منبع: وال استریت ژورنال
برگردان: حمید مهدوی
ظهور ملا فضل‌الله به عنوان رهبر جدید طالبان پاکستانی نه تنها انتقال قدرت در این شبکه‌ی ملیشه‌ای را به نمایش می‌گذارد، بلکه خطر شعله‌ور شدن آتش درگیری‌های جدید بین کابل و اسلام‌آباد را نیز افزایش می‌دهد.
حکیم‌الله محسود، رییس تحریک طالبان پاکستانی در اوایل ماه جاری در نتیجه‌ی حمله‌ی یک هواپیمای بدون سرنشین ایالات متحده‌ی امریکا جان داد که این امر مبارزه بر سر قدرت بین مقامات این گروه را در پی داشت. این گروه با انتخاب ملا فضل‌الله، در تاریخ شش ساله‌ی خویش برای اولین بار فردی خارج از خواستگاه‌اش (مناطق قبایلی در وزیرستان شمالی) را به عنوان فرمانده تعیین می‌کند. گفته می‌شود که ملا فضل‌الله فرد بومی پاکستانی است که در منطقه‌ا‌ی در نزدیکی اسلام‌آباد می‌زیسته است.
این در حالی است که به گفته‌ی دیپلومات‌های غربی و مقام‌های پاکستانی، ملا فضل‌الله بعد از شکست مقابل ارتش پاکستان در دره‌ی سوات در سال 2009، همراه با افرادش در ولایات کوهستانی کنر و نورستان افغانستان مستقر شده‌اند. اگر این گروه به وعده‌‌اش عمل کرده و در صدد انتقام از امریکایی‌ها به دلیل حمله‌ی هوایی‌شان بر‌آمده و قصد دارند حملات سنگینی را بر حکومت و ارتش پاکستان راه‌اندازی کنند، این امر بر روابط اسلام‌آباد–کابل تأثیر به‌سزایی خواهد داشت.
نظر به گفته‌های دیپلومات‌ها و کارشناسان، پاسخ احتمالی پاکستان به این‌گونه خون‌ریزی‌ها، بمباردمان فرامرزی در ولایت‌های کنر و نورستان را در پی داشته و صف‌گیری برخی از ارگان‌های افغانی علیه ملا فضل‌الله را نیز به همراه خواهد داشت.
اکنون که بخش عمده‌ی نیروهای به رهبری امریکا این مناطق را تخلیه می‌کنند، احتمال درگیری‌های بیش‌تر نیز وجود دارد. برخی از مقام‌های پاکستانی و دیپلومات‌های غربی باور دارند که ملا فضل‌الله حمایت مخفیانه‌ی برخی از عناصر در درون حکومت افغانستان را با خود دارد، عناصری که به دنبال مجازات پاکستان به دلیل حمایت این کشور از طالبان افغانی هستند.
سیف‌الله خان محسود، مدیر اجرایی مرکز تحقیقاتی «فتا» در اسلام‌آباد گفت: «ملا فضل‌الله و نهادهای استخباراتی افغانستان مانند دست در دستکش هستند. من حمله‌ی ما به افغانستان به خاطر ملافضل‌الله را غیر‌محتمل نمی‌دانم. ایالات متحده از این گزینه استفاده می‌کند، ما چرا نکنیم؟»
هرگونه خشونت در مرزها می‌تواند ایالات متحده‌ی امریکا را در وضعیت دشواری قرار دهد، امریکایی که در صدد امضای موافقت‌نامه‌ی دوجانبه‌ی امنیتی با دولت افغانستان است و به مسیرهایی که از پاکستان می‌گذرند، تکیه کرده است. این در حالی است که ایالات متحده‌ی امریکا و دولت افغانستان پیوسته نسبت به راه‌اندازی حملات طالبان افغانی بر نیروهای امریکایی و افغانی از پناهگاه‌های‌شان در پاکستان شکایت کرده و ادعا می‌کنند که این گروه با نهادهای امنیتی پاکستان هم‌دستی آشکار دارد. آن‌ها ترور عضو برجسته‌ی شبکه‌ی حقانی (که با طالبان افغان در ارتباط هست)، در هفته‌ی جاری در اسلام‌آباد را گواهی برای این ادعای‌شان می‌دانند.
اسد منیر، که زمانی عضو ارشد استخبارات پاکستان در شمال غرب این کشوره بوده است، گفت: «اگر فعالیت‌های تروریستی در پاکستان وجود دارند، پس بازی ملامت کردن‌ها هم ادامه دارد. افغان‌ها از او آن‌گونه حمایت می‌کنند که ما به شبکه‌ی حقانی پناه‌گاه داده‌ایم».
این در حالی است که جانان موسی‌زی، سخن‌گوی وزارت خارجه‌ی افغانستان گفته است که افغانستان به گروه‌های تروریستی اجازه‌ی فعالیت در قلمرو این کشور را نخواهد داد و هم‌چنین افغانستان هیچ‌گاه از این گروه‌ها استفاده‌ی ابزاری نخواهد کرد و یک عضو برجسته‌ی شبکه‌ی استخباراتی افغانستان اضافه کرد: «هیچ‌مدرکی موجود نیست تا ثابت کند که کابل ملا فضل‌الله را کمک می‌کند».
