حکومت پاکستان اعلان کرده که هفت زندانی وابسته به گروه طالبان را که در زندانهای این کشور در بند به سر میبرند، آزاد کرده است. وزارت امور خارجهی این کشور اعلان کرده که هدف از آزاد کردن این زندانیان، تسهیل روند گفتوگوها با طالبان برای رسیدن به صلح در افغانستان است. براساس خبرنامهی وزارت خارجهی پاکستان، در این میان شماری از فرماندهان ارشد طالبان، از جمله ملا منصور دادالله برادر ملا دادالله نیز شامل است. این امر، نخستین دستآوردهای عملی سفر رییس جمهور کرزی به اسلامآباد پنداشته میشود. در سفر اخیر آقای کرزی به اسلامآباد، رهایی فرماندهان مهم طالبان از زندانهای پاکستان از خواستهای اصلی وی بود. آقای کرزی از نواز شریف خواست فرماندهان مهم طالبان از جمله ملا عبدالغنی برادر را برای تسهیل روند گفتوگوهای صلح با طالبان از بند رها کند. آقای شریف نیز وعده داد که این کار را انجام میدهد. این سومینبار است که به در خواست دولت افغانستان و شورای عالی صلح، فرماندهان طالبان از زندانهای پاکستان آزاد میگردند. سال گذشته نیز پس از سفر هیأت شورای عالی صلح، حکومت پاکستان 26 زندانی طالب را در دو اقدام جداگانه از حبس رها کردند.
رهایی یا سپردن زندانیان طالب به دولت افغانستان، یکی از خواستههای همیشگی حکومت افغانستان از پاکستان در روند مذاکرات صلح بوده است. هرچند تاکنون پاکستان شمار زیادی از رهبران و فرماندهان این گروه را به درخواست حکومت افغانستان رها نموده است؛ اما همیشه در رهایی تعداد بیشتر آنها و خصوصا ملا عبدالغنی برادر، تعلل و ملاحظه به خرج داده است. اکنون نیز علیرغم درخواست مشخص رییس جمهور کرزی برای رهایی عبدالغنی برادر، نام وی در لیست رها شدگان نیست و به نظر میرسد که هنوزهم وی برای پاکستان به عنوان یک مهره کارآیی خود را حفظ کرده است. پاکستان در رهایی آنها نیز هوشیارانه و سیاسی عمل میکند. این کشور فقط مهرههای سوخته را از قید رها میکند و کسانی که برای منافع استخباراتی و سیاسیاش کارآیی داشته باشند را رها نمیکند؛ آنگونه که در رهایی ملا عبدالغنی برادر تعلل میورزند. حکومت افغانستان رهایی زندانیان طالب را به عنوان شیوهای برای جلب اعتماد طالبان تلقی میکند؛ اما واقعا معلوم نیست که این امر به روند مصالحه مفید واقع میشود یا خیر؟
حقیقت این است که تنها نتیجهی چشمگیر این سیاست، دادن اعتبار و مشروعیت سیاسی به گروه طالبان، رهایی رهبران و برخی از خطرناکترین فرماندهان آنها از زندانهای دولت افغانستان، آمریکا و پاکستان و نهایتا تحکیم صفوف جنگی آنها علیه حکومت افغانستان و نیروهای بینالمللی میباشد. در این روند برخی از خطرناکترین فرماندهان طالبان رها میشوند، بدون این که هیچتغییری در موضع و سیاستهای طالبان در ارتباط با مصالحه ایجاد کند.
تداوم این روند یکطرفه، موضع طالبان را تقویت کرده، سطح مطالبات و خواستههای آنها را بلند برده و جنگ و خشونت را به ابزار کسب امتیاز برای این گروه تبدیل کرده است. در گذشته شماری از زندانیان رها شدهی این گروه دوباره به جنگ و خشونت باز گشتند و رهبران سیاسی آنها که با تلاش حکومت افغانستان از سوی سازمان ملل متحد و جامعهی بینالمللی مصئونیت سیاسی حاصل کردند، نیز دوباره برای کسب امتیازات سیاسی برای طالبان و تحکیم مواضع آنها در چانهزنیهای سیاسی با حکومت افغانستان و جامعهی جهانی فعال گردیدند. کمتر کسی از آنها صادقانه برای نزدیکی دیدگاههای دو طرف در روند مصالحه تلاش کرده و نقش میانجیگری و تماس را که انتظارش میرفت، ایفا کردند.
هدف اصلی حکومت افغانستان از رهایی زندانیان طالب، نشان دادن حسن نیت و کسب اعتماد رهبران این گروه به روند مصالحه میباشد که میبایست تاکنون این امر صورت گرفته باشد. اگر ارادهای برای مذاکرات صلح میان طالبان وجود داشته باشد، تاکنون میبایست انجام میشد. کارهای کافی برای کسب اعتماد آنها در این پروسه انجام شده و با امتیازهای فراوان، حسن نیت حکومت افغانستان نشان داده شده است. اما با این همه، هیچتحول مثبتی در نگرش و کنش این گروه ایجاد نشده است. جنگجویان طالبان، اکنون همانند گذشته میجنگند و رهبران آنها همچنان بر مواضع قبلی خود پافشاری مینمایند. در حال حاضر هیچنشانهای در میان طالبان برای مذاکرات صلح دیده نمیشود و باید منتظر بود تا دیده شود که فرجام این رها سازیها و روند یکطرفهی مصالحه به کجا میانجامد.