از مصارف میلیونی تا تأخیر در پرداخت معاشات؛ آیا خرج‌ و دخل طالبان بهم خورده است؟

روزنامه اطلاعات روز به اسنادی دست یافته است که از بخشی از مصارف میلیونی وزارت دفاع طالبان و کارمندان بلند‌رتبه‌ی این گروه که تحت عنوان «مصارف متفرقه و مددمعاش» پرداخت شده، پرده بر می‌دارد.

براساس این اسناد، وزارت مالیه‌ی طالبان به دستور ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر این گروه ماهانه ۵۳ میلیون و ۷۲۰ هزار افغانی تحت عنوان «مصارف متفرقه» به مراکز نظامی مربوط به وزارت دفاع طالبان پرداخت کرده است.

این حکم هبت‌الله آخوندزاده با شماره‌ی ۱۹۷۱ در ماه میزان سال گذشته‌ی خورشیدی صادر شده است.

به رویت اسناد، ۵۳ میلیون و ۷۲۰ هزار افغانی هر ماه در میان قول اردوها و فرقه‌های ارتش طالبان توزیع شده است؛ طوری که هر قول اردو، ماهانه از دو میلیون و ۷۷۵ هزار افغانی تا پنج میلیون و ۸۷۰ هزار افغانی پول دریافت کرده‌ است.

یک منبع آگاه به روزنامه اطلاعات روز گفت که در سال جاری مالی ۱۴۰۳ نیز بودجه‌ی مشابه برای مصارف وزارت دفاع طالبان پرداخت شده است.

به نظر می‌رسد که این مصارف بخش اندکی از بودجه‌ی وزارت دفاع طالبان را تشکیل می‌دهد، زیرا این وزارت برای معاش کارمندان و نیروهای خود و همچنین پروژه‌‌های خود نیز بودجه دریافت می‌کند.

وزارت دفاع طالبان در کنار وزارت داخله و ریاست استخبارات این گروه از بودجه‌ی اپراتیفی برخوردار است.

مددمعاش و مصارف نجومی کارمندان بلندرتبه

رهبر طالبان در حکم دیگر که در ماه سرطان ۱۴۰۲ صادر شده، دستور داده است که برای کارمندان بلندرتبه‌ی ملی و نظامی این گروه، ماهانه از ۲۰ تا ۵۰ هزار افغانی به‌عنوان «مددمعاش و مصارف متفرقه» پرداخت شود.

در حکم رهبر طالبان آمده است که برای رییس بخش ملکی که معاش امتیازی ندارد و در گذشته ۲۰ هزار افغانی مددمعاش دریافت می‌کردند، ماهانه ۳۰ هزار افغانی مددمعاش پرداخت شود.

همچنین آمران بخشی ملکی که در گذشته ۱۵ هزار افغانی مددمعاش داشتند، اکنون برای آنان ۲۰ هزار افغانی مددمعاش پرداخت شود.

در دستور رهبر طالبان آمده است که در بخش نظامی نیز برای بست‌های معادل ریاست‌ها و آمریت‌ها، مددمعاش و مصارف ملکی مشابه پرداخت شود.

رهبر طالبان دستور داده است که برای ولسوال‌ها و فرماندهان امنیه‌ی این گروه در ولسوالی‌ها نیز ماهانه ۵۰ هزار افغانی تحت عنوان مصارف متفرقه پرداخت شود.

افغانستان در گذشته ۳۶۴ ولسوالی داشت، اما حکومت طالبان شمار ولسوالی‌ها را افزایش داده است. این گروه در ماه حوت ۱۴۰۱ از ایجاد ۲۷ ولسوالی خبر داده بود. با احتساب این عدد، شمار ولسوالی‌ها به ۳۹۱ ولسوالی می‌رسد.

در هر ولسوالی، یک ولسوال و یک فرمانده امنیه فعالیت دارند که طبق اسناد به‌دست آمده، مصارف ماهانه‌ی آنان ۱۰۰ هزار افغانی می‌شود. در مجموع مصارف متفرقه‌ی تنها ولسوال‌ها و فرماندهان امنیه‌ی طالبان در ولسوالی‌ها ماهانه ۳۹ میلیون افغانی می‌شود.

