دومین کنفرانس بین‌المللی گفت‌وگوهای امنیتی هرات برای بررسی زمینه‌های اعتماد‌سازی و هم‌کاری‌های امنیتی، اقتصادی و فرهنگی در منطقه، در شهر هرات، روز گذشته به کار آغاز کرد. گفته می‌شود نمایندگان دیپلوماتیک و نهادهای تحقیقی سی کشور جهان و منطقه در این کنفرانس حضور یافته‌اند. گفت‌وگوهای بین‌المللی هرات به عنوان یک روند گفت‌وگوها و هم‌کاری‌های منطقه‌ای از سوی مؤسسه‌ی مطالعات استراتژیک افغانستان پی گرفته شده و سال گذشته اولین کنفرانس آن در مورد دهه‌ی تحول در این شهر برگزار شد. هدف از این گفت‌گوها، ایجاد یک روند دوام‌دار منطقه‌ای برای ایجاد گفت‌وگوهای سازنده و هم‌کاری‌های منطقه‌ای است و بنابراین، از جنبه‌های مختلفی برای افغانستان با‌اهمیت است.
اين كنفرانس از چند جهت مهم است: نخست، اين اولین روند منطقه‌ای است که به ابتکار افغان‌ها و از افغانستان پی گرفته می‌شود. تاکنون افغانستان در روندهای منطقه‌ای متعددی نظیر پروسه‌ی استانبول، روند گفت‌وگوهای سه‌جانبه‌ی افغانستان، پاکستان و بریتانیا، روند قطر و… که از سوی دولت‌ها یا نهادهای غیردولتی خارجی برگزار شده بود، شامل بوده؛ اما این‌بار نخست است که یک روند منطقه‌ای با همت و ابتکار یک نهاد مطالعاتی افغانستان در داخل افغانستان آغاز می‌شود و از این نظر، برای مردم افغانستان امیدوار کننده است. در این کنفرانس تمام آجندا و برنامه‌های آن از سوی افغان‌ها طراحی می‌گردد، در حالی که در تمام نشست‌های بین‌المللی و روندهای منطقه‌ای، ابتکار عمل و مدیریت آن به عهده‌ی خارجی‌ها بوده است. از مجموع ده‌ها اجلاس بين‌المللي در مورد افغانستان، تنها كنفرانس كابل در افغانستان داير گرديد و ساير نشست‌هاي منطقه‌اي را نيز بسيار به‌ندرت از سوی افغانستان ميزباني شدهاند. لذا اين اميدوار كننده است كه دولت افغانستان و نخبگان فكري و سياسي كشور از اين به بعد مهندسي روندهاي آينده و ابتكار عمل معادلات بين‌المللي معطوف به افغانستان را به دست گيرند.
دوم، در حال حاضر بعضي اولويت‌هايی چون انتقال مسئوليت‌هاي امنيتي، خروج نيروهاي خارجي، پروسه‌ی مصالحه با طالبان و انتخابات رياست جمهوري تمامي نگاه‌هاي داخلي و خارجي را به خود مصروف كرده و چشم‌انداز پس از 2014 يا دهه‌ی تحول را تحت تأثير قرار داده است. اين كنفرانس مي‌تواند مخاطرات دهه‌ی تحول و اهميت آن را به جامعه‌ی جهاني توضيح داده و از به فراموشي رفتن اين دهه‌ی حياتي جلوگيري نمايد.
سوم، موضوع مهم ديگر اين كنفرانس، گفت‌وگوي كشورهاي متعارض و مخالف در مورد افغانستان مي‌باشد. در نشست قبلی این روند که سال گذشته برگزار شد، براي اولين‌بار نمايندگان ارشد كشورهاي آمريكا و ايران، دو كشور متعارض در جلسه‌ی مشترك باهم در مورد افغانستان گفت‌وگو كردند. حتا در این نشست نماينده‌ی ايران از آمادگي كشورش به مذاكره با آمريكا براي پايان دادن به خشونت در افغانستان خبر داد و از این جهت، روند گفت‌وگوهای هرات، می‌توانست به یک میانجی‌گری بین‌المللی خوب در یکی از دیرینه‌ترین و جنجالی‌ترین مناقشات بین‌المللی تبدیل شود. در این نشست‌ها ضمن این که یک گفت‌وگوی سازنده روی محورهای امنیتی، اقتصادی و سیاسی منطقه، کشورهای منطقه و جهان باهم گفت‌وگو می‌نمایند، بستر خوبی را برای گفت‌وگو و تعامل رقبا و کشورهای متعارض فراهم می‌کند. در جلسه‌ی سال گذشته‌ی این روند، کشورهای هند، پاکستان و افغانستان نیز روی محورهای مشترک گفت‌وگو کردند.
هندوستان و پاكستان با هم‌ديگر در افغانستان رقابت دارند و داراي سياست‌ها و نگاه‌هاي متعارض و متضاد مي باشند. اين گونه نشست‌ها براي حل رقابت‌ها و كاهش اختلافات منطقه‌اي كمك كرده و افغانستان را از ميدان رقابت‌هاي منطقه‌اي رهايي مي‌بخشند. اگر اين كنفرانس ديدگاه‌هاي كشورهاي رقيب و متعارض را جمع كند و متناسب به آن طرحي راه‌بردي براي آينده‌ی افغانستان ارائه دهد، بدون ترديد تمامي مشكلات سياسي و امنيتي آينده حل و ثبات و امنيت افغانستان تضمين خواهد شد؛ چون ريشه‌ی تمامي نابه‌ساماني‌ها، بي‌ثباتي‌ها و مسايل، رقابت كشورهاي همسايه و منطقه مي‌باشد.
چهارم، برجستگی دیگر این نشست، پرداختن به فرهنگ به عنوان یکی از راه‌حل‌های امنیت منطقه میباشد. برای نخستین‌بار است که به فرهنگ از روی‌کرد امنیتی و نقش آن در تأمین ثبات منطقه پرداخته می‌شود و این یک ابتکار فوق‌العاده تحسین برانگیز میباشد. فرهنگ می‌تواند بستر خوبی را برای تأمین امنیت دوام‌دار در منطقه فراهم سازد.