی این نوع استدلال را عمدتاً می‌توان در میان توده‌ی مردم در روستاهای کشور نام برد. این طیف بیش‌تر به دلایل مذهبی و دینی یا بر اثر تجارب کار مشترک با امریکایی‌ها مخالف امضای این توافق‌نامه بودند. بیرون از حلقه‌ی قدرت‌مندان سرشناس و مردم عادی، گروه‌های ذی‌نفع دیگری نیز بودند که علیه امضای این توافق‌نامه تظاهرات کردند و حرف زدند. جریان‌های افراطی وابسته به پاکستان و ایران، نمایندگان این دسته از مخالفان امضای توافق‌نامه بودند. این گروه از مخالفان توافق‌نامه‌ی امنیتی، ترکیبی از ملاهای افراطی، عوامل فرهنگی ایران و پاکستان و تندروان دینی بودند که با هدایت شماری از سفارت‌خانه‌های مقیم کابل و گروه‌های افراطی استخباراتی و دینی بیرون از افغانستان علم مخالفت علیه این توافق‌نامه را بلند کرده بودند.
هرچند که در میان میلیون‌ها طرف‌دار امضای این توافق‌نامه، مخالفان این توافق‌نامه انگشت‌شمار و غیرمحسوس بودند؛ اما آن‌ها علناً شعار مرگ بر امریکا را سر می‌دادند و امضای توافق‌نامه را ذلت افغانستان تلقی می‌کردند. اکنون با توجه به لایه‌های گوناگون مخالفان توافق‌نامه‌ی امنیتی، احتمال قوی این است که مخالفان دسته سوم «عوامل فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و نفوذی‌های آی‌اس‌آی و شبکه‌های بنیادگرایی پاکستان»، دلیل اصلی سری بودن جلسات گفت‌وگوی پارلمان روی این توافق‌نامه باشد.
در شرایطی که متن کامل توافق‌نامه‌ی امنیتی در دسترس مردم است و رسانه‌ها آن را کالبدشکافی کرده‌اند، منطقی نیست بپذیریم که بحث روی ماده‌های این توافق‌نامه منجر به سری شدن جلسه شده است. از جانب دیگر، مجلس نمایندگان و حکومت افغانستان حق ندارند که بر ماده‌های کنونی این توافق‌نامه اضافاتی را اعمال کنند و بحث‌های جدی‌تر از آن‌چه که تا کنون در متن این توافق‌نامه درج شده است را اضافه کنند. لذا نمی‌شود گفت که دلیل اعمال سانسور بر جلسات مجلس نمایندگان، بحث روی متن این توافق‌نامه باشد.
ترس از مخالفت شماری از وکلای مجلس که گمانه‌زنی‌هایی در مورد ارتباط تنگاتنگ‌شان با رایزنی جمهوری اسلامی ایران و سفارت پاکستان وجود دارد، دلیل اصلی محرمانه بودن جلسه‌ی پارلمان است. حکومت افغانستان پندارش این است که حضور ملاهای بنیادگرا در مجلس و مجاهدین افراطی موجود در مجلس، ممکن است مخالفت‌ها علیه امضای این توافق‌نامه را گسترده‌تر و وسیع‌تر کند. از این‌رو، تلاش می‌کند که گفت‌وگو روی این توافق‌نامه به گونه‌ی سری در همان مجلس خاتمه یابد و پرسش‌ها و پاسخ‌ها در مورد آن به رسانه‌ها درز نکند.
اما حقیقت این است که اکثریت قاطع مردم افغانستان خواهان امضای توافق‌نامه‌ی امنیتی با امریکا اند و مخالفت‌های اندک اندکی که در مورد این توافق‌نامه صورت می‌گیرند، نمی‌توانند جلو تصویب این توافق‌نامه را بگیرند. مگر این‌که شماری از کشورهای همسایه در پی خریداری آرای نمایندگان مجلس برآیند و مبالغ هنگفتی را برای کسب رای منفی نمایندگان مصرف کنند. لذا گزینه‌ی بهتر این بود که جلسات مجلس نمایندگان و مقام‌های ارشد حکومت روی توافق‌نامه‌ی امنیتی، سری برگزار نمی‌شد و مردم باید می‌دانستند که پشت درهای بسته‌ی مجلس در مورد این توافق‌نامه چه می‌گذرد؟