«کمیسیون مقام زن» سازمان ملل متحد در حاشیهی شصتوهشتمین اجلاس خود، نشستی را برای بررسی «جنایت علیه بشریت» در افغانستان با حضور فعالان حقوق زن و حقوقبشر برگزار کرده است.
این نشست با عنوان «جنایت علیه بشریت در افغانستان با نگاه جنسیتی: تقویت هماهنگی جهانی» دیروز (سهشنبه، ۲۲ حوت) در مقر سازمان ملل متحد در نیویارک برگزار شده است.
نصیر احمد فایق، سرپرست نمایندگی افغانستان در سازمان ملل متحد در این نشست گفت که افغانستان تنها کشور جهان است که در آن زنان از حق آموزش و کار محروم شدهاند.
او گفت که پس از تسلط طالبان بر افغانستان، وضعیت حقوقبشر در این کشور وخیم شده است و زنان و دختران با نقض شدید حقوق اساسی خود مواجه هستند.
آقای فایق گفت: «تبعیض و آزار و اذیت جنسیتی نهادینهشده، سیستماتیک و گسترده، زنان را از زندگی عمومی حذف کرده است و منجر به حکومت آپارتاید جنسیتی در افغانستان شده است.»
شماری از فعالان زن نیز در این نشست صحبت کردند و سیاستهای طالبان در قبال زنان افغانستان را «آپارتاید جنسیتی» خواندند.
یلدا رویان، از فعالان حقوق زن اهل افغانستان در این نشست گفت که طالبان از زمان تسلط دوباره بر افغانستان، بیش از ۱۰۰ فرمان تبعیضآمیز علیه زنان صادر کردهاند.
او گفت، بر اساس «کنوانسیون آپارتاید»، سلطهی سیستماتیک بر یک گروه خاص «آپارتاید» به شمار میرود.
خانم رویان گفت که بر اساس این تعریف، رفتار طالبان با زنان افغانستان، نوعی سلطهی سیستماتیک مردان بر زنان است و منجر به «آپارتاید جنسیتی» شده است.
او گفت که «آپارتاید جنسیتی» یک سیستم حکومتی است که به صورت سیستماتیک، بین زنان و مردان جدایی و تفاوت قائل میشود و در نهایت زنان را از زندگی عمومی حذف میکند.
زرقا یفتلی، دیگر فعال حقوق زن نیز در این نشست گفت که از زمان تسلط دوباره طالبان بر افغانستان، نقض حقوقبشری زنان، روز به روز افزایش یافته است.
او افزود که طالبان به صورت سیستماتیک زنان را از جامعه حذف کردهاند و اکنون افغانستان تنها کشور جهان است که در آن دختران از دورهی متوسطه به بالا حق رفتن به مکتب را ندارند.
تلاش گنجاندن آپارتاید جنسیتی در قوانین بینالمللی
کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد در اعلامیهای که در بارهی نشست امروز در مورد افغانستان منتشر کرده، نوشته است که این نشست یک فراخوان فوری برای اقدام هماهنگ جامعهی جهانی برای تدوین «آپارتاید جنسیتی» بهعنوان جنایت علیه در چارچوبهای حقوقی بینالمللی است.
بر اساس این اعلامیه، چارچوبهای حقوقی بینالمللی در حال حاضر برای رسیدگی به نقض حقوق بشر مبتنی بر جنیست، با این ماهیت و مقیاس، مجهز نیستند.
در اعلامیه آمده است که کنوانسیون آپارتاید و کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان میتواند در این زمینه به صورت مجزا، کاربرد داشته باشد، اما به یک رویکرد جامعتر و قویتر نیاز است.
پیش از این کارشناسان سازمان ملل متحد نیز گفته بودند که رفتار طالبان با زنان افغانستان «جنایت علیه بشریت» است و میتواند «آپارتاید جنسیتی» به شمار رود.
ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوقبشر سازمان ملل متحد در نشست اخیر شورای حقوقبشر این سازمان گفت که رفتار طالبان با زنان، آزار و اذیت بر اساس جنسیت و مطابق اساسنامه رم »جنایت علیه بشریت» است.
آقای بنت تأکید کرد که «یک گام جلوتر میروم و میگویم این وضعیت ممکن آپارتاید جنسیتی توصیف شود؛ زیرا مقامهای حاکم (طالبان) به قصد تحت سلطه درآوردن کامل زنان و دختران حکومت میکنند.»