شجاع‌الملک، والی کنر شکایت‌های پاکستان مبنی بر استقرار ملا فضل‌الله در ولایت کنر را شایعه‌‌ای بیش ندانست، اما گفت که هیچ‌شکی وجود ندارد که طالبان پاکستانی در ولسوالی‌های مرزی این ولایت وجود دارند و از طالبان افغانی مستقلانه عمل می‌کنند.
این در حالی است که از زمانی که مقام‌های غربی ادعاهای دولت پاکستان در مورد حمایت دولت افغانستان از طالبان پاکستانی را تیوری توطئه خواندند، زمان زیادی نمی‌گذرد. اما بعد از دستگیری لطیف محسود، معاون رهبر طالبان پاکستانی در نتیجه‌ی حمله‌ی امریکایی‌ها در شاهراهی در جنوب کابل، این دیدگاه تغییر کرده است. مقامات افغان بعد از دستگیری محسود گفتند که آن‌ها می‌خواستند به خاطر میانجی‌گری احتمالی او در روند گفت‌وگوهای صلح به وی دست یابند، اما دیپلومات‌های غربی این توضیحات دولت افغانستان را بدون صراحت خواندند. یکی از این دیپلومات‌ها گفتند: «کاسه‌ا‌ی زیر نیم کاسه وجود دارد».
یک مقام گروه طالبان پاکستانی گفته است که ضرورت ایجاب می‌کند تا روابط تیره با نهادهای استخباراتی افغانستان وجود داشته باشند. وی در ادامه افزود: «اگر قرار باشد در دو سوی مرز بجنگید، به متحدی حد اقل در یک طرف مرز نیاز دارید. افغانستان باور دارد که پاکستان عامل اصلی چالش‌های موجود در این کشور است و فرصت می‌طلبد».
طالبان پاکستانی گفته‌اند که با وجود نفوذ گسترده‌ی ملا محمد عمر، بنیان‌گذار جنبش طالبان افغانی، این گروه با حمله بر ارتش پاکستان و تلاش برای براندازی حکومت پاکستان استراتژی کاملا متفاوتی را تعقیب می‌کند. برعکس، طالبان افغانی دشمن نهادهای امنیتی پاکستان نبوده و حملات‌شان را بر نیروهای امنیتی افغانستان و نیروهای ائتلاف متمرکز ساخته‌اند.
فضل‌الله اولین رهبر این گروه (تحریک طالبان پاکستان) است که از مناطقی مربوط به پاکستان برخواسته، مناطقی که با مناطق قبایلی در مرز افغانستان مخالفت دارند. رهبران ما‌قبل او هردو از قبیله‌ی محسودند که در «فتا» در وزیرستان شمالی ساکن هستند و تاکنون محسود‌ها بر تحریک طالبان پاکستان مسلط بوده‌اند.
حفیظ طاهر اشرفی، رییس شورای علمای پاکستان و شخصی که در راستای متحد ساختن علمای اسلامی پاکستان تلاش می‌کند، گفت: «این خطری برای پاکستان است. پیش از این تحریک طالبان پاکستان به وزیرستان در میان محسود‌ها محدود می‌شد، اکنون فضل‌الله می‌خواهد آن را گسترش داده و بزرگ‌تر سازد».
فضل‌الله 40 ساله رژیم سخت‌گیر و افراطی‌ای را در دره‌ی سوات بنیان نهاد، رژیمی که هر روزه افراد به اصطلاح گناهگار و جاسوس را در چهار‌راه‌های اصلی بازار به دار می‌آویخت و تماشای تلویزیون، اجرای واکسین پولیو و تحصیل دختران را ممنوع قرار داده بود.
درست زمانی که ارتش پاکستان تصفیه‌ی دره‌ی سوات در سال 2009 را موفق می‌خواند، بیم آن می‌رود که تحریک طالبان پاکستان تحت رهبری ملا فضل‌الله دره‌ی سوات را بی‌ثبات‌تر خواهد ساخت. همین اکنون ملا فضل‌الله مسئولیت کشتن یک جنرال بلند‌پایه‌ی ارتش پاکستان را بر عهده گرفته است. در ماه اکتوبر سال 2012 مردان تحت رهبری او ملاله یوسفزی، نوجوانی که در زمینه‌ی تحصیل دختران تلاش می‌کرد، را آماج تیر و گلوله قرار دادند. زبیر توروالی، مقاله‌نویس و فعال جامعه‌ی مدنی در محل گفت: «مردم سوات وحشت‌زده‌اند. آن‌ها از این وحشت دارند که فضل‌الله با سوات خوب آشناست و بیش‌تر به مناطق مسکونی متمرکز خواهد شد. این به طالبان این محل جرئت خواهد داد تا فعالیت‌های‌شان را در این‌جا از سر بگیرند».