رهبر طالبان دستور داده است که برای آمرین حوزه‌ها در مراکز ولایت‌‌ها نیز ماهانه ۵۰ هزار افغانی به‌عنوان مصارف متفرقه پرداخت شود.

همین‌طور آخوندزاده گفته است که برای رییسان ریاست‌های ولایتی وزارت‌ها و ادارات مستقل، ماهانه ۵۰۰ هزار افغانی برای مصارف متفرقه پرداخت شود.

تأخیر در پرداخت معاشات کارمندان ادارات

بخشی از مصارف طالبان در حالی فاش می‌شود که کارمندان ادارات تحت مدیریت این گروه، معاش ماه‌های دلو و حوت خود را دریافت نکرده‌اند. معاش ماه جدی کارمندان ادارات دولتی نیز با تأخیر مواجه شده بود.

حکومت طالبان درباره‌ی دلیل تأخیر در پرداخت معاش کارمندان چیزی نمی‌گوید، اما یک منبع در بخش مالی طالبان می‌گوید که دلیل تأخیر در پرداخت معاشات، کمبود بودجه است.

تعلیق برخی از مصارف و خریداری‌ها

در سندی که به‌دست روزنامه اطلاعات روز رسیده است، کابینه‌ی طالبان یک ماه قبل به‌تاریخ ۱۸ دلو ۱۴۰۳، پرداخت «امتیاز منطقه‌‌ای» و برخی خریداری‌ها را تا سه ماه تعلیق کرده است. امتیاز منطقه‌ای در حکومت پیشین هزینه‌ای بود که برای ولایت‌ها و ولسوالی‌های ناامن پرداخت می‌شد.

وزارت مالیه‌ی طالبان گفته است که این وزارت به دستور شفاهی کابینه موظف شده تا امتیاز منطقه‌ای و «خریداری، وسایل نقلیه، فرنیچر، یخچال، کمپیوتر، ایرکندیشن و وسایلی تجملی را برای سه ماه معطل قرار دهد».

این وزارت دلیل تعلیق مصارف را جلوگیری از تراکم امور و مشکلات بعدی در شعبات خود خوانده است.

تعلیق کمک‌های امریکا به افغانستان

کمک‌های امریکا به افغانستان که بزرگ‌ترین کمک‌کننده به این کشور بود، پس از روی‌کارآمدن دونالد ترامپ تعلیق شد.

با تعلیق کمک‌های امریکا، ارزش پول افغانستان در برابر دالر کاهش یافت، اگرچه طی روزهای اخیر نرخ پول افغانی در برابر دالر دوباره بهتر شده و ثبات خود را حفظ کرده است.

تأخیر در پرداخت معاشات کارمندان دولتی هم پس از تعلیق کمک‌های امریکا پیش‌ آمد. اما طالبان می‌گویند که بودجه‌ی حکومت این گروه ارتباطی به کمک‌های خارجی ندارد.

ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی طالبان در ماه دلو درباره‌ی تأخیر در پرداخت معاشات گفت: «بودجه‌ی کشور بنیاد داخلی دارد، با رسیدن یا عدم رسیدن کمک‌های خارجی ارتباطی ندارد.»

با این‌حال، حکومت طالبان میزان بودجه و جزئیات مصرف آن را منتشر نمی‌کند.

این گروه مدعی است که تمام بودجه از عواید داخلی تأمین می‌شود، درحالی‌که بودجه‌ی حکومت پیشین افغانستان به کمک‌های خارجی وابسته بود.

در حال حاضر در کنار گمرکات و مالیات، عشر و زکات نیز منبع عایداتی طالبان است. این گروه از فرآوردهای زراعتی عشر می‌گیرند و از مواشی مردم زکات. طالبان درباره‌ی میزان عایدات‌شان از عشر و زکات نیز حسابده نیستند.