نرمش سیاسی پس از سرکوب نظامی؛ کارزار سربازگیری در پنجشیر

طالبان در پنجشیر تلاش خود برای سربازگیری از میان مردمان بومی این ولایت را افزایش داده‌اند. تا اکنون اکثر نیروهای طالبان در پنجشیر پشتون‌تبار بوده‌اند. این نیروها قادر به برقراری ارتباط کلامی و روابط با مردم بومی پنجشیر نیستند. به نظر می‌رسد که طالبان با استخدام جوانان پنجشیری در تلاش تقویت پایگاه قدرت نظامی‌شان در این ولایت اند و می‌کوشند روابط خود با باشندگان پنجشیر را ترمیم کنند. طبق اطلاعات به‌دست آمده، عده‌ی کمی از جوانان به‌دلیل بیکاری و فقر فزاینده، تا اکنون حاضر شده‌اند که به صفوف ارتش طالبان ملحق شوند.

پس از سقوط پنجشیر به‌دست طالبان، مولوی عبدالعلی قدرت‌الله از سوی طالبان به‌عنوان والی پنجشیر گمارده شد. او در حدود یک سال که والی طالبان در این ولایت بود، تلاش زیادی برای سربازگیری از باشندگان پنجشیر در صفوف ارتش انجام داد، اما موفقیت چندانی نداشت. منابع مردمی در پنجشیر به اطلاعات روز گفتند که او تنها توانست که ۱۰ نفر از بستگانش را از روستای کوهسار ولسوالی پریان شامل ارتش بسازد.

طالبان فرماندهی جلب‌وجذب ارتش شان را در سنبله ۱۴۰۱ در پنجشیر فعال کردند و سپس تبلیغات وسیع برای جذب جوانان این ولایت در صفوف شان به راه انداختند. بررسی حساب ایکس وزارت دفاع طالبان نشان می‌دهد که تا امروز هر مرحله‌ی جذب جوانان پنجشیری در صفوف ارتش این گروه، عکس‌برداری و ضبط ویدیو شده در فضای مجازی منتشر می‌شود تا نشان دهند که باشندگان پجشیر علاقه‌مندی پیوستن به طالبان را دارند.

در یکی از نشست‌ها برای تشویق جوانان به پیوستن به اردوی طالبان، مولوی طیب عمر، فرمانده جلب‌وجذب ارتش طالبان در پنجشیر از جوانان این ولایت در صفوف ارتش طالبان به‌عنوان «مهمانان خاص» نام برده و ادعا کرده بود که امکاناتی خاص را برای این مهمانان خاص فراهم خواهد کرد. این مقام ارتش طالبان گفته بود: «ما اردوی اسلامی تشکیل می‌دهیم که تمام اقوام کشور در آن باشند و برای ما جوانان پنجشیر بسیار مهم و ارزشمند اند.»

یکی از فرماندهان طالبان که از باشندگان اصلی ده سبز کابل است، در این نشست خطاب به مردم پنجشیر گفته بود: «اگر شما فرزندان‌تان را شامل اردو بسازید و امنیت تان را خودتان بگیرید، به ما چه نیاز است که از ده سبز به این‌جا (پنجشیر) نیرو بیاوریم.»

گل‌محمد، از باشندگان پنجشیر که در این نشست شرکت کرده بود به اطلاعات روز گفت: «طالبان با بسیار نرمی از مردم می‌خواستند که جوانان را شامل اردو بسازند. طالبان خیلی نرم برخورد می‌کردند تا ما از جوانان پنجشیر بخواهیم که به صفوف طالبان بروند.»

طی سال جاری وزارت دفاع طالبان ادعا کرد که سهمیه ۶۰۰ سرباز از ولایت پنجشیر تکمیل شده است، اما سند یا عکس و ویدیوی معتبری که ثابت کند که این شمار افراد از پنجشیر جذب ارتش طالبان شده‌اند، منتشر نشده است.

طالبان به باشندگان پنجشیر گفته‌اند که سن جذب در ارتش شان را به‌خاطر «امتیاز مثبت» ۱۶ الی ۲۵ سال تعیین کرده‌اند و این در حالی است که در ولایت‌های دیگر سن ۱۸ تا ۲۱ سال است.

طالبان ادعا کردند که این جوانان در پنجشیر به عضویت ارتش شان در آمده‌اند/ وزارت دفاع طالبان

نرمش دیرهنگام

طالبان کارزار گسترده‌ای برای متقاعدکردن جوانان پنجشیر برای پیوستن به صفوف ارتش این گروه را در دستور کار قرار داده‌اند. نیروهای تبلیغاتی طالبان به مساجد و اماکن عمومی می‌روند و از باشندگان پنجشیر می‌خواهند که جوانان‌شان را برای پیوستن به صفوف این گروه تشویق کنند.

یافته‌های روزنامه اطلاعات روز نشان می‌دهد که طالبان به باشندگان پنجشیر می‌گویند که جوانان پس از پایان آموزش‌های نظامی، دوباره در روستاهای‌شان تعیین بست خواهند شد.

ماه گذشته کمیسیون جلب‌وجذب ارتش طالبان به روستای پشغور ولسوالی حصه اول پنجشیر رفت و از باشندگان این روستا خواست که جوانان‌شان را تشویق به پیوستن به ارتش این گروه کنند.

