روز گذشته ارادهی سراسری مردم افغانستان در داشتن دوستی پایدار و همکاری استراتژیک با ایالات متحدهی آمریکا در تالار لویه جرگهی مشورتی تجلی یافت. 2500 شرکت کننده از اقشار و نقاط مختلف افغانستان پس از پنج روز بحث و گفتوگو، متن موافقتنامهی امنیتی میان افغانستان و ایالات متحدهی آمریکا را بدون هیچگونه صدای مخالفی مورد بررسی قرار دادند و در پایان با صدور قطعنامهای از امضای آن حمایت و از حکومت افغانستان خواستند که قبل از پایان سال جاری این سند را امضا نماید. تمامی کمیتههای کاری لویه جرگه، با اکثریت آرا از همکاریهای استراتژیک و موافقتنامهی دفاعی میان افغانستان و ایالات متحدهی آمریکا حمایت نمودند. اکنون این سند در ذهن مردم افغانستان به چراغی میماند که در کورسوی فصل ابهام و تردید برافروخته شده و امنیت و ثبات کشور و تداوم روند موجود وابستگی مطلق به آن دارد.
تجربهی دوازده سال همکاری نظامی و سیاسی افغانستان با ایالات متحدهی آمریکا و متحدان غربیاش چیزهای زیادی به ما آموخته و اکنون مردم حق دارند که این گونه گرم و مطمئن از یک موافقتنامهی دفاعی وامنیتی دیگر با ایالات متحدهی امریکا حمایت نمایند. یکدههی گذشته، علیرغم تلخیها و سختیهایش، دستآوردهای زیادی داشته؛ دموکراسی، آزادی بیان، برادری و برابری میان ملیتهای افغانستان، دولتسازی، قانونمندی، امنیت و بازسازی و فرصتهای پرشمار آموزشی و اقتصادی. اینها همه بخشی از دستآوردهای ده سال گذشته بودهاند که بدون تردید متحدان افغانستان و خصوصا ایالات متحدهی آمریکا در آن نقش تعیین کننده داشته است. اکنون با پایان رسیدن فصل نخست همکاریهای سیاسی و نظامی آمریکا با افغانستان، مردم میخواهند با امضای موافقتنامهی امنیتی، حضور و همکاری آنها را برای یک یا چند دههی دیگر تمدید کنند.
از سوی دیگر، مردم افغانستان بهخوبی میدانند که داشتن رابطهی استراتژیک یا پیمان نظامی و دفاعی با بزرگترین قدرت جهانی، به افزایش قدرت ملی و منزلت بینالمللی افزوده و خود یکی از ابزارهای مهم قدرت ملی در مناسبات بینالمللی میباشد. امروزه داشتن متحدان نیرومند یا عقبهی حمایتی، یکی از تأثیرگذارترین ابزارهای سیاسی در مناسبات بینالمللی بوده و کشورها با تکیه بر آن در معادلات بینالمللی بازی میکنند. بنابراین، امضای موافقتنامهی امنیتی با ایالات متحدهی آمریکا نه تنها یک ناگزیری سیاسی در شرایط موجود افغانستان است، بلکه این امر اهمیت استراتژیک داشته و برای تداوم روند موجود فوقالعاده حیاتی میباشد. به همین خاطر است که علیرغم تمامی تخریبات منفی در رسانهها و موجهای عظیم تبلیغاتی از سوی عوامل همسایگان، این سند از سوی اعضای جرگه تصویب و همه بر تسریع امضای آن تأکید نمودند.
تلاشی و حملهی سربازان آمریکایی بر خانههای مردم افغانستان، مصئونیت قضایی سربازان آمریکایی و دغدغهی تأثیرات منطقهای ناشی از آنها در افغانستان از مهمترین چالشهای امضای این موافقتنامه میباشند. در متن موافقتنامه، تمامی مواد اختلاف برانگیز به گونهای حل شده که هم عرف سیاسی و رویهی قضایی آمریکا در نظر گرفته شده است و هم حاکمیت ملی افغانستان تأمین شده است.
تمام اشتراک کنندگان جرگه از حکومت افغانستان خواسته است که تا یکماه دیگر این موافقتنامه را امضا نماید، اما روز گذشته رییس جمهور کرزی به نحوی امضای این موافقتنامه تا یکماه دیگر را مشروط به آمدن صلح به افغانستان و لغو حمله بر خانههای مردم افغانستان کرد. آقای کرزی آشکارا گفت که اگر صلح به افغانستان نیاید و بازهم سربازان آمریکا بر خانههای مردم افغانستان حمله کنند، این موافقتنامه را امضا نمیکند. هرچند نگرانی رییس جمهور کرزی در این مورد قابل درک است؛ تلاشی و حملهی خودسر سربازان آمریکایی بر خانههای مردم افغانستان برای هیچکسی قابل قبول نیست، اما نباید این امر به بهانهای برای تعلل در امضای موافقتنامه یا ابزاری برای کسب امتیازات شخصی از روند مذاکرات تبدیل شود. صلح تا یکماه بههیچوجه پیششرط معقول و منطقی نیست؛ آمدن صلح پروسهی دوامدار است و به هیچعنوان در یک ماه تأمین نمیشود. نباید حکومت افغانستان آمدن صلح را پیششرط امضای موافقتنامه قرار دهد؛ به جای آن از ایالات متحدهی آمریکا بخواهد تعهدات روشنی برای آوردن صلح و امنیت در افغانستان بدهد. همین طور نباید نتایج مذاکرات یک ساله و فیصلهی جرگهی مشورتی در خصوص امضای موافقتنامهی امنیتی را به تلاشی خانهها وابسته کرد، بلکه هردو جانب باید در این خصوص رویهی کلی را در پیش بگیرند و از آمریکا تعهدات الزامآور روشنی مبنی بر عدم تلاشی خانههای مردم افغانستان بخواهد.