احمدالله، باشنده‌ی روستای پشغور ولسوالی حصه اول پنجشیر چشم‌دید خود را از حضور این افراد طالبان این‌گونه بیان کرد: «چهار نفر از کمیسیون جلب‌وجذب ارتش طالبان به منطقه‌ی ما آمده بودند، دو نفر شان سلاح کلاشینکف داشتند و دو نفر دیگر لباس نظامی نداشتند و در بازار و مسجد مردم را می‌دیدند و از آنان می‌خواستند که جوانان را تشویق کنند که شامل اردو شوند. »

احمدالله می‌گوید که این شمار از نیروهای طالبان با آرامی و نرمش مردم را به پیوستن به صفوف ارتش دعوت می‌کردند؛ «این چهار نفر به مردم می‌گفتند که نظام اسلامی از شما است و باید همگی ما مشترک در این نظام کار کنیم و ما به شما نیاز داریم و هنگامی که شامل درس (آموزش‌های نظامی) شدید، معاش شما حواله می‌گردد. مردم در مقابل این گفته‌های طالبان خاموشی اختیار می‌کردند و هیچ‌کس از منطقه‌ی ما حاضر نشد که فرزندان خود را به اردوی طالبان روان کند.»

طالبان در روستای زمان‌کور ولسوالی عنابه، پوسترهایی برای تشویق جوانان جهت پیوستن به ارتش این گروه نصب کرده بودند.

نثاراحمد، باشنده‌ی این روستا به روزنامه اطلاعات روز گفت: «روی این پوسترها نوشته بودند که به اردوی اسلامی افغانستان بپیوندید و در تحکیم نظام اسلامی سهیم شوید و همچنان شماره‌های تماس جلب‌وجذب اردوی طالبان هم بود.»

نثاراحمد می‌گوید که نیروهای طالبان اوایل تابستان موسفیدان روستا را در باغچه‌های توت جمع می‌کردند و از آنان می‌خواستند که پیام شان را به جوانان برای یک‌جاشدن با ارتش این گروه برسانند؛ «طالبان می‌گفتند که جوانان‌تان را شامل ارتش اسلامی نمایید؛ با این کار صاحب وظیفه می‌شوند. حالا در هیچ گوشه‌ی کشور جنگ نیست و جوانان شما می‌توانند به آرامی وظیفه انجام می‌دهند.»

نثاراحمد گفت که پس از رفتن طالبان از روستای زمان‌کور، مردم محل گفتند که به هیچ عنوان نمی‌خواهند که فرزندان‌شان به صفوف طالبان بروند؛ «مردم به حرف‌های طالبان گوش کردند، اما وقتی طالبان رفتند، با همدیگر گفتند که نمی‌خواهند جوانان‌شان به ارتش طالبان بروند. نظامیان طالبان از خشونت و بدرفتاری با مردم پنجشیر کار گرفته‌اند و این باعث شده است که مردم از طالبان فاصله بگیرند.»

تعدادی از جوانان پنجشیری که به ارتش طالبان پیوسته‌اند، به روزنامه اطلاعات روز گفتند که از روی ناگزیری و مشکلات اقتصادی این کار را کرده‌اند.

نقیب‌الله، یکی از جوانان پنجشیری که آموزش‌های نظامی طالبان را سپری کرده ‌است، به روزنامه اطلاعات روز گفت که با سلطه‌ی این گروه در افغانستان برای بیش از دو سال بیکار بود و سپس مجبور شد که به ارتش طالبان بپیوندد.

او افزود: «من چهار ماه در مرکز تعلیمی اردوی طالبان در کابل آموزش دیدم و ما در کل پنج جوان از پنجشیر بودیم و حالا شامل نظام طالبان هستیم. همگی همکاران ما در اردو از قوم پشتون هستند و زبان شان را کم می‌دانیم. من نمی‌دانم مردم در مورد پیوستن من به صفوف طالبان چه نظر دارند؛ نظرشان را در مقابل من نمی‌گویند.»

فیصل پس از سقوط افغانستان به‌طور قاچاق به ایران رفت، اما از سوی مرزبانان ایرانی رد مرز شد. او پس از چند ماه بیکاری به صفوف ارتش طالبان پیوست؛ «من در ایران کارهای شاقه انجام می‌دادم. پولیس ایران من را از تهران دستگیر کرد و به افغانستان رد مرز کرد. من هرقدر تلاش کردم، کار پیدا نکردم. مجبور شدم به اردوی طالبان آمدم.»

فیصل می‌گوید وقتی به مرکز جلب‌وجذب طالبان در پنجشیر مراجعه کرد، با استقبال آنان مواجه شد؛ «طالبان من را تشویق کردند که به مرکز جلب‌وجذب آنان آمده‌ام. آنان به‌خاطر این‌که من از تصمیم خود پشیمان نشوم، برایم وعده کردند هنگامی که درس‌ها را در آکادمی شروع کنم، به من معاش می‌دهند و من از تمام امکانات در آکادمی استفاده خواهم کرد.»

منابع مردمی به اطلاعات روز گفتند که طالبان تنها جوانان پنجشیری را در دوره‌ی چهارماهه سربازی جذب می‌کنند و فورم‌های هم که طالبان به جوانان جهت ثبت‌نام در ارتش داده‌اند، برای سربازی است.

در ولایت پنجشیر مقام‌های کلیدی ارتش، پولیس و استخبارات طالبان در اختیار طالبان پشتون‌تبار است و هیچ باشنده‌ی پنجشیر در مسندهای بلند نظامی کار نمی‌کند.  

طالبان در پنجشیر حضور گسترده‌ی نظامی دارند و با اعزام نیرو و ادوات جنگی، می‌کوشند که تهدیدهای مخالفان‌شان را در این ولایت کوهستانی دفع کنند. طالبان در دوره‌ی نخست حاکمیت شان بین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ نتوانسته بودند که پنجشیر را تحت کنترل خود درآورند.

یادداشت: نام‌های مصاحبه‌شوندگان مستعار